675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی
جاودانگی روح از منظر افلوطین و سهروردی

بتول احمدی؛ فروزان راسخی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 1-19

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2976

چکیده
  جاودانگی اصل مسلم نظام فلسفی‌ افلوطین و سهروردی است که رابطه مستقیمی با چیستی و هویت انسان دارد. افلوطین و سهروردی سرشت انسان را نفس می‌دانند؛ بنابراین دوگانه‌انگار محسوب می‌شوند؛ اما برداشت متفاوتی از دوگانه‌انگاری ارائه داده‌اند. دوگانه‌انگاری نزد افلوطین با ترکیب دوگانه‌ای همراه است. در ترکیب اول ماده و صورت و در ترکیب دوم ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
امکان معرفت عقلی به خداوند متعال از منظر حکیم سبزواری

محمدهادی توکلی؛ اعظم قاسمی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 21-38

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2825

چکیده
  به‌طور معمول در آثار فلسفی مسلمین، معرفت‌پذیری خداوند به‌صورت مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است بلکه در بیشتر موارد به‌عنوان یک اصل موضوع تلقی گشته است. حکیم سبزواری علی‌رغم رویکرد منتقدانه‌ای که در نسبت با اندیشه‌های تعطیل‌گرایانه اتخاذ نموده، عقل را بدون مدد الهی عاجز از معرفت خداوند می‌داند و بیان می‌کند آنچه که خداوند را ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
استعارۀ موجود حقیقی به‌مثابه امر ثابت نزد ابن‌سینا و ملاصدرا

وحید خادم‌زاده

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 39-67

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2826

چکیده
  براساس نظریۀ شناختی استعاره، فهم مفاهیم انتزاعیازطریق استعاره‌های مفهومی میسر می‌شود، به‌گونه‌ای‌کهایناستعاره­هابخشیازفرایندشناختمحسوب می‌شوندوباحذفآن‌ها بخشی از معنای مفاهیمنیزازدست می‌رود. استعارۀ موجود حقیقیبه‌مثابۀ امر ثابت رافلاسفۀیونانی و مسلمان همانند پارمینیدس، افلاطون، ارسطو، ابن‌سینا، و ملاصدرا به‌طورگستردهبه‌کاربرده‌اند. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
شریعتی و خودآگاهی

مزدک رجبی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 69-75

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3148

چکیده
  فکر شریعتی مهم‌ترین چالش ما ایرانی‌ها با جهان معاصر در تحقق خودآگاهی را آشکار می‌کند. وی، در برخی سخن‌رانی‌ها و آثارش مانند «بازگشت به خویشتن»، «انسان بی‌خود» و «خودآگاهی و استحمار»، نشان داده است که اهمیت این مسئله را درک کرده است. در کتاب «انسان بی‌خود»، راه‌حل ازخودبیگانگی را خودآگاهی می‌داند و، در کتاب ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
ابعاد هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی مفهوم قرآنی «تبدل زمین» از منظر صدرالمتألهین

عباس جوارشکیان؛ علی غفارپور؛ علیرضا کهنسال

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 77-90

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2828

چکیده
  صدرالمتألهین از دو منظر هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی به تفسیر و تبیین فلسفی مفهوم قرآنی تبدل زمین و آسمان پرداخته است. در تفسیر او از آیه 48 سوره مبارکه ابراهیم (ع) به مساله تبدل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر از زوایای گوناگونی نگریسته شده است. در برخی از عبارات او حرکت جوهری علت و منشاء تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر معرفی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی و نقد دیدگاه دکتر نصر در باب معماری اسلامی و ویژگی‌های آن

امیرحسین فرشچیان؛ مرتضی شجاری

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 91-110

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2878

چکیده
  سنت آن طریقی است که شاکله‌بخش امور زندگی می‌گردد و زمانی که جایگزینی غیرخودی بیابد باید نام غیرخودی نیز برآن نهاد. معماری مهم‌ترین جنبه‌ای است که خودی بودن آن اَهم بر تمامی موضوعات زندگی بشر است. رابطه‌ای که سنت با معماری‌اسلامی دارد همچون رابطه علت و معلول است که بدون حضور سنت دیگر نام نیز تشخص حضور ندارد. در این نوشتار نگارنده ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
جایگاه هستی‌شناختی و نفس‌شناختی خیال در حکمت متعالیه

اعظم مردیها؛ سیدمرتضی حسینی شاهرودی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 111-129

https://doi.org/10.30465/cw.2018.2977

چکیده
  چکیده خیال و ادراک خیالی دارای جایگاهی ویژه در حکمت متعالیه است. این مسأله در حکمت سینوی و اشراقی نیز مطرح بوده، لیکن ملاصدرا دیدگاهی نو و ویژه نسبت به آن دارد. وی بر اساس مبانی خود، یعنی اصالت وجود و مساوقت آن با اوصافش از جمله علم، طرح نظریاتی بدیع در مورد ماهیت معرفت، ماهیت قوای ادراکی و ارتباط آن­ها با نفس، استکمال جوهری نفس، تناظر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
مقوله‌بندی «فره‌ایزدی» و تکامل آن تحت تأثیر قرآن

غلامرضا معروف؛ ایرج داداشی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 131-169

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3111

چکیده
  «فر»/ «فرّه»/ «خره»/ «خوره»/ «خورنه»، مفهومی اساطیری و رمزآمیز در فرهنگ ایرانی است که در دوره اسلامی، متأثِّر از مفاهیم قرآن، دگردیسی می‌یابد و در اندیشه شیخ اشراق به تکامل می‌رسد. اوستا، اصیل‌ترین منبع نوشتاریِ پیش از اسلام و شاهنامه مهم‌ترین کتاب پس از اسلام است که مفهوم «فر» را تبیین نموده، باوجود ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل چیستی و حقیقت بدن مثالی و نقش آن در تبیین رابطه نفس و بدن در فلسفه ملاصدرا

حسین زمانیها؛ طاهره یاوری

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، صفحه 171-188

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3053

چکیده
    از نظر ملاصدرا انسان گذشته از این بدن طبیعی که به منزله محمل و بستری برای حدوث و تکامل نفس است واجد بدن دیگری است که معلول نفس و متأخر از آن است. وی از این بدن که از لوازم نفس ناطقه انسانی در مرتبه تجرد مثالی آن است به بدن مثالی یا برزخی یاد می­کند. بدن مثالی ذاتاً مدرک و حیّ است و برخلاف بدن طبیعیبا مرگ از نفس جدا نمی شود.از نظر ملاصدرا ...  بیشتر