675648c2785e9a3
حکمت معاصر
بررسی و نقد علم مقدس از نگاه نصر

فاطمه احمدی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 1-27

چکیده
  رویکرد نصر به مسالۀ رابطۀ علم و دین، از زاویۀ کلامی سنت‎گرایانه، نوین است. وی با استفاده از یک رویکرد درون‎دینی، با روش تاویل آموزه‎های ادیان و گزاره‎های فلسفی و عرفانی سنت‎های مختلف، در پی آشکارسازی دیدگاه حقیقی دین و سنت، و گرایش‎های معرفتی درون آن در باب خدا، انسان، و جهان بر می‎آید و از این رهگذر، نه تنها درصدد نشان ...  بیشتر

بررسی تطبیقی چیستی مفهوم خدا از دیدگاه ابن‏‌سینا و ملاصدرا

قاسم اخوان نبوی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 29-39

چکیده
  این مقاله بنا دارد که دیدگاه‎های ملاصدرا و ابن‌‏سینا را در مقام تحلیل مفهوم واجب‏‌الوجود بررسی و تطبیق نماید. از نظر ابن‏‌سینا «واجب‌‏الوجود» ذاتى است که صرف‏‌الوجود باشد، اما ملاصدرا معتقد است براى وجوبِ وجود شرط است که موجود، علاوه بر حقیقى بودن، حیثیّت تقییدیّه، و واسطه در عروض نداشتن، بى‏‌نیاز از «حیثیّت ...  بیشتر

توصیف فطری‌گرایی کانت در تفکر فلسفی ایران معاصر و بررسی آن

مسعود امید

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 41-58

چکیده
  این مقاله در پی آن است تا یکی از مباحث مهم مورد بحث و گفتگو میان تفکر فلسفی معاصر ایران با فلسفۀ کانت را مطرح سازد و مورد تحقیق قرار دهد. طیفی از نقادان کانت در ایران بر اساس تقریر ویژه‏ای از نظریۀ فطرت یا فطری‏گرایی به نقد آن پرداخته‏اند. این تفسیر و تقریر ویژه، خود را در نخستین مواجهۀ جدی فلسفۀ اسلامی‏معاصر ایران با فلسفۀ کانت، ...  بیشتر

نقد تفکیکی‏‌انگاری ملاصدرا

جنان ایزدی؛ احد فرامرز قراملکی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 59-77

چکیده
  بر اساس یکی از دیدگاه‏‌های طرح ‏شده، روش‏‌شناسی ملاصدرا در حکمت متعالیه تفکیکی است. مدعای این نظرگاه این است که ملاصدرا در سیر تحول روشی خود از رویکرد فلسفی ـ عرفانی و تأویلیِ نخستین خویش به رهیافتی وحیانی دست می‌‏یابد. مستند تفکیک‏‌انگاری مطالعه‌ای موردپژوهانه بر رویکرد ملاصدرا در مسئلۀ معاد جسمانی است. اگرچه نگاه تحولی ...  بیشتر

کانت و نظریۀ ایده‌های فطری؛ آیا کانت فطری‌گرا است؟

سیدحمید طالب‌زاده

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 79-95

چکیده
  فلسفه در دورۀ جدید با عقلی‏‌مذهبان آغازشد، نظریۀ ایده‌های فطری، که بنیاد معرفت‌شناسی آنان است، توسط دکارت مطرح گشت، و دیگر فلاسفۀ عقلی‏‌مذهب، مثل اسپینوزا و لایب‌نتیس، آن را بسط دادند. این نظریه بعدتر تحت عنوان «فطری‌گرایی» به شکل دیگری به کانت نسبت داده شد و در نوشته‌های برخی از شارحان فلسفۀ غرب، کانت نیز به حلقه فطری‌گرایان ...  بیشتر

رابطۀ باید و هست از منظر علامه طباطبایی

حسن معلمی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 97-106

چکیده
  یکی از مباحث مهم فلسفۀ اخلاق رابطۀ بین «باید و هست» است که دیدگاه‌های مختلفی در باب آن ارائه شده است. یکی از این دیدگاه‌ها، دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی و شارح بزرگ آن شهید مطهری است که عبارت است از آنکه: باید و نبایدهای اخلاقی، جعل‌ها و اعتباراتی هستند که انسان بر اساس رابطۀ واقعی بین افعال اختیاری خود و نتایج مترتب بین آنها، ...  بیشتر

چیستی و ویژگی‌های تجربۀ عرفانی

هادی وکیلی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 107-119

چکیده
  عرفان بی‏‌شک جوهر تجربۀ دینی به شمار می‌‏رود و این تجربه، هم برای کسانی که دارای اعتقادات مذهبی هستند، و هم برای کسانی که چنین اعتقاداتی ندارند، نوعاً باعث تغییر در زندگی می‏‌شود. صرف‎نظر از دشواری توصیف حالات عرفانی که از چارچوب مفهومیِ تجارب عادی بسیار دور به نظر می‌‏رسند، به نظر می‏‌رسد می‏‌توان شباهت‌های متعددی ...  بیشتر