675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی
راهکاری تلفیقی در کاهش اضطراب مرگ بر اساس مقایسه راهکارهای یالوم و ملاصدرا

منوچهر شامی نژاد؛ حسین اترک؛ محسن جاهد

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 1-30

https://doi.org/10.30465/cw.2023.45184.1987

چکیده
  مسأله مرگ یکی از مهمترین دغدغه­های وجودی انسان است. انسان از بدو تولد تا زمان مرگ، همیشه اضطراب مرگ را با خود به همراه دارد. متفکران بسیاری برای کاهش اضطراب مرگ راهکار ارائه داده­اند. یالوم و ملاصدرا نیز هر کدام بر اساس مبانی خویش به چیستی مرگ پرداخته­ و راهکارهایی را ارائه کرده­اند؛ از جمله راهکارهای مهم یالوم در درمان اضطراب ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
مبانی فلسفی نظام‌های منطقی حاج‌حسینی

اسدالله فلاحی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 31-57

https://doi.org/10.30465/cw.2023.47117.2018

چکیده
  مرتضی حاج‌حسینی بر پایة مبانی فلسفی ویژه‌ای، در دو ویراست کتاب خویش «طرحی نو از اصول و مبانی منطق»، دست به کار تدوین نظام‌های منطقی غیر استانداردی شده است که برخی ویژگی‌های آن هیچ پیشینه‌ای در آثار منطق‌دانان گذشته ندارد. برخی از مبانی فلسفی این نظام‌های منطقی این‌ها است: 1. تمایز اصول موضوعه و اصول متعارف؛ 2. انحصار اصول ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
معرفت‌شناسی گواهی سهروردی؛ رویکردی تحلیلی و تاریخی

مرتضی متولی؛ مهدی عظیمی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 59-81

https://doi.org/10.30465/cw.2023.47244.2022

چکیده
  با اینکه ما بسیاری از آگاهی‌ها و معرفت‌های خود را از گواهی گرفته‌ایم، آن هیچ‌گاه به صورت جدّی در معرفت-شناسی مطرح نبوده است مگر در چند دهه‌ی اخیر. اما در جهان اسلام گواهی به‌ضرورت بیشتر محلّ توجّه بوده است، و در این میان سهروردی باز هم به ضرورت بیشتر به آن پرداخته است. او در سه موضع از گواهی سخن گفته است: در منطق (شامل معرفت‌شناسی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
الگوی عمل انسانی «براساس حکمت صدرایی»

فاطمه سلیمانی دره باغی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 83-110

https://doi.org/10.30465/cw.2023.46032.2004

چکیده
  عمل رفتاری بیرونی است که در اثر تعامل شناخت، گرایشات و کشش های درونی شکل گرفته و توسط اراده تحقق یافته است.بنابراین عمل در یک فرایند معرفتی از یک تصور و تصدیق آغاز می شود و به تصمیم گیری و اراده کردن منتهی می‌گردد. در این میان، عوامل متعددی در شکل گیری عمل اختیاری موثرند که عبارتند از.: قوه خیال ، قوه عقل نظری و عملی، قوه شوقیه و اراده. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
تحلیلِ انتقادیِ براهینِ هفت‌گانه‌‎ی ابن‌سینا در ردّ این‌همانیِ نفس و مِزاج

کرامت ورزدار؛ فاطمه سادات کتابچی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 111-137

https://doi.org/10.30465/cw.2024.47587.2027

چکیده
  مسئله‌ی اساسیِ این پژوهش، بررسی و تحلیلِ انتقادیِ براهینِ هفت‌گانه‌ی ابن‌سینا در ردّ این‌همانیِ «نفس» و «مِزاج» و هدف از آن، نشان دادنِ ناتوانیِ این براهین در ردّ اینهمانی مزاج و نفسِ گیاهی و همچنین ناتمامیّتِ چهار برهان از این براهین است. ابن‌سینا در آثارِ خود، هفت برهان در اثباتِ ناایهنمانیِ مزاج و نفس اقامه کرده‌است. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی عرفان اسلامی
بررسی مبانی نظری دیدگاه حکیم مهدی الهی قمشه ای مبنی بر فاعلیت بالعشق واجب تعالی در آثار حکیمان پیشین

محمد جواد دکامی؛ اکبر عروتی موفق

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 139-163

https://doi.org/10.30465/cw.2024.47448.2025

چکیده
  متکلمان مسلمان معتقدند که خدا فاعل بالقصد است، مشائیون او را فاعل بالعنایه و اشراقیون او را فاعل بالرضا و پیروان ملاصدرا او را فاعل بالتجلی یا فاعل بالعنایه می‌دانند. وجه اشتراک همه این نظرات این است که در تمام اقسام فاعل، عشق و ابتهاج واجب تعالی به ذات خود منشاء پیدایش این عالم است به همین دلیل حکیم الهی قمشه‌ای خدای متعال را «فاعل ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
دارایِ وجود ‌بودنِ وجود و استدلال تسلسل

داود حسینی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 165-188

https://doi.org/10.30465/cw.2024.48251.2038

چکیده
  چکیده: صدرا در أسفار استدلالی را علیه موجودیت وجود به سهروردی نسبت می‌دهد که از این قرار است: «موجود» یعنی دارای وجود؛ حال اگر وجود موجود باشد دارای وجود است و از تکرار این استدلال، تسلسل وجودها لازم می‌آید؛ پس وجود موجود نیست. حامیان حکمت متعالیه پس از صدرا و تقریباً همه معاصران این استدلال را به تبع صدرا به سهروردی نسبت داده‌اند. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی فلسفه
خوانش فلسفی ابن رشد از انسان به‌عنوان اشرف مخلوقات

حسن عباسی حسین آبادی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، صفحه 189-212

https://doi.org/10.30465/cw.2024.47951.2034

چکیده
  انسان‌شناسی در اندیشه ابن‌رشد از جهات مختلف مانند اجتماعی و سیاسی (مدنی‌بالطبع)، فلسفی با تکیه بر عقل انسان، و از حیث کلامی و از حیث اخلاقی قابل بحث است. بحث انسان به‌عنوان «اشرف مخلوقات»  هر چند قرائتی دینی از انسان است مسئله: پرسش این‌است مواجهۀ ابن‌رشد با نگاه فلسفی به «انسان به‌عنوان اشرف مخلوقات» چگونه است و چه ...  بیشتر