675648c2785e9a3
حکمت معاصر

حل معضل دوگانگی‌جسم/ ذهن در مدرنیته، با پرسش از وحدت وجود صدرایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استاد یار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده
 
شکاف میان ذهن / جسم و معنا / ماده از معضلات فلسفه غرب است که در فلسفه یونان باستان شکل گرفته و تا فلسفه دوره روشنگری ادامه یافته است. متفکران پسامدرن معتقدند این دوگانگی و تضاد به وضوح در شئون مختلف تمدن مدرن خودنمایی می کند و دوگانگی من/ دیگری از همین جا نشأت گرفته است. از این رو باید به رفع این تضاد فلسفی میان ذهن / جسم، و معنا/ ماده اندیشید. در این مقاله پاسخ دوگانگی ذهن/ جسم در مبانی وحدت وجودی فلسفه صدرایی جستجو شده‌است. روش پژوهشگر در این مقاله تعاملی و گفتگویی است. وی تلاش می‌کند تا در یک فلسفه ورزی میان فرهنگی، با مراجعه به مبانی فلسفة صدرایی، راه حلی برای رفع معضل دوگانگی ماده/ معنا در  فلسفة مدرن غربی جستجو کند. راه حل ملاصدرا به این معضل از دو جنبه استنتاج شده‌است؛ از جنبة وجود شناسانه، در رفع دوگانگی جسم / ذهن با وساطت عالم خیال ممکن است؛ از جنبة معرفت‌شناسانه، رفع دوگانگی جسم / ذهن با وساطت قوة خیال امکان‌پذیر است. همچنین ملاصدرا به وساطت نفس در برقراری وحدت میان جسم و ذهن پرداخته‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

A Resolution of Mind/Body Problem in Modernity with Questioning the Sadrian Unity of Being

نویسنده English

maryam saneapour
Assistant Professor of the Institute of Humanities and Cultural Studies
چکیده English

The dichotomy of mind/body, and form/matter are two of most problematic questions in western philosophy, which could be retraced to ancient Greece and have been lasted until age of enlightenment. Post-modernists hold that this dualism and dichotomy are reflected in the most aspects of civilization explicitly, and that, the I/Other dualism is a sequence of it. Thus, the philosophical contrasting between mind/body, and form/matter should be a subject of our thinking. The resolution of the mind/body dualism is sought based on the Sadrian unity of being, in this paper. The employed method is dialectics and communicational and it is tried to find and advanced a resolution of the mind/body dualism in a intercultural philosophy space, with an eye on Sadrian philosophy. Mulla Sadra’s resolution to this problem is explained from two points of view; from an ontological viewpoint, resolve mind/body problem is possible by imagination world intermediating. From a epistemological viewpoint, resolve mind/body problem is possible by imagination faculty intermediating, as well. Mulla Sadra also look into soul intermediating for pushing mind and body into a kind of unity.

کلیدواژه‌ها English

Mulla Sadra
the unity of being
form/matter
body/mind
imagination world
imagination faculty
-    قرآن کریم
-    نهج‌البلاغه،(1387ه./ 1967م.) ضبط صبحی صالح، الطبعه الاولی، بیروت.
-      آشتیانی، سید جلال‌الدین، (1365)، شرح مقدمه قیصری برفصوص الحکم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات.
-      ابن ابی جمهور، (1403ه‍. ق.)، عوالمی اللئالی،‌ مطبعة سید الشهداء، قم.
-      ابن عربی، محی‌الدین(1293ق). الفتوحات المکیه؛ بولاق.
-      شیرازی، صدرالدین محمد(1391ق.) شرح اصول کافی و فی آخره کتاب مفاتیح‌الغیب، تهران، مکتبه محمودی.
-      شیرازی، صدرالدین محمد(1340) کسر اصنام الجاهلیه فی الرّاد علی المتصوفه، تحقیق و مقدمه محمد تقی دانش پژوه، طهران، زمانه.
-    شیرازی، صدرالدین محمد(1981ق). الحکمةْ المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، المطبعة الثالثه، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
-    شیرازی، صدرالدین محمد(1346). الشواهد الربوبیه، با حواشی حاج ملاهادی سبزواری و تعلیق و مقدمه سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.
-      شیرازی، صدرالدین محمد(1363)، اسرارالآیات، ترجمه و تعلیق محمد خواجوی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-    شیرازی، صدرالدین محمد(1378). المظاهر الالهیه، تصحیح، تحقیق و مقدمه سید محمد خامنه‌ای، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-    صانع‌پور، مریم(1387)«نقش خیال در معرفت‌شناسی و دین‌شناسی صدرالمتألهین»، نامه حکمت، شماره 11،.
-    صانع‌پور، مریم(1388). تجرد خیال در حکمت متعالیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-    قیصری، داود بن محمود (1299ق). شرح فصوص‌الحکم، تهران: دارالطباعه مدرسه دارالفنون.
-    مجلسی،محمد باقر بن محمد تقی(1329ق.) بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
 
فهرست منابع انگلیسی:
-        Aristotle,(1984),(1912-52)The Complete Works of  Aristotle, The Revised Oxford Translation, ed. Jonathan Barnes, Princeton, NJ: Princeton University Press. II.
-        Aquinas, Thomas, (1981),Summa Theologia, trans. Fathers of the English Dominican Province. Westminster, MD: Christian Classics.
-        Bordo, Susan, (1987) The Flight to Objectivity: Essays on Cartesianism and Culture, Albany: State University of New York Press.
-        Derrida, Jacques, (1976) Of Grammatology, trans. Gayatri Chakravorty Spivak
-        Fricker, Ronald D., Attrition models of the Ardennes campaign Authors, First published: February (1998).
-        Grosz, Elizabeth, (1993)"Bodies and Knowledges: feminism and the crisis of Reason", in Linda Alcoff& Elizabeth Potter (eds), Feminist Epistemologies,Routledge,PP.187-216.
-        Harding, Sandra and Hintikka, M. B.,( eds.), (1983) Discovering Reality: Feminist Perspectives on Epistemology, Metaphysics, Methodology, and Philosophy of Science , Dordrecht: Reidel,.
-        Irigaray, Luce(1985) Speculum of the Other Woman. Trans. Gillian C. Gill. Ithaca: Cornell University Press).
-            Lloyd, Genevieve, 1993 (1984) The Man of Reason: “Male” and “Female” in Western Philosophy. London: Routledge.