نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• مهدی زمانی

دانشیار دانشگاه پیام نور اصفهان

چکیده

ازلیت خداوند پرداخته می‌شود. در فلسفة دین معاصر، دیدگاه‌های گوناگون دربارة ازلیت خداوند، در سه تفسیر 1. فرازمانی استمراری، 2. فرازمانی غیر استمراری، و 3. زمانی‌گرایی خلاصه شده است. با بررسی آثار ملاصدرا به سه تفسیر از ازلیت الهی دست می‏یابیم که از آن‏ها به 1. فرازمانی غیر استمراری، 2. احاطه بر همة زمان‏ها، و 3. فرازمانی استمراری تعبیر می‏کنیم. این سه تفسیر در آثار او بیش‌تر با تعبیرات ازلیت، اولیت، و سرمدیت بیان می‌شود که بر اساس شیوة خاص حکمت صدرایی در کنار یک‌دیگر قرار می‌گیرند و با هم قابل جمع هستند. بدین‌سان در ازلیت (تفسیر فرازمانی غیر استمراری) بر تنزیه خداوند از محدودیت تأکید می‌شود؛ که نمونه‌ای از صفات سلبی یا جلال است. در اولیت به احاطة خداوند بر زمان و موجودات زمانمند تکیه می‌شود؛ که نمونه‌ای از صفات جمال یا فعل است. سرانجام با سرمدیت (تصور فرازمانی استمراری) تلاش می‌شود که دو تصور استمرار و گستردگی وجود خداوند با تعالی و برتری ذات او از زمان جمع شود. نتیجه آن‌که دیدگاه ملاصدرا دربارة ازلیت الهی در عین توصیفات متفاوت، جامعیت، سازگاری درونی، و نیز قوام و استحکامی را که یک نظریة جامع لازم است داشته باشد دارد

کلیدواژه‌ها

• ازلیت
• سرمدیت
• اولیت
• حکمت متعالیه
• ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Three Interpretations of God’s Eternity;Mulla Sadra’s Transcendent Wisdom’s Point of View

نویسنده [English]

• Mehdi Zamani

چکیده [English]

In this article, through a descriptive-analytical method, the viewpoint of Mulla Sadra, the founder of transcendent wisdom, on God’s eternity, has been explained and studied. In the contemporary philosophy of religion, different views of God’s eternity have been reduced to three explanatory categories, including: 1. timeless perpetual; 2. timeless impermanent; and 3. Temporalism. Based on Mulla Sadra's works, we come to three interpretations of God's eternity which can be construed as 1. Timeless impermanent; 2. Supremacy over all time; and 3. Timeless perpetual. In Mulla Sadra's works these three interpretations are construed mainly as eternity, preponderance, and infinity which, according to the Sadra's wisdom, can coexist side by side or can be conflated into one. Accordingly, in eternity (timeless impermanent interpretation), the emphasis is on absolving God from every limitation which is one of the God’s negative attributes or glory. In preponderance, the God's supremacy or ascendancy over time and over all temporal creatures is concerned which is one of the attributes of Divine Beauty or Divine act. And finally, by infinity (timeless perpetual percept), attempt is made to conflate the perpetuity and dignity of God's entity with the transcendence and supremacy of His essence over time. The conclusion is that Mulla Sadra's views on God's eternity, despite the different descriptions, enjoy comprehensiveness, internal consistency, truth, and strength required for an all-inclusive theory

کلیدواژه‌ها [English]

• Eternity
• Mulla Sadra
• transcendent wisdom
• timeless