675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی
تحلیل انتقادیِ دیدگاه ملاصدرا دربارۀ «خزائن» در پرتوِ معناشناسی ساختاری

مهدیl باقری؛ احد فرامرز قراملکی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 1-21

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3583

چکیده
  صدرالمتالهین در ارائه نظریۀ خود دربارۀ علم الهی به اشیاء، ره­آوردی نوآورانه دارد که ضمن آن از کاربرد قرآنیِ خزائن بهره برده است. مسألۀ اصلی تحقیق حاضر این است که ملاصدرا در ارائۀ دیدگاه­های فلسفی خود دربارۀ واژۀ قرآنی «خزائن»، تا چه اندازه به مؤلفه­های معناشناختی ساختاری-تحلیلی آن در قرآن کریم توجه داشته است. تحلیل مفهومی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
معناشناسی علم الهی از دیدگاه علامه طباطبایی

مریم باروتی؛ رضا اکبریان؛ محمد سعیدی مهر

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 23-45

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3448

چکیده
  دیدگاهِ غالبِ علامه طباطبایی در معناشناسی صفات الهی و از جمله علم الهی، دیدگاه " اصلِ معنا"ست. اما این نظریه به عنوان مبنایِ معناشناختی در فلسفه ی علامه، با مبنای معناشناختی دیگری در فلسفه ی ایشان یعنی قاعده ی سیاق، در تعارض است؛ این مقاله سعی دارد که با تبیین سیاقِ کلام و ارائه ی آن به دیدگاهِ اصل معنا، نواقص این دیدگاه را بیان کند ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تأثیر اصالت وجود بر «حدّ تام» دراندیشة فلسفی ملّاصدرا

رویا تیزهوش؛ علی اکبر عبدل آبادی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 47-69

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3585

چکیده
  ملّاصدرا معتقد است که «وجود» یگانه امر حقیقت­ساز است. این عقیدۀ ملّاصدرا که «اصالت وجود» نام دارد، مبنای فلسفة او را تشکیل می­دهد و حتّی بر مبحث «ماهیّت و احکام آن» تأثیر می­نهد. پذیرش تأثیرپذیری مبحث ماهیّت و مباحث مرتبط با آن از اصالت وجود́ لازمه­هایی، از جمله تأثیرپذیری حدّ تام از اصالت وجود، را در پی می­تواند ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
در-جهان بودن ماهیت؛ تاملی در نظر صدرا در باب تحقق ماهیت

داود حسینی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 71-91

https://doi.org/10.30465/cw.2019.3586

چکیده
  در ادبیات معاصر اختلاف نظری هست بر سر اینکه آیا از منظر صدرا ماهیت امری در-جهان است یا تنها در-ذهن است. این نوشتار قصد دارد که بر اساس متن‌های آثار صدرا شواهدی اقامه کند که از منظر صدرا ماهیت امری در-جهان است. مهم‌ترین تعابیر صدرا که در ظاهر دلالت بر در-جهان نبودن ماهیت دارند، از این قرار هستند: نخست اینکه ماهیت انتزاعی است؛ دوم اینکه ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
هستی شناسی ارزش از منظر حکمت متعالیه با تاکید بر مساله‌ی شر و حسن و قبح

حبیب الله دانش شهرکی؛ علی صادقی نژاد

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 93-113

https://doi.org/10.30465/cw.2019.3587

چکیده
  مساله‌ی ارزش‌داوری در فلسفه‌ی اخلاق، فلسفه‌ی حقوق و فلسفه‌ی دین از این جهت حائز اهمیت است که مشخص می‌کند چه چیزی اساسا قابل ارزش‌گذاری است و کجا ارزش مثبت یا منفی بدان تعلق می گیرد، فلذا نیازمند بررسی‌های فلسفی است. از این منظر حکمت متعالیه به عنوان فلسفه‌ای که باید فلسفه‌های مضاف از دل آن استخراج شوند می‌بایست درباره‌ی این ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی عنصر ثبات در حافظه از دیدگاه حکمت متعالیه و عصب‌شناسی

محمدکاظم علمی سولا؛ زهره سلحشور سفیدسنگی؛ علیرضا کهنسال؛ علی مقیمی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 115-132

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3413

چکیده
  حافظه قابلیتی است که باعث می‌شود، انسان بتواند اطلاعاتی را که از طریق حواس فراهم می‌شود، ثبت و ذخیره کرده و در موقع لزوم آن‌ها را یادآوری کند. از این‌رو در حافظه، صور ادراکی ما بدون تغییر باقی می‌مانند و این عدم تغییر باعث می‌شود تصویر منسجمی از گذشته به یاد داشته باشیم. ملاصدرا علت این عدم تغییر حافظه را تجرد آن می‌داند. از نظر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
"تکامل، خلقت و خداباوری" و مواضع اندیشمندان مسلمان تحلیل و بررسی آرایِ جیمز کلارک

مریم سعدی؛ رسول رسولی پور؛ محسن جوادی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 133-155

https://doi.org/10.30465/cw.2019.3588

چکیده
  " کلی‌ جیمز کلارک" خاستگاه جهان و ریشه‌های انواع (مه‌بانگ و تکامل) را دو موضوعِ مهمّ، در تبیینِ رابطه‌یِ میانِ علم‌ودین می‌داند. او معتقدست هر چند موضوعِ اول می‌تواند تقویت‌کننده‌ی باور به وجود یک آفریننده باشد، اما موضوع دوم، اغلب به دلیلِ شیوه‌‌هایِ غلطِ نحوه‌یِ پرداختن به آن، قول به تعارضِ علم‌ودین را موجب گردیده ‌است. در ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
مراتب ادراک فضای سیال در مسجد جامع تبریز؛ با نگاهی به مفهوم حرکت در آراء ملاصدرا

مرتضی شجاری؛ صفا سلخی خسرقی؛ مازیار آصفی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 157-176

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3414

چکیده
  حرکت لازمه‌ی ادراک معمارانه است. فضای معماری به واسطه خواص پویایی، سیالیت و مکث، موجبات حرکت فیزیکی، بصری و ذهنی را در ناظر فراهم می‌آورد.در فلسفه، عامل حرکت مبنای ادراک حقایق جهان مادی است. فیلسوفان اسلامی، حرکت را امری کمالی و دارای غایت می‌دانستند که مشمول اصل قوه و فعل است.طبق نظریه‌ی حرکت جوهری ملاصدرا، وجود مادی به واسطه‌ی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
کورنئا زیر ذره‌بین: بررسی و ارزیابی کارآمدی کورنئا در نقد استدلال قرینه‌ای شر بی‌وجه ویلیام رُو

محمد علی میر باقری؛ عباس یزدانی؛ امیرعباس علیزمانی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 177-199

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3447

چکیده
  ویلیام رُو با معرفی مسئله‌ی قرینه‌ای شر فصل تازه‌ای در مباحث پیرامون شر گشود. نخستین صورت‌بندی رُو از این مسئله بر این مبنا استوار است که چون «بنظر می‌رسد» که برخی از شرور جهان بی‌وجه هستند، پس این شرور حقیقتاً هم بی‌وجه هستند.نافذ‌ترین نقدی که بر استدلال ویلیام رُو نوشته شده، نقد استفان ویکسترا براساس اصلی معرفت‌شناختی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی ناسازگاریآراء ملاصدرا در مبحث تشکیک در ماهیات

خدیجه هاشمی عطار؛ سعید انواری

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، صفحه 201-223

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3415

چکیده
  ملاصدرا در کتاب الشواهد الربوبیة پس از نفی تشکیک در ماهیت، می‌نویسد که در کتاب الاسفار از تشکیک در ماهیت جانبداری کرده است. همچنین با وجود تصریح به عدم پذیرش تشکیک در ماهیت در برخی از آثار خود، به نظریاتی مانند نظریة مُثل افلاطونی و اعیان ثابته قائل شده است که عدّه‌ای لازمة پذیرش آنها را تشکیک در ماهیت دانسته‌اند. این مقاله با مشخص ...  بیشتر