675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی فلسفه
توسعۀ موضوعی فلسفه نزد «علامه طباطبایی» در مقایسه با ابن‌سینا و ملاصدرا ؛ و کارکرد آن در سایر علوم

رضیه سادات امیری؛ رضا اکبریان؛ علی فلاح رفیع

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 1-28

https://doi.org/10.30465/cw.2022.38607.1845

چکیده
  تفاوت موضوع فلسفه و در نتیجه گستره و دامنۀ آن نزد فیلسوفان، أثر قابل توجهی بر نسبت این دانش با سایر علوم دارد. بازخوانی موضوع فلسفه نزد علامه طباطبایی حاکی از تفاوت دیدگاه وی در این خصوص نسبت به متقدمین است. نگاشتۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به این پرسش پاسخ می‌دهد که دامنۀ موضوع فلسفه نزد علامه طباطبایی چه تفاوتی با ابن‌سینا و ملاصدرا ...  بیشتر

علمی-پژوهشی عرفان اسلامی
بررسی تجلی وحدت در مسجد امام اصفهان براساس آراء ابن عربی

آزیتا بلالی اسکویی؛ مرتضی شجاری؛ مینا حیدری ترکمانی؛ سید جلال موسوی شربیانی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 29-59

https://doi.org/10.30465/cw.2022.39889.1870

چکیده
  معماری یکی از هنرهای بسیار مهم بشری است که تأثیری شگفتی همواره بر انسان‌ها داشته است و همانند هر هنری چه بسا بتوان گفت، مهم‌ترین و محوری‌ترین موضوع آن "هارمونی" است. گرچه هارمونی در موارد بسیار گوناگونی تعریف می‌شود، اما جوهره‌ی هارمونی در واقع همان "وحدت" است. یعنی اجزای متکثر در کلّیتی وحدت و تمامیت می‌یابند. که لازمه ادراک فضای ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
استعارۀ مفهومی «دانستن به مثابه ی دیدن» در نظام فلسفی ملاصدرا

وحید خادم زاده؛ فاطمه کنعانی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 61-93

https://doi.org/10.30465/cw.2022.40073.1874

چکیده
  در چارچوب نظریه­ی استعاره های مفهومی، استعاره ها بخش جدایی ناپذیری از نظریات و تئوری های علمی محسوب می گردند. بسیاری از مفاهیم انتزاعی و تئوری های حامل این مفاهیم بواسطه استعاره های مفهومی قابل فهم و تبیین شده اند. استعاره «دانستن به مثابه­ی دیدن» ریشه در تجارب مشترک انسانی دارد. این استعاره علاوه بر حضور در زبان روزمره و ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
تبیین خردگرایی در شاخصه های طراحی سنتی ایرانى از منظر زیبایی شناسی سینوی (مورد مطالعاتی: نقوش گیاهی)

ندا سالور؛ مهین سهرابی نصیرآباد؛ نرگس نظرنژاد

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 95-128

https://doi.org/10.30465/cw.2023.40405.1908

چکیده
  طراحی‌سنتی با ارزش‌های بصری، نمادگرایانه و رمزپردازانه ترکیبی از مجموعه‌ای از نقشمایه‌ها است، که با ترکیبی متناسب با کاربرد و قواعد و اصول حاکم بر چگونگی ترسیم آن‌ها، بر مبنای تناسبات هندسی به تصویر درمی‌آیند. اصول و ویژگی‌های خاص طراحی‌سنتی نظریه‌ صرفاَ خیالی بودن نقوش را به بوته تردید و آزمون کشانیده؛ تا علاوه بر نقش موثر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
شنوایی از دیدگاه ملاصدرا و عصب‌شناسی

زهره سلحشور سفیدسنگی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 129-156

https://doi.org/10.30465/cw.2022.34234.1774

چکیده
  شنوایی یکی از مفاهیمی است که همواره مورد توجه فیلسوفان اسلامی مانند ملاصدرا و دانشمندان علوم اعصاب بوده است. در فلسفه و علوم اعصاب، شنوایی به عنوان قوه‌ای معرفی می‌شود که صوت را درک می-کند. درک صوت شامل مراتب حسی، خیالی و عقلی است، که یافته‌های علوم اعصاب و فلسفه در این زمینه مکمل یکدیگر هستند. از دیدگاه علوم اعصاب اصوات در مراتب حس ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
نسبت وحی رسالی و رؤیای صادقة غیروحیانی در اندیشه فارابی

نادر شکراللهی؛ خدیجه امیری؛ شاکر لوایی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 157-183

https://doi.org/10.30465/cw.2022.37629.1823

چکیده
  آیا وحی رسالی و رؤیای صادقه از یک مقوله و خانواده‌اند که با شناخت یکی بتوان به شناخت دیگری نزدیک شد؟ اگر عینیت این دو در ارکان ماهوی مبرهن شود، می‌توان با شناخت یکی مدعی شناخت دیگری شد. و معقولیت روششناسانه این راه مستدل شده و راه برای تحقیقات گستردة آتی باز می‌شود. اما اگر این دو فقط تشابهات جزئی خانوادگی داشته باشند، نه عینیت ماهوی، ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
ارزیابی نقدهای میرزا جواد تهرانی بر اصالت وجود ملاصدرا با تکیه برنقشِ اصالت وجود و یا ماهیت در تبیین برهان توحید

علی مستاجران گورتانی؛ علی ارشد ریاحی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 213-245

https://doi.org/10.30465/cw.2022.37168.1815

چکیده
  میرزا جواد تهرانی با طرح هشت اشکال بر مبانی و استدلال‌های اصالت وجود ملاصدرا، بر این باور است که طرح مسئله اصالت وجود اشتباه است و مترتب بر این نظریه، برهان‌ توحید ذاتی، را فقط با مبانی اصالت ماهیت اثبات پذیر می‌داند. در این نوشتار با روش توصیفی و تحلیل محتوا، هشت نقد تهرانی مورد بررسی و ارزیابی قرارگرفته است و مشخص خواهد شد که منشا ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل نظریه‌های ارزش در تطبیق با افعال اخلاقی خداوند

سمیه السادات موسوی؛ سید علی اکبر حسینی قلعه بهمن

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 247-274

https://doi.org/10.30465/cw.2022.26161.1629

چکیده
  نظریه‌های ارزش در پی تعیین معیار خوب و بد برای افعال اخلاقی هستند. به‌رغم تنوعی که در این نظریه‌ها وجود دارد هیچ‌یک تاکنون قابلیت انطباق بر افعال اخلاقی خداوند را نداشته‌اند. ازآنجاکه معیارهای ارائه‌شده، همچون انگیزه فضیلت‌مندانه، وظیفه، لذت، سعادت و قرب‌الهی مختص انسان بوده و در مورد سنجش خوب و بد افعال الهی ناکارآمد هستند ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
نگرش وحدت‌انگارانه صدرایی؛ تفسیری دیگر از سازگاری میان فعل خداوند و طبیعت

نفیسه نجبا؛ مهدی غیاثوند

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 275-300

https://doi.org/10.30465/cw.2022.40579.1882

چکیده
  با کمی چشم‌پوشی از جزئیات، می‌توان گفت که پیشنهادهای معاصر در زمینه‌ی تبیین فعل خاص الهی، با سه تعهد متافیزیکی، یعنی "ناسازگاری فعل الهی و فعل طبیعت"، "نامداخله‌گری خداوند" و نیز "تجویزی بودن قوانین طبیعت"، شکل گرفته‌اند. نوشته‌ی پیش رو، معطوف به نخستین مورد از میان این سه تعهد است. در این مقاله با فرض سازگاری فعل الهی و فعل طبیعت، ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
بازخوانی مصداق «خزائن» با تکیه بر تفاسیر عقلی و مبانی حکمت متعالیه

عفت السادات هاشمی؛ علیرضا کهنسال؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 241-269

https://doi.org/10.30465/cw.2022.38907.1851

چکیده
  در برخی از آیات قرآن کریم از واژة «خزائن» سخن به میان آمده است. مفسران در حقیقت و چیستی «خزائن» دارای وحدت نظر نبوده و اختلاف نظرهای قابل توجهی در میان ایشان به چشم می‌خورد. در تفاسیر عقلی-کلامی اعم از شیعه و اهل سنت، چهار مصداق درباره مفهوم خزائن مطرح شده است که عبارتند از «باران»، «عناصر و اسباب مادی خلقت»، «مقدورات ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
باز خوانی تحلیلی نقدها و توجیهات وارد شده بر دیدگاه علامه طباطبایی درباره کابرد برهان لمی در فلسفه

محمدعلی وطن دوست؛ مهدی چنعانی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 301-328

https://doi.org/10.30465/cw.2022.41024.1894

چکیده
  یکی از مسائل مهمی که در دوران معاصر توسط علامه طباطبایی در مباحث فلسفی راه پیدا کرده است، کاربرد برهان لمّی در دانش فلسفه است. دیدگاه علامه طباطبایی دو رویکرد مختلف از سوی فلسفه‌پژوهان معاصر را پدید آورده است. برخی دیدگاه ایشان را پذیرفته‌اند و در مقام دفاع از آن برآمده‌اند و گروهی دیگر دیدگاه ایشان را مورد نقد و ارزیابی قرار داده‌اند. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
واکاوی تساویِ مفهومیِ ایمان با معرفت و تصدیق در آراء متکلّمان مسلمان

اصغر محمدی؛ سحر کاوندی؛ محسن جاهد

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 329-356

https://doi.org/10.30465/cw.2023.39270.1858

چکیده
  ریشة «أمن» یکی از محوری‌ترین و اساسی‌ترین مفاهیم قرآنی و مسائل اعتقادی است. تفسیرهای متکثر و متعارض ایمان از نظر متکلمان اسلامی موجب شده تا برخی، دیگران را به کُفر – نقطة مقابلِ ایمان- متّهم کنند. اینکه ایمان را امری معرفتی ـ شناختی بدانیم در دو حوزه معنایی به کار می‌رود: اول اینکه دست‌یابی به ایمان از طریق عقل و استدلال‌های ...  بیشتر

معرفی کتاب
Book Review Farzaneh Goshtasb, Āzar Kayvān: Zendegī Nāme, Āthār va ‘Aqā`ed, Tehran, 2021.

تاکشی اوکای

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، صفحه 357-364

https://doi.org/10.30465/cw.2022.8535

چکیده
  IntroductionThis is a 392-page, extensive Persian book published in Tehran in November 2021. The biography, achievements, and ideologies of Azar Kayvan (1533–1618), who lived in Safavid Iran and Mughal India in the 16th and 17th centuries are covered, as the title of the book implies. First, I want to commend the author for having the courage to write a book about a mystical philosopher who falls into a rather minor category in the intellectual history of the contemporary Persian world. I hope that this achievement will elevate a minor to a position where people in Iran and India will realize ...  بیشتر