نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• بتول احمدی ¹
• فروزان راسخی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

² استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

جاودانگی اصل مسلم نظام فلسفی‌ افلوطین و سهروردی است که رابطه مستقیمی با چیستی و هویت انسان دارد. افلوطین و سهروردی سرشت انسان را نفس می‌دانند؛ بنابراین دوگانه‌انگار محسوب می‌شوند؛ اما برداشت متفاوتی از دوگانه‌انگاری ارائه داده‌اند. دوگانه‌انگاری نزد افلوطین با ترکیب دوگانه‌ای همراه است. در ترکیب اول ماده و صورت و در ترکیب دوم بدن و روح با هم هویت یگانه‌ای از انسان بدست می‌دهند. در ترکیب دوم روح صورت بدنی حاصل از ترکیب اول را بازآفرینی می‌کند و حیات دوباره‌ای بدان می‌بخشد. در این معنا از دوگانه‌انگار، روح نقش علت را برای بدن دارد و ازاین‌رو، آن را به نحوی با خود هم‌سنخ می‌کند. اما نزد سهروردی رابطه علّی و معلولی میان نفس و بدن مطرح نیست؛ نور اسفهبد به مزاج معتدل اعطاء می‌شود. از سوی دیگر سهروردی قائل به روج حیوانی است که تضاد آن کمتر از تضاد عنصر طبیعی است و  با نفس همسنخ‌تر است.

کلیدواژه‌ها

• افلوطین
• سهروردی
• جاودانگی
• دوگانه‌انگاری
• نفس
• بدن

عنوان مقاله [English]

Plotinus and Suhrawardi on the Immortality of the Soul

نویسندگان [English]

• Batool Ahmadi ¹
• Forouzan Rasekhi ²

¹ PhD Candidate of Comparative Philosophy, Department of Philosophy, Faculty of Persian Literature & Foreign Languages, University of Allameh Tabataba’i, Tehran, Iran

² Assistant Professor of Islamic Philosophy and Theology Department, Faculty of Theology, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The question of the immortality of the soul – which is directly relevant to any discussion on the true nature of human being - is an important and even central theme of both Plotinus and Suhrawardi, the latter being known as the founder of the Perso-Islamic Illuminationistschool of philosophy.Plotinus and Suhrawardiboth considered the soul to be the essence of the human being, hence,both thinkers engaged in some kind of ‘dualist anthropology’, although through two different approaches.In other words, they believed that man is not a simple thing, but a composite of ‘soul’ and ‘body’. Plotinus’ discussion of the relation of ‘soul’ to ‘body’ is a particular instance of his doctrine of participation, where higher is related to lower, intelligible to sensible, and form to matter.Individual human beings are composed of ‘soul’ and ‘body’, but body itself consists of ‘matter’ and ‘form’.  Soul as the ‘form’ of the body, is a part of the World-Soul, but the individual soul is immaterial and immortal and linked with the ‘Intellect’ (nous).Suhrawardidid not concern himself with any kind of causal relation between ‘body’ and ‘soul’.In his teachings, the ‘Lordly Light’(nūr-iispahbad)- i.e. the vicegerent of the ‘Light of lights’ (nūr al-anwār)in the human soul – is connected with the body by means of the ‘animal soul’ (rūḥḥayawāniyya) and leaves the body for its original home in the angelic realm as soon as death destroys the equilibrium of the bodily elements.

کلیدواژه‌ها [English]

• Plotinus
• Suhrawardi
• immortality
• dualism
• Soul
• body