675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی
بررسی هستی شناسی اخلاق نزد فارابی

حسین احمدی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 1-27

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7273

چکیده
  مهم‌ترین بحث فلسفه اخلاق، هستی‌شناسی اخلاق و مهم‌ترین بحث هستی‌شناسی اخلاق، واقع‌گرایی و غیرواقع‌گرایی اخلاقی است. واقع‌گرایی اخلاقی به نظریه‏ای اطلاق می‏شود که برای مفاهیم و جمله‌های اخلاقی صرف نظر از دستور و توصیه، احساس و سلیقه و توافق و قرارداد واقعیتِ قائل باشد یا آن‏ مفاهیم و جمله‌ها را بر واقعیت خارجی مبتنی کند ...  بیشتر

علمی-پژوهشی عرفان اسلامی
بررسی و تحلیل رویکردهای تصوف‌پژوهی لئونارد لویزُن

امیر پوررستگار

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 29-57

https://doi.org/10.30465/cw.2022.39260.1857

چکیده
  رویکرد زوایۀ دید و اسلوب نظام­مندی است که پژوهشگر با اتّکا به آن، به پروژۀ مفروض خود نزدیک می­شود و فهم ژرف­تری از موضوع به دست می­آورد. گستردگی تصوف سبب شده است که رویکردهای گسترده­ای نسبت به آن پدید آید. تصوف­پژوهان غربی در مواجهه با تصوف از رویکردهای متنوعی بهره گرفته­اند؛ لذا برای فهم تصوف­پژوهیِ شرق­شناسان، تبیین ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
لذت از آثار هنری و نسبت آن با قوای ادراکی از دیدگاه ابن سینا

افرا خاکزاد؛ هادی ربیعی؛ محمد اکوان

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 89-86

https://doi.org/10.30465/cw.2022.38376.1841

چکیده
  در مقاله حاضر به بررسی این پرسش پرداخته می‌شود که قوای ادراکی در حصول لذت از آثار هنری چه نقشی دارند؟ آثار هنری اموری محسوس قلمداد می‌شوند و بنا به تعریف ابن سینا از لذت حسی به مثابه‌ ادراک امر محسوس ملائم، این آثار نیز همچون دیگر محسوسات ممکن است متعلَّق ادراک حسی قرار بگیرند و به شرط ملائمت موجدِ لذت حسی گردند. با این حال، مدعای ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
چگونگی تکوین و حیات جنینی انسان ازدیدگاه ابن‌سینا، صدرالمتالهین وسدلر

سپیده رضی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 87-114

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7270

چکیده
  یکى از مهم­ترین مسائل انسان­شناسى، چگونگی ارتباط ساحت­هاى وجود انسان، یعنى نفس و بدن اوست. فیلسوفان بسیاری از حکمای یونان باستان تا فلاسفه­ی عصر حاضر به این مساله پرداخته­اند. محور اصلی این پژوهش، چگونگی تکوین انسان از بدو حضور در عالم ماده است. این مساله از دیدگاه فلسفی ابن سینا و صدرالمتالهین و مقایسه آن با نظریات جنین شناسی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل و نقادی مفاهیم اعتباری در فلسفه اشراقی با رویکرد صدرایی

زهره زارعی؛ قدرت الله قربانی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 115-157

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7271

چکیده
  یکی از مباحث مهم عقلی، تقسیم مفاهیم کلی به سه قسم مفاهیم ماهوی، منطقی و فلسفی است. لازم به ذکر است که سهروردی و حکیمان پیش از او تنها متوجه تفاوت بین مفاهیم حقیقی و اعتباری شده و آن­ها را در دو دسته عینی و ذهنی قرار داده بودند و تا زمان ملاصدرا این تقسیم منحصر در معقولات اولی(مفاهیم ماهوی) و معقولات ثانوی(مفاهیم منطقی) بود و جایگاه مفاهیم ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی تقسیم رزق و روزی انسانها «براساس حکمت سینوی و با محوریت رسالة فی الأرزاق»

فاطمه سلیمانی دره باغی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 159-188

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7269

چکیده
  خداوند متعال که خالق و ربّ انسان‌هاست، تأمین نیازهای اولیه و اساسی آن‌ها را عهده‌دار گردیده و در قرآن کریم، تضمین روزی‌ها را وعده داده است. این وعده الهی سبب شده تا برخی آن را حقّ واجبی از جانب خود به عهده خداوند دانسته و توقّع اعطاء آن را به نحو احسن و کامل داشته باشند. از این رو با مشاهده تفاوت رزق‌ها، عدل الهی را زیر سؤال می برند؛ ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
فارابی و نقش تخیل در تحصیل سعادت

علی سیاح؛ شمس الملوک مصطفوی؛ رضا داوری اردکانی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 189-218

https://doi.org/10.30465/cw.2022.32774.1746

چکیده
  فارابی سعادت را برترین خیری می‌داند که انسان به سوی آن در حرکت است. انسان که موجودی بالطبع مدنی است تنها از طریق حضور در مدینه‌ی فاضله است که می‌تواند به کمال و سعادت دست یابد. راه رسیدن به سعادت عبارت است از تعقل نظری، اندیشیدن به معقولات و فلسفه‌ورزی که البته در اختیار و انحصار خواص است. فارابی در این‌جا از نیروی خیال بهره می‌گیرد ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
نسبت علم الهی با معلوم از دو منظر عرفانی و صدرایی

سید احمد غفاری قره باغ

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 219-245

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7272

چکیده
  هدف: حکیمان و عارفان مسلمان در معنا و منشأ تبعیّت علم از معلوم با یکدیگر اختلاف نظر دارند. هدف این پژوهش، کشف رویکرد عرفان اسلامی و حکمت متعالیه در خصوص این موضوع است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل و مقایسه، به بررسی تحلیلی و تطبیقی نگرش عرفانی و صدرایی در این موضوع پرداخته است. همچنین، این تحقیق مبتنی بر داده‌های کتابخانه‏ای ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی تطبیقی عقلانیت باور دینی در پرتو فرزانگی نزد سهروردی و زگزبسکی

عباس خسروی بیژائم؛ محمد سعیدی‌مهر؛ سید علی علم الهدا؛ غلامحسین خدری

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 247-279

https://doi.org/10.30465/cw.2022.7499

چکیده
  یکی از الگوهای معرفت شناسی باور دینی معرفت شناسی فضیلت گرا است. این نظریه با تمرکز بر فضایل عقلانی بویژه فرزانگی و ویژگی منشی باورمند به ارزیابی باور دینی می پردازد. زگزبسکی در نظریه معرفت­شناسی فضیلت ناب با تکیه بر فضایل عقلانی بویژه فرزانگی به تبیین باورهای دینی پرداخته است. آراستگی باورمند به فضایل عقلانی موجب اعتبار معرفتی باور ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
تکامل خودبنیادانه‌ی عقل در تفکّر فارابی

روح‌الله کاظمی؛ قاسم پورحسن

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 281-306

https://doi.org/10.30465/cw.2022.37802.1827

چکیده
  عقل در تفکّر فارابی بنیادی است که شالوده‌ی فلسفه را بنا می‌نهد؛به‌گونه‌ای که می‌توان همه‌ی عرصه‌های تفکّر او را بسطِ قلمروهای عقل نام داد.اما پرسش این است که نقش خود عقلْ در تکامل‌اش چیست؟ آیا عقل سراپا متّکیبه اعطای عقل فعّال است، یا به فعّالیت خود عقل نیز اتّکا دارد؟ با توجه به این پرسشهدف مقاله‌ی حاضر بازسازیِ تکاملِ خودبنیادانه‌ی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
دو گونه فلسفه‌ورزی در نسبت با گذشته‌ی فلسفه

مهدی گل‌پرور روزبهانی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 307-330

https://doi.org/10.30465/cw.2022.7500

چکیده
  روش پژوهش فلسفی را می‌توان به انحاء گوناگونی طبقه‌بندی کرد. حسب چگونگی رابطه با گذشته عرصه فلسفه، این مقاله دو سبک فلسفه‌ورزی را از یکدیگر متمایز می‌سازد: «روزآمد» و «تاریخی». وفاداران به سبک فلسفه‌ورزی روزآمد، عمل حرفه‌ای خود را مستقل از تاریخ فلسفه دانسته و برای مواجهه با چالش‌‌های فکری امروزین تنها بر خردورزی حال‌محور ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
قرآن کریم و چگونگی ارتباط جهان کثرت با جهان وحدت در نظام هستی شناسی عرفانی

محمد اسماعیل عبداللهی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، صفحه 331-358

https://doi.org/10.30465/cw.2022.7528

چکیده
  مساله «وجود شناسی» عموما و چگونگی تحقق جهان کثرت و رابطه آن با جهان وحدت خصوصا از بنیادی­ترین مسائلی است که بر دیگر مباحث نظام هستی­شناختی در فلسفه و عرفان اثر می­گذارد. برخی رابطه جهان کثرت با جهان وحدت را از نوع وحدت سنخی وجود می­دانند، برخی دیگر نیز وحدت حقه سریانی را مطرح می­کنند و عده­ای دیگر از جمله عارفان مسلمان، ...  بیشتر