675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات هرمزگان

2 استاد دانشگاه تهران

چکیده

واکاوی رویکرد ابن سینا در باب حرکت نشان می‌دهد وی در اثبات برخی اقسام حرکات عرضی و انکار فرایند حرکت جوهری دچار تردید است. این تردید به مبانی فلسفی شیخ در مسئلة اعتباریت ماهیت و اصالت وجود بازمی‌گردد. بدین بیان که در تفکر سینوی به دلیل نفی تشکیک در ماهیت و اعتقاد به اعتباریت آن، برخی اقسام حرکات عرضی از جمله حرکت در کمیت و حرکت در کیفیت موجودات با نوعی شک و تردید در اثبات قرین می‌شود. با این وجود ابن سینا به دلیل این‌که حرکت در کمیت و کیفیت فرایندی محسوس دارد به صحت آن گردن می‌نهد، اما از سوی دیگر به واسطة فقدان دغدغة جدی در مسئلة اصالت وجود و اصول منتزع از آن با وجود حیرت از پذیرش فرایند حرکت در جوهر موجودات ابا می‌ورزد. این مسئله در برخی مواضع تفکر وی بازتاب داشته است؛ در این مواضع ابن سینا با وجود انکار فرایند حرکت جوهری نفوس، به صورت ضمنی یا حتی صریح به تجرد غیر تامة نفس و امکان وقوع حرکت اشتدادی در آن اذعان می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Searching for the first Spark of the Theory of Substantial Wisdom in Ibn-e Sina’s Philosophy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Nejati 1
  • Ahmad Beheshti 2

چکیده [English]

Analysis of Ibn Sina's Approach in motion theory shows he has doubt in proving certain types of accidental movements and in denying the substantial motion process. This doubt is indicative of sheikh’s philosophical foundations in essentiality of existence and is accompanied by proof of certain types of accidental movements such as Quantity and quality of motion in the creatures because of negating gradation in quiddity and believe its mentally posited in sinavy thought. Yet Ibn Sina Submitted to its accuracy because the moving process in Quantity and quality is evident. But on the other hand, he refuses to accept the motion in creatures" substance Due to the lack of serious concern in essentiality of existence and its abstraction Principles. It is reflected in some positions of his thought. In these positions Ibn Sina implicitly and even explicitly has acknowledged the incomplete immateriality of soul and possibility of ishtidad, despite of denial of substantial motion of souls.

کلیدواژه‌ها [English]

  • substantial movement
  • Sinavy Wisdom
  • quiddity mentally posited
  • essentiality of existence