نویسنده

• مسعود امید

استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

این مقاله در پی آن است تا یکی از مباحث مهم مورد بحث و گفتگو میان تفکر فلسفی معاصر ایران با فلسفۀ کانت را مطرح سازد و مورد تحقیق قرار دهد. طیفی از نقادان کانت در ایران بر اساس تقریر ویژه‏ای از نظریۀ فطرت یا فطری‏گرایی به نقد آن پرداخته‏اند. این تفسیر و تقریر ویژه، خود را در نخستین مواجهۀ جدی فلسفۀ اسلامی‏معاصر ایران با فلسفۀ کانت، یعنی در اثر مهم اصول فلسفه و روش رئالیسم، نشان داده است. این تقریر هنوز در ایران به حیات خود ادامه می‏دهد و مبنای نقد معرفت‏شناسی کانت قرارمی‏گیرد. بر این اساس، این نوشتاربه دنبال آن است تا نخست به گسترۀ زیادِ باور به فطری‏گرایی کانت در نزد محققان بپردازد، سپس به یکی از تقریرهای مطرح در عرصۀ تفکر فلسفی معاصر از فطری‏گرایی کانت و عناصر اساسی این تفسیر می‏پردازد ـ این تقریر را می‏توان نزد مرتضی مطهری یافت ـ و در نهایت، به طرح دیدگاه خود کانت در مورد فطری‏گرایی اشاره می‏شود تا نقاط اشتراک و اختلاف دو دیدگاه روشن‏تر گردد.

کلیدواژه‌ها

• تفکر فلسفی معاصر ایران
• فطری‏گرایی کانت
• تقریر و تفسیر فطری‏گرایی کانت
• فطری‏گرایی حداکثری
• فطری‏گرایی حداقلی

عنوان مقاله [English]

Describing and Assessing Kant’s Innativism in Iranian Contemporary Philosophical Thought

نویسنده [English]

• Masoud Omid

Assistant Professor of Philosophy Department, Tabriz University

چکیده [English]

In this paper, I try to discuss about one of the important issues which have been discussed in the dialogue between Iranian contemporary philosophical thought and the philosophy of Kant. Many of Kant’s Iranian critics criticized innativism according to a special version of it. This special version, has been arisen for the first time in the essential encounter of Iranian contemporary islamic philosophy with the philosophy of Kant in Allāmeh Tābātabāyi’s “Osūle” Falsafeh va Raveshe Realism [= the principles of philosophy and the method of realism”. This version is still alive in Iran and forms the foundation of the criticism of Kant’s epistemology. According to this, in this paper, I will discuss, first, about the prevalence of believing in Kantian innativism among the Iranian scholars. Then, I will discuss about one of the current versions of Kantian innativism in the Iranian contemporary philosophical thought and will consider its elements. This version of Kantian innativism can be found in Mortazā Motahharī’s works. Finally, I will state Kant’s own view of innativism in order to clarify the similarities and differences of his view and his critics’ view of innativism.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iranian contemporary philosophical thought
• Kant’s innativism
• The Interpretations of Kant’s innativism
• Maximal innativism
• Minimal innativism