675648c2785e9a3

تحلیل انتقادیِ دیدگاه ملاصدرا دربارۀ «خزائن» در پرتوِ معناشناسی ساختاری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تهران

2 استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تهران.

چکیده

صدرالمتالهین در ارائه نظریۀ خود دربارۀ علم الهی به اشیاء، ره­آوردی نوآورانه دارد که ضمن آن از کاربرد قرآنیِ خزائن بهره برده است. مسألۀ اصلی تحقیق حاضر این است که ملاصدرا در ارائۀ دیدگاه­های فلسفی خود دربارۀ واژۀ قرآنی «خزائن»، تا چه اندازه به مؤلفه­های معناشناختی ساختاری-تحلیلی آن در قرآن کریم توجه داشته است. تحلیل مفهومی و سیستمی آرای صدرا درباره خزائن و سنجش آن با داده­های معناشناسی ساختاری-تحلیلیِ کاربرد این واژه در قرآن نشان می­دهد صدرا ضمن توجه به کاربرد قرآنی خزائن، هم از ویژگی­ها و هم از مؤلفه­های مفهومی خزائن، تبیینی فلسفی ارائه می­کند. میزان قابل توجهِ بهره­مندی ملاصدرا از قرآن در برشمردن اوصاف خزائن (مانند «حضور در صقع ربوبی»، «حافظ»، «بی­حدّی» ،«باق» و «أبقی»، «مرتبۀ علمیِ پیش از ایجاد»،«واحد کثیر») به این معناست که وی در مواجهه با این واژۀ قرآنی، بیشتر از ارائۀ تفسیر فلسفی، به فلسفیدنِ مبتنی بر تفسیر پرداخته است که می­توان آن را «فلسفۀ تفسیری» نامید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical analysis of Mulla sadra's point of view about KHAZAIN in the light of structural-analytic semantics

نویسندگان [English]

  • mehdi bagheri 1
  • ahad faramarz gharamaleki 2
چکیده [English]

Abstract
Mulla Sadra in presenting his theory about Allah's knowledge of objects has innovative achievement in which he has utilized Quranic application of word KHAZAIN. Because of that, it becomes more important to have a comparative study of KHAZAIN by the use of Quranic conceptualization. The main issue in this article is how much Mulla sadra has paid attention to structural-analytic semantics component? While Mulla sadra utilizes Quranic application of KHAZAIN, he has presented philosophical explaining of both properties and conceptual components. Because Sadra attends Quranic conceptualization significantly (e.g. 'being in Precreation',' preservative', ' boundlessness' and etc. ), we can understand that he has done more than a sheer philosophical interpretation in encountering with this word. we can call this approach: ' exegetical philosophy'.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine knowledge
  • KHAZAIN
  • The primal Intellect (Agl-al Awal)
  • expanded grace
  • exegetical philosophy

مراجع

-          ابن اثیر، مبارک بن محمد(1367)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر ، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان‏.
-          ابن‏عاشور، محمدطاهر(1420ق)، تفسیر التحریر و التنویر، 6، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
-          ازهرى، محمد بن احمد(1421ق)، تهذیب اللغة ، بیروت: دار احیاء التراث العربی.‏
-          جوادی آملی، عبدالله(1382)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء.
-          خادمی، عین الله(1384)، «دیدگاه ملاصدرا درباره صادر اول»،خردنامه صدرا ،شماره 41، 24-31.
-          راغب اصفهانى، حسین بن محمد(1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن ، بیروت: دار القلم.‏
-          سلمان­نژاد، مرتضی(1391)، «معناشناسی تدبّر در قرآن کریم با تکیه بر روابط همنشینی و جانشینی»،صحیفه مبین، شماره 52، 103-124.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1981م)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، ج 2،6،7،8، بیروت: دار احیاء التراث.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1387)، المظاهر الالهیة فى اسرار العلوم الکمالیة، تهران: بیناد حکمت صدرا.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1366)، شرح أصول الکافی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1361)، تفسیر القرآن الکریم ، ج4،قم: بیدار.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1363)، مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى‏.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1360)، أسرار الآیات، تهران: انجمن حکمت و فلسفه‏.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1302ق)، مجموعة الرسائل التسعة ، قم: مکتبه المصطفوی.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1360 ب)، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
-          شیرازی، صدر المتألهین(1416ق)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، تعلیقات حسن زادۀ آملی، مؤسسه طباعه و النشر وزاره الثقافه و الرشاد الاسلامی.
-          طباطبایى، محمدحسین(1374)، ترجمه تفسیر المیزان، موسوى، محمد باقر، چاپ 5، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
-          طبرى، محمد بن جریر(1412ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفة.
-          مطهری، مرتضی(1370)، مجموعه آثار، ج1، تهران: صدرا.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار