نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• عباس جوارشکیان ¹
• علی غفارپور ²
• علیرضا کهنسال ³

¹ استادیار گروه فلسفه اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد واحد بین‌الملل

³ دانشیار گروه فلسفه اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

صدرالمتألهین از دو منظر هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی به تفسیر و تبیین فلسفی مفهوم قرآنی تبدل زمین و آسمان پرداخته است. در تفسیر او از آیه 48 سوره مبارکه ابراهیم (ع) به مساله تبدل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر از زوایای گوناگونی نگریسته شده است. در برخی از عبارات او حرکت جوهری علت و منشاء تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر معرفی شده است و در برخی دیگر تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر بر مبنای رجوع و بازگشت همه موجودات به اصل خود بعد از زوال و نابودی صورت طبیعی و وجود عنصری آن‌ها تفسیر و تبیین شده است. اضافه بر این دو، در تبیین و تفسیری متفاوت، تبدیل زمین و آسمان به زمین و آسمانی دیگر به معنی تبدیل آن‌ها در چشم انسان کامل از طریق ظهور ملکوت و مثال زمین و آسمان در عالم وسیع خیال معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها

• ملاصدرا
• هستی‌شناسی
• معرفت‌شناسی
• تبدل زمین
• حرکت ‌جوهری

عنوان مقاله [English]

Ontological and Epistemological Aspects of the Qur’ānic Concept of the ‘Transformation of the Earth’ in the Teachings of Sadr al-Dīn Shīrāzī

نویسندگان [English]

• Abbas Javareshkian ¹
• Ali Ghaffarpour ²
• Alireza Kohansal ³

¹ Associate Professor of Department of Islamic Philosophy, Faculty of Theology, Ferdowsi University Of Mashhad (FUM), Mashhad, Iran

² PhD Candidate of Islamic Philosophy, Ferdowsi University of Mashhad

³ Associate Professor of department of Islamic Philosophy and Wisdom, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Sadr al-Dīn Shīrāzī (Mullā Sadra, 1569-1640), composed philosophical commentaries on the Qur’ānic concept of the ‘transformation of the Earth’ through epistemological and ontological approaches. In fact, Sadr al-Dīn composed a rich, multi-faceted commentary, dealing with relevant philosophical issues, on the following Qur’ānic verse about the transformation of Heavens and the Earth: ‘One day the Earth will be transformed into a different Earth, and so will be the Heavens, and (men) will be marshalled forth, before Allah, the One, the Irresistible’ (Q 14:48). In certain parts of his work, Sadr al-Dīn makes use of the principle of ‘substantial motion’ (al-harakat al-jawhariyya) to explain the transformation of the Heavens and the Earth (referred to in Q 14:48), but in some other passages, he considers the same transformation as a result of the final return of all existing things to their divine origins. Besides that, Sadr al-Dīn regarded the possibility of the occurrence of this transformation in the sight of the ‘Universal Man’ (al-insān al-kāmil), when the ‘eternal Ideas’ of the Heavens and the Earth come to be manifested in the ‘imaginal realm’ of both the soul and the universe.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sadr al-Dīn Shīrāzī (Mullā Sadra)
• Ontology
• Epistemology
• transformation of the Earth
• substantial motion (al-harakt al-jawhariyya)