نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• وحید خادم زاده

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

زبان شناسان شناختی از دو ابزار «طرح واره تصویری» و «استعاره مفهومی» جهت تبیین فرایند شناخت در انسان بهره می برند. طرح واره تصویری ساختاری ذهنی است که حاصل مواجهه انسان با پدیده های تکرارشونده حسی است. استعاره مفهومی نیز این طرح واره تصویری را به صورت نظام ­مند به مفاهیم انتزاعی و غیر محسوس تعمیم می دهد. مواجهه روزمره انسان با ظرف های فیزیکی همانند بدن انسانی، خانه و وسایل نقلیه، طرح واره جهتی داخل – خارج (ظرف) را در ذهن انسان ایجاد می کند و انسان با توسل به استعاره های مفهومی از این طرح واره جهت فهم مفاهیم انتزاعی به مثابه ظرف بهره می برد. ملاصدرا جهت توصیف مفاهیم متافیزیکی وجود، ماهیت و عدم از الفاظی همانند «ظرف»، «وعاء»، «دار»، «بقعه» بهره می برد. او همچنین از ورود و خروج به ظرف وجود یا عدم سخن به میان می آورد. از وجود خارجی در تقابل با وجود ذهنی استفاده می کند. این شواهد در چارچوب طرح واره تصویری ظرف و استعاره های مفهومی مبتنی بر این طرح واره قابل فهم است.

کلیدواژه‌ها

• استعاره مفهومی
• ظرف
• داخل
• خارج
• وجود
• ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Metaphorical analysis of Sadra's ontology: conceptual metaphors of in-out orientation

نویسنده [English]

• vahid khademzadeh

Assistant Professor, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Cognitive linguists use two instruments to explain the process of human cognition: image schema and conceptual metaphor. Image schema is a mental structure that is the result of human interaction with sensory things especially human body. Conceptual metaphor extends the image schema from sensory concepts to abstract concepts systematically. Usual human interaction with physical containers like human body, house, and vehicles create the image schema of in-out orientation (containment image schema) in the mind. Conceptual metaphors based on this image schema are used to conceptualize many abstract concepts as containers.
Mulla Sadra uses Arabic words like ẓarf (container), wiʻā’(container), dār(house) and buqʻah (spot) to describe metaphysical concepts such as existence ,quiddity and non-existence. Also, he talk about going in or out of existence and non-existence. He uses external existence in opposition to mental existence. This evidences are understandable in the context of the containment image schema and conceptual metaphors based on this image schema.

کلیدواژه‌ها [English]

• conceptual metaphor
• container
• in
• out
• existence
• Mull Sadra