نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، شهر زنجان، کشور ایران(
2 گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، شهر زنجان، کشور ایران:
3 گروه حکمت و کلام، الهیات و عرفان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، شهر تهران، کشور ایران
چکیده
مسأله مرگ یکی از مهمترین دغدغههای وجودی انسان است. انسان از بدو تولد تا زمان مرگ، همیشه اضطراب مرگ را با خود به همراه دارد. متفکران بسیاری برای کاهش اضطراب مرگ راهکار ارائه دادهاند. یالوم و ملاصدرا نیز هر کدام بر اساس مبانی خویش به چیستی مرگ پرداخته و راهکارهایی را ارائه کردهاند؛ از جمله راهکارهای مهم یالوم در درمان اضطراب مرگ، موج آفرینی است. با تحلیل مبانی فلسفی ملاصدرا نیز، راهکار نگرش تحولی به مرگ و جزئی از فرایند تکاملی هستی انسان دانستن آن، از فلسفهاش استنباط میشود. نویسندگان در این تحقیق در صددند تا با به کارگیری معیارهای مختلف علمی، به مقایسه و داوری دیدگاههای دو متفکر بپردازند. مسأله اصلی مقاله حاضر آن است که، چه راهکار تلفیقیای را میتوان با مقایسه دیدگاههای یالوم و ملاصدرا در کاهش اضطراب مرگ، ارائه داد؟ روش این تحقیق تحلیلی- توصیفی، بر مبنای مطالعات کتابخانهای است. دادههای این تحقیق نشان میدهد که راهکارهای یالوم و ملاصدرا هر کدام، کاستیهای خاصی دارند؛ اما با در کنار هم قرار دادن آنها میتوان راهکاری تلفیقی و جامع در کاهش اضطراب مرگ ارائه داد. نتیجه تحقیق، ارائه «حیات مبتنی بر اندیشیدن و عمل کردن» به عنوان راهکاری تلفیقی در کنترل و کاهش اضطراب مرگ، است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An integrated solution to reduce death anxiety based on the comparison of Yalom and Mulla Sadra solutions
نویسندگان [English]
- Manouchehr Shaami Nezhad 1
- Hosein Atrak 2
- mohsen jahed 3
1 Ph.D. in Islamic Philosophy, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran (corresponding author):
2 Associate Professor, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran
3 Associate Professor, Department of Philosophy, Theology and Thesophy, Faculty of Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran: jahed.mohsen@znu.ac.ir
چکیده [English]
The issue of death is one of the most important issues of human existence and one of his existential concerns. From birth to death, humans always carry the anxiety of death with them. Many thinkers have proposed solutions to reduce death anxiety. Yalom and Mulla Sadra have also discussed the nature of death based on their foundations. Yalom considers death as a pure nothingness and based on a naturalistic approach presents some existential solutions like relying on human communication, creativity, and rippling. Mulla Sadra based on a supernaturalistic approach also considers death as an existentiale. By analyzing his philosophical foundations some solutions like having a transformational and procedural approach to death could be deduced from his philosophy for reducing the anxiety of death. In this research, the authors first compare the views of these two thinkers and then try to find an integrated solution to reducing death anxiety.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key words: death anxiety
- rippling
- primacy of existence
- essential motion
- Mulla Sadra
- Yalom
- اسعدی، علیرضا (2016)، «ملاصدرا و مسأله مرگ»، نقد و نظر، سال 21، شماره 1، صص 92-123
- بیات، عبدالرسول (2019)، فرهنگ واژه ها (درآمدی بر مکاتب و اندیشه های معاصر)، تهران، سمت.
- توکلی، غلامحسین(2003)، «اومانیسم دینی و اومانیسم سکولار»، پژوهش های فلسفی و کلامی، شماره 17و 18، صص21-40
- جاسلسن، روتلن (2013)، اروین یالوم، ترجمه سپیده حبیب، تهران، انتشارات دانژه
- چایدستر، دیوید (2001)، شور جاودانگی، ترجمه غلامحسین توکلی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب
- خادمی، عین اله و همکاران (2018)، «مواجهه فلسفی و عرفانی ملاصدرا با مسأله مرگ»، حکمت معاصر، دوره 9، شماره 1، صص47-62
- شامی نژاد، منوچهر (2022)، راهکارهای یالوم و ملاصدرا برای کاهش اضطراب مرگ ( مقایسه و ارزیابی)، زنجان، آئینه خرد.
- شامی نژاد، منوچهر و همکاران (2021)، «راهکارهای یالوم در درمان اضطراب مرگ و مبانی فلسفی آن»، متافیزیک اصفهان، شماره 32، صص1-24
- شامی نژاد، منوچهر و همکاران (2023)، « راهکارهای ملاصدرا برای کاهش اضطراب مرگ و مبانی فلسفی آن»، خردنامه صدرا، شماره111، صص103-120
- صدری، اسماعیل و همکاران (2018)، «نقش پایبندیهای دینی، حمایت اجتماعی ادراک شده و بهزیستی معنوی در پیشبینی هراس و اضطراب مرگ سالمندان»، رویش روان شناسی، سال هفتم، شماره 11، صص 231-246
- علی اکبری دهکردی، مهناز و همکاران (2011)، «بررسی رابطه جهتگیری مذهبی با اضطراب مرگ و از خودبیگانگی درسالمندان استان تهران»، روانشناسی اجتماعی، دوره1، شماره 2، صص140-159
- فرامرز قراملکی، احد (2011)، اخلاق حرفهای در کتابداری و اطلاعرسانی، تهران، سمت
- مصباح یزدی، محمدتقی (2014)، شرح جلد 8 اسفار اربعه، ج 1و2، قم، موسسه آ.پ امام خمینی(ره)
- مصلح، جواد (2012)، ترجمه و تفسیر الشّواهد الرّبوبیّه، تهران، سروش.
- مقیمی، سنبل و همکاران (2016)، «اثربخشی روان درمانی وجودی بر اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به سرطان خون»، نهمین کنگره بین المللی روان درمانی، تهران
- ملّاصدرا (1981)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة،9 جلد، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
- ملاصدرا (2011)، الشواهدالربوبیه فی مناهج السلوکیه، قم، بوستان کتاب
- ملاصدرا ( 1982)، تفسیر قرآن کریم، جلد 1و 5، به کوشش محمد خواجوی، قم، بیدار
- ملاصدرا(2004)، شرح اصول کافی، ج1-4، تصحیح محمد خواجوی، تهران، تحقیقات فرهنگی
- نوالی، محمود (1994)، فلسفه های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز.
- هاشمی، زهرا سادات و همکاران ( 2018)، «مرگ‌اندیشی از منظر اروین یالوم و تأثیر آن بر معنابخشی به زندگی»، قبسات، دوره 23، شماره پیاپی 88، صص 121-150
- یالوم، اروین(2010الف)، روان درمانی وجودی، ترجمه سپیده حبیب، تهران، نی
- یالوم، اروین(2010ب)، خیره به خورشید، ترجمه سپیده حبیب، تهران، نی
- یالوم، اروین(2013)، مخلوقات فانی، ترجمه زهرا حسینیان، تهران، ترانه
- یالوم، اروین(2021)، دغدغه مرگ و زندگی، ترجمه فرزاد مرتضایی، اصفهان، دنگ
- یالوم،اروین(2007)، دژخیم عشق، ترجمه مهشید یاسایی، تهران، نشر آزمون
- Alizadeh Sara (2021), “The Effectiveness of Existential Therapy on Death Anxiety and Meaning of Life in Recovered Patients of Covid-19” , Studies in Medical Sciences, Vol. 32, No.5
- Yalom, Irvin. (2002), Religion and Psychiatry, American journal of psychotherapy, Vol. 56, No. 3
)