نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار کلام و فلسفه اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 دانشجوی دکترای عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب
3 استادیار فلسفه دانشگاه تهران
چکیده
معنویت از مفاهیمی است که در عصر حاضر مورد توجه ویژه قرارگرفته و اکنون در مورد کودکان نیز به کار برده می‌شود. معنویت از مفاهیم کلیدی دینی است و بر مبانی، ساختار و روشهای معین دینی استوار است. در عرفان اسلامی نیز معنویت نقش کانونی ایفا می‌کند. با توجه به بحث‌های تخصصی معمول در حوزه معنویت، جای آن دارد که نسبت آموزههای طرح شده در جهان معاصر در باره معنویت برای کودکان با آموزههای عرفان اسلامی سنجیده شود. این نوشتار با محدود کردن دامنه پژوهش به دو عارف متاله حضرت آیت الله شاه آبادی(س) و امام خمینی(ره)، بررسی تطبیقی مبانی و آموزههای معنویت برای کودکان، که امروزه در جهان مطرح شده و مباحث متناظر این مفهوم در عرفان اسلامی را مورد پژوهش قرارداده است. بدیهی است معنویت برای کودکان به طور مستقل و مجزا در آرای این بزرگواران وجود ندارد، اما پژوهش و مطالعه در آثار ایشان نشان داد که تعریف معنویت، پرداختن به آموزش‌های معنوی برای کودکان، مبانی و روشهای آن، از آثار ایشان قابل استخراج است. معنویت برای کودکان در عرفان اسلامی به لحاظ مبانی و اهداف، با آنچه از مبانی غیراسلامی منشعب شده، تفاوت می‌یابد هرچند در روش‌ها و مصادیق، شباهتهایی دیده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Spirituality for Children in Islamic Mysticism With an emphasis on Ayatollah ShahAbadi’s and Imam Khomeini’s views
نویسندگان [English]
- Hadi Vakili 1
- Maryam Davarniya 2
- Zeynab Barkhordari 3
1 Assistant Professor, research center of comparative studies of mysticism, Institute for Humanities and Cultural Studies
2 PhD student in Islamic mysticism, Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Center
3 Assistant Professor, University of Tehran
چکیده [English]
Spirituality is a concept that has been given special attention in the present era and is now also used in relation to children. Spirituality is one of the key religious concepts and is based on certain foundations, structures and religious methods. It also plays a central role in spiritual mysticism. Considering the specialized discussions in the field of spirituality, we seek to study the relationbetweenthe contemporaryteachings on spirituality for children and the teachings of Islamic mysticism. Limiting its scope of research to two mystics of Ayatollah ShahAbadiand Imam Khomeini, this paper studies the principles and teachings of spirituality for children, and the corresponding discussions of this concept in Islamicmysticism. Obviously, spirituality for children as anindependent topic has not been presented inworks of these sages, butthe study oftheir works showed that the definition of spirituality, the significance of spiritual teachings for children, its foundations and methods, can be derived from their works. In terms of its foundations and goals, spirituality for children in Islamic mysticism differs from what can bederived from non-Islamic principles, although one can find some similarities in methods and examples between them.
کلیدواژه‌ها [English]
- Spirituality
- Spirituality for Children
- Ayatollah Shahabadi
- Imam Khomeini
- Ault, N. (2001). Spiritual life as a journey: A metaphor of exclusion for children? Journal of ChristianEducation, 44 (1), pp 29-37.
- Berg, Karen, To be continued, kabbalah center international, 2012, ISBN: 9781571898708
- Berg, Karen, your self sabotage, The career press, 2015, ISBN:97816063392
- Emmons,R. A. (2000): Is spirituality intelligence? Motivation, cognition and the psychology of ultimate concern,The international journal for the psychology of religion, vol 10(1), pp 3-26.
- Hinnells,R. J. (1995): A new dictionary of religions,US,Black well.
- Koenig, H. G. (2008). Concerns about measuring “spirituality” in research. The Journal of nervous and mental disease, 196(5), 349-355.
- Nye, Rebecca ,Children s spirituality, 2009 , ISBN: 9780715144121
- Sjolie, I. "Introduction to Viktor Frankl's logotherapy. " Retrieved June 29 (2002): 2006.
- Van Cleave, D. S. , (2002), Empathy training for Masters Level Social Work Student facilitating advanced Empathey Responding, USA, Capella University.
- Vaughan, F. (2002). What is Spiritual Intelligence, Journal of Humanistice Pscychology, Vol. 42, No. 2.
- Zohar,D. & Marshal,I. (2000): SQ Spiritual intelligence The ultimate intelligence, New York, USA ,Bloomsbury.
- www.sfk.com
- باهنر، ناصر، تعلیم و تربیت و دنیای ناشناخته دینی کودکان، اسلام و پژوهش های تربیتی، سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان1388.
- بربا، میشل(1392). ترجمه فرناز فرود، کلیدهای پرورش هوش اخلاقی در کودکان و نوجوانان، تهران: صابرین.
- خمینی، روح الله(1369-1361). صحیفه نور: مجموعه رهنمودهای امام خمینی مدظله العالی تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
- خمینی، روح الله(1382). شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام.
- خمینی، روح الله(1385). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام. چاپ پنجم.
- دشتبان، نیره(1386). آرای عرفانی عارف حکیم آیت الله العظمی شاه‌آبادی در آثار امام خمینی(ره). تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی.
- سهرابی، فرامرز و ناصری، اسماعیل(1391). هوش معنوی و مقیاس‌های سنجش آن. تهران: آوای نور.
- شاه‌آبادی، میرزا محمدعلی(1380). شذرات المعارف. تهران: ستاد بزرگداشت مقام عرفان و شهادت.
- شاه‌آبادی، میرزا محمدعلی(1387). رشحات البحار. ترجمه زاهدویسی. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- صدرالدین شیرازی(ملاصدرا)، محمدبن ابراهیم(1368)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، قم: مکتبة المصطفی.
- غباری‌بناب، باقر و راقبیان، رویا(1387). کودک، نوجوان و معنویت. تهران: یسطرون.
- قراملکی، احدفرامرز(1385)، روش شناسی مطالعات دینی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- متقی هندی، علی بن حسام الدین(1401ق)، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، محقق، بکری حیانی، صفوة السقا، بیروت: مؤسسة الرسالة.
- ناجی، سعید، هدایتی، مهرنوش، فلسفه برای کودکان سایه پیاژه و نور ویگوتسکی، فصلنامه نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روانشناسی، سال اول، شماره1، بهار1394.
- هدایتی، مهرنوش(1393). به کودکان اعتماد کنیم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و علوم فرهنگی.
- هنری ماسن، پاول؛ کیگان، جروم؛ هوستون، آلتل کارول و کانجر، جین(1380). ترجمه مهشید یاسایی. رشد و شخصیت کودک. تهران: ماد.
- وست، ویلیام( 1383 ). روا ن‌درمانی و معنویت. ترجمه ى شهریار شهیدی و سلطانعلى شیرافکن. تهران:انتشارات رشد.
)