675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه فلسفه و کلام دانشگاه شهید رجایی

2 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

چکیده

یکی از مباحث مهم نزد متفکرین اسلامی مسأله ملائکه و تحلیل و واکاوی مرتبت وجودی آن است؛ تحلیل صدرایی ملائکه در راستای طرح کلان ملاصدرا، یعنی هماهنگی عقل و نقل است. او در مواضعی از دریچه فلسفی از ملائکه یاد کرده و آنها را عقل می‌نامد و گاه نیز با لسان شریعت سخن گفته و با عنوان ملائکه از آنان یاد می‌نماید. دو پرسش اساسی این جستار عبارتند از: ملاصدرا چه تلقی‌­ای از ملائکه دارد؟ او چگونه وجود ملائکه را اثبات می‌کند؟ بر این اساس برخی از نتایج این پژوهش به این قرار است: از نظر ملاصدرا، ملائکه طیف‌های گوناگونی دارند که از آن جمله‌اند: ملائکه مقرب، ارواح مهیمن، ملائکه مدبر و ملائکه زمین. ویژگی مشترک میان آنها عبارت است از بساطت، تجرد، وجود بالفعل، مجرای فیض و رسالت؛ و همچنین تدبیر امور فلکی و دنیایی برخی از خصیصه‌­های مختص ملائکه است. همچنین، گزارش ادله دوازده­‌گانه ملاصدرا در اثبات ملائکه و ارائه آنها با چینش برهانی و نقد و بررسی آنها از برجستگی­‌های این مقاله است که مسبوق به سابقه نیست.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Semantics and Ontology of the Angels in Sadra’s Philosophy

نویسندگان [English]

  • Abdollah Salavati 1
  • Marveh Dolatabadi 2

1 Assistant Professor of Shahid Rajaee Teacher Training University

2 Ph.D. student in Islamic Philosophy and Kalam, Islamic Azad University, Shahid Rajaee Teacher Training University

چکیده [English]

Angels and exploring their existential status is one of the important issues for Islamic thinkers. The Sadra's analysis of the issue is in line with his macro plan of the harmony between of reason and narration. In some positions, He mentions the angels form philosophical perspective and calls them nous, and sometimes he speaks in the language of the Shari'ah and speaks of them as the angels. The two main questions of this essay are as follows: what is Mulla Sadra's account of the angels? How does he prove the existence of the angels? Accordingly, some of the results of this research are as follows: In Mulla Sadra's view, the angels have a variety of different types, including companion angels, keeper angels, moderator angles, and earth angels. The common feature of them is their simplicity, abstractness, actual existence, pathway of grace, and mission. The management of earthly and heavenly affairs is among the specific attributes of the angels, and among the twelve Mulla Sadra's proofs for the existence of angels, the most important one is based on the rule of ‘al-Wahid’.

کلیدواژه‌ها [English]

  • angels
  • Mulla Sadra
  • nous
  • the rule of ‘al-Wahid’
ابن سینا، رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، مقدمه و حواشى و تصحیح از دکتر موسى عمید دانشگاه بو على سینا، همدان، 1383.
ابن سینا، تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات،‏ قاهره،‏ دارالعرب، ‏1326.
بهشتى، ‏احمد،  تجرید شرح نمط هفتم از کتاب الاشارات و التنبیهات، قم‏‏، بوستان کتاب، ‏1386 ش‏
الرازی، محمدبن عمر، التفسیر الکبیر، تهران: دارالکتب العلمیه، چاپ دوم،(بی تا)،
شیرازی، محمدبن ابراهیم، اسرار الآیات، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه اسلامی‏، تهران‏، 1360 ه. ش.‏
شیرازی، محمدبن ابراهیم،  الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت دارالاحیاء التراث العربی، چاپ سوم،  1981م
شیرازی، محمدبن ابراهیم، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح جلال الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ چهارم، 1386
الشیرازی، محمدبن ابراهیم، شرح اصول کافی، تهران: مکتبه المحمودی، 1391
شیرازی، محمدبن ابراهیم، رساله سه اصل، تهران، دانشگاه تهران،1340
شیرازی، محمدبن ابراهیم، مفاتیح الغیب، تحقیق و تصحیح نجفعلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ اول، 1386
طباطبایى، محمد حسین نهایة الحکمة، قم‏، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین نوبت چاپ: دوازدهم‏، بی­تا.
الفارابى، ابونصر و غازانى، السید اسماعیل، فصوص الحکمة و شرحه، ‏مقدمه و تحقیق از على اوجبى انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، تهران‏،1381 ه ش. ‏