675648c2785e9a3
حکمت معاصر

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران

2 استاد گروه فلسفه و کلام، دانشگاه تهران

چکیده

میرداماد برای اولین بار مفاهیم معقول دوم را به نحوی تعریف یا تفسیر می کند که با ویژگی‌های مفاهیم فلسفی سازگار بوده و آنها را در بگیرد. در تعریف میرداماد، معقول‌های اول مفاهیمی هستند که به امور متمایز و عینی در عالم واقع دلالت دارند و در مقابل معقول‌های دوم منطقی و فلسفی مابه ازایی در عالم واقع ندارند و به هیچ امر عینی مستقل و متمایزی اشاره نمی‌کنند. در نظریه میرداماد معقول دوم بودن یک مفهوم معادل اعتباری بودن و مابه‌ازای عینی نداشتن و معقول اول بودن معادل اصیل بودن و عینی بودن مدلول آن است. از دیدگاه او مفاهیم ماهوی و نسبت‌ها و لوازم سلبی و ثبوتی آنها معقول اول و مفهوم وجود هم معقول دوم شمرده می‌شود. در واقع اعتباری بودن وجود به معنای معقول دوم بودن مفهوم وجود و اصالت ماهیت به معنای معقول اول بودن مفاهیم ماهوی است. تعریف میرداماد از معقول های دوم با تعریفی از معقول دوم که بر اساس تقدم دلالت بر امر عینی و بالذات خارجی صورت گرفته، شباهت بسیاری دارد. نظریه میرداماد با دشواری‌هایی در زمینه مواجه است که ناشی از عدم توجه به معانی و اعتبارات گوناگون وجود و معقول دوم شمردن همه آنها است.  نظریه او در مورد توجیه امکان حمل وجود به واجب الوجود نیز با تعارضاتی مواجه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mirdamad's analysis of Secondary Intelligible and its Relation to Abstractedness of Existence

نویسندگان [English]

  • Morteza jafarian 1
  • Ahad Ghramaleki 2

1 Ph.D. student of Islamic philosophy and Kalam, Tehran University (corresponding author)

2 Professor of Philosophy and Kalam, Tehran University

چکیده [English]

Abstract
Mirdamad, for the first time, defines or interprets the secondary intelligible concepts in such a way that are compatible with and include the characteristics of philosophical concepts. In his definition, primary intelligibles are concepts that refer to distinct and objective things in the real world, and logical and philosophical secondary intelligible, on the contrary, have not any extension in the world and so do not refer to any independent and distinct objectivity. In Mirdamad's theory, being secondary intelligible amounts Abstractedness and non-objectivity, and being primary intelligible amounts principality and objectivity. From his point of view, essential concepts and relations and their negative and positive requirements are primary intelligible, and existence is counted as secondary intelligible. In fact the abstractedness of existence means that it is secondary intelligible concept, and the principality of quiddity means that the essential concepts are primary intelligible.  Mirdamad's theory faces difficulties that arise from the lack of attention to various meanings and abstractednesses of existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Reasonable first
  • reasonable second
  • noble
  • credit
  • existence
  • Nature
اسماعیلی،مسعود (۱۳۸۹). معقول ثانی فلسفی در فلسفه اسلامی، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
رازی، قطب الدین محمد (۱۳۹۴). لوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوار، تصحیح علی اصغر جعفری ولنی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سهروردی، شهاب الدین (۱۳۸۰). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج۲، حکمة الاشراق، تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شیرازی، صدرالدین محمد (۱۳۸۳). الحکمة المتعالیه فی الاسفار الاربعة العقلیه، ج۱، تصحیح غلامرضا اعوانی، تهران:بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
شیرازی، صدرالدین محمد (۱۳۸۱). الحکمة المتعالیه فی الاسفار الاربعة العقلیه، ج۶، تصحیح احمد احمدی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا
شیرازی، قطب الدین(۱۳۶۹). درة التاج، تصحیح سید محمد مشکوة، تهران: انتشارات حکمت.
صدرایی خویی، علی (۱۳۸۲). کتاب شناسی تجرید الاعتقاد، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی.
طوسی، نصیرالدین(۱۳۷۵). شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات‏، ج۳، قم: نشرالبلاغه.
طوسی، نصیرالدین(۱۳۸۳). اجوبه المسائل النصیریه، تصحیح عبدالله نورانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فارابی، ابونصر (۲۰۰۶م). الحروف، بیروت: دارالکتب العلمیه.
فارابی، ابونصر (۱۳۹۰). منطقیات، ج۱، تصحیح محمد تقی دانش پژوه، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی.
قوشچی، علاءالدین(۱۳۹۳). شرح تجرید العقائد، تصحیح محمد حسین زارعی رضایی، قم: رائد
لاهیجی، عبدالرزاق(۱۳۸۷). شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام، ج ۲، جعفر سبحانی، قم:موسسة امام صادق.
مدرس تهرانی، آقاعلی(۱۳۷۸). مجموعه مصنفات، تصحیح محسن کدیور، تهران: اطلاعات.
میرداماد، محمد باقر ؛ علوی، سید احمد (۱۳۷۶). تقویم الایمان و شرحه کشف الحقائق‏، تحقیق علی اوجبی، تهران: موسسه مطالعات اسلامى‏.
میرداماد، محمدباقر(۱۳۶۷). قبسات،تصحیح مهدی محقق، سید على موسوى بهبهانى، ایزوتسو، ابراهیم دیباجى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
میرداماد،محمدباقر(۱۳۸۱). مصنفات، ج۱، تصحیح عبدالله نورانی، تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‏
میرداماد،محمدباقر(۱۳۸۵) مصنفات، افق المبین، ج۲، تصحیح عبدالله نورانی، تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‏
 
Dexippus, (1990). On Aristotle Categories, John Dilon, New York: Bloomsbury