نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمدحسین وفائیان ¹
• احد فرامرز قراملکی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران

² استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

«اندیشیدن به غایت»، «سنجش بین غایات احتمالی» و «گزینش نهایی غایت و هدف مطلوب»، اولین مرحله -مرحله شناخت- از مراحل صدور فعل نزد فیلسوفان مسلمان در تحلیل فلسفه‎‌ عمل است. تحلیل‌های ناظر به شناخت غایت و هدف‌گزینی در این مرحله، از سنخ مباحث شناخت‌شناسی بوده و از این رو متاثّر از قوای ادراکی انسان و به‌خصوص قوّۀ خیال و تاثیر آن بر مبادی علمی صدور فعل است. مسأله اصلی این جستار، شناخت جایگاه، کارکرد و چگونگی تاثیرگزاری خیال در شناخت و انتخاب غایات (اهداف) است. ره‌یافت به دست آمده بیان‌گر تاثیرگزاری مؤثر و گستردۀ قوّه خیال بر«شناخت انسان از خود» و «انتخاب اهداف بر پایه آن» است. انگیزه و اراده به سوی رفتار یا عملی خاص نیز، مبتنی بر احساس نیاز و کمال‌جویی فاعل است که خود، در پرتو تصویرسازی‌های خیال از فاعل و اشیای پیرامونی وی شکل می‌گیرد. به شکلی که اهداف و انگیزه‌های رفتاری، متعلّق به تصویرهای تخیّلی انسان است و نه حقایق خارجی.

کلیدواژه‌ها

• صدرالمتالهین
• نفس شناسی
• قوّه خیال
• رفتار
• هدف

عنوان مقاله [English]

The Functionalities of Imagination in the Process of ‘Ends-Thinking’ and ‘Ends-Choosing’ in the Issuance of Acts

نویسندگان [English]

• Mohammad Hosein Vafaiyan ¹
• Ahad Faramarz Ghramaleki ²

¹ Ph.D. student in Islamic philosophy and Kalam, University of Tehran

² Professor of Islamic Philosophy and Kalam Department, Tehran University

چکیده [English]

‘Thinking about ends, ‘measuring the possible ends’ and ‘the final selection of end or purpose’, are the first stage (the stage of cognition) of the stages of issuance of action for Muslim philosophers in their analysis of the philosophy of action. Analyses regarding the recognition of end and purpose at this stage, are epistemological, therefore are influenced by human perceptual powers, and particularly the mode of imagination and its effect on the scientific basis of act issuance. The main issue of this research is to recognize the place, function, and the influencing mechanism of imagination in the cognition and selection of ends (goals). The results show the effective and extensive influence of imagination power on ‘human self-knowledge’ and ‘the selection of goals’. Motive and will to do a particular behavior or act is also based on the needs and perfectionism of the subject, which is formed in the light of the images which imagination power constructs of the subject and its surrounding objects, so that behavioral goals and motivations are belonged to human’s imaginative images, not external facts.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mulla Sadra
• IMAGINATION
• behavior
• end
• action