675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

2 داشجوی کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

اخلاق فضیلت‌‌گرا یکی از نظریه‌های اخلاق هنجاری است که،به‌جای تأکید بر وظیفه‌‌گرایی یا سودگرایی، بر فضیلت‌مندی فاعل اخلاقی تأکید می‌‌کند. ابن‌‌مسکویه در فضیلت‌‌گرایی متأثر از ارسطو و مایکل اسلوت متأثر از آرای هیوم است. مقایسة این دو نظریه نشان‌دهندة نقاط اشتراک و افتراق دو قرائت متفاوت از فضیلت‌گرایی است. نقش سعادت‌گرایی در اخلاق فضیلت یکی از این نقاط افتراق است.ابن‌مسکویه فضیلت‌گرایی را با تأکید بر سعادت‌گرایی تبیین می‌کند و اسلوت با نفی سعادت‌گرایی. عقل‌گرایی نیز یکی دیگر از نقاط افتراق است؛ در‌حالی‌که عقل‌گرایی جایگاهی اساسی در نظریة ابن‌مسکویه دارد، در دیدگاه اسلوت، که عاطفه‌گراست، فاقد چنین جایگاهی است. درمجموع، نظریة ابن‌مسکویه،به‌دلیلتأکید بر سعادت و عقلانیت، منسجم‌تر و منطقی‌‌تر است. تأکید اسلوت بر عاطفه‌گرایی از نقاط ضعف نظریةوی است و تالی‌های فاسدیدارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of Ibn Miskawayh’s and Michael Slote’s Virtue Ethics

نویسندگان [English]

  • Mohsen Habibi 1
  • Ali Sadeghinejad 2

1 Assistant Professor of Allameh Tabataba'i University

2 M.A student in Philosophy and Kalam, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Virtue ethics is one of the normative ethical theories that, unlike deontological theory or utilitarianism, emphasizes on virtuousness. Ibn Miskawayh’s virtue ethics is influenced by Aristotle, and Michael Slot is influenced by Hume's views. A comparison between these two theories reveals the similarities and differences of their different readings of virtue. The role of Happiness in virtue ethics is one of the differences. In explaining virtue ethics Ibn Miskawayh emphasizes happiness while Slote rejects it. While rationalism has a fundamental place in the theory of Ibn Miskawayh, there is no such a place for it in the emotivist view of Slot. Altogether, Ibn Miskawayh’s theory is more coherent and logical due to its emphasis on happiness and rationality. Slote's emphasis on emotivism is one of the weak points of his theory which has false consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Normative Ethics
  • Ibn Miskawayh
  • Michael Slot
  • Virtue
  • Rationalism
  • happiness
قرآن کریم
ابن‌‌مسکویه، احمد بن محمد بن مسکویه (1437ق)، تهذیبالاخلاقاوکتابالطهارةفیتهذیبالاخلاق، سید‌حسین مؤمنی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
ارسطو (1391)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ سیدابوالقاسم پورحسینی، تهران: دانشگاه تهران.
اسلامی، سیدحسن (1387)، اخلاقفضیلت­مدارونسبتآنبا اخلاق اسلامی، فصل­نامۀ علمیـپژوهشیپژوهش­نامةاخلاق، ش1.
اسلوت، مایکل (1392)،اخلاق فضیلت، ترجمۀ وحید سهرابی‌فر، فصل­نامۀ علمیـتخصصی هفتآسمان، دانشگاه ادیان،مذاهب،وعرفان، ش59.
پورتر، جین (1378)،اخلاق فضیلت، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، فصل­نامۀ علمیـتخصصیقبسات، ش 13.
پینکین، کالوین (1381)، اخلاقنیکوماخوسارسطو، ترجمۀ سیدعلی حقی، فصل­نامۀ علمیـپژوهشی پژوهش­هایفلسفی، ش13 و14.
ساجدی، علی‌محمد (1393)، سعادتازمنظرارسطووابن­مسکویۀرازی،فصل­نامۀعلمیـپژوهشیتاریخفلسفه، ش 19.
ساجدی، علی‌محمد (1394)، آموزه‌هایاخلاقازمنظرارسطووابن‌مسکویۀرازی،فصل­نامۀ علمیـپژوهشیتاریخفلسفه، ش22.
شاملو، غلامرضا و علی سلمانی (1391)، «زدودنیکتلقینادرست: جایگاهعقلدراخلاقوزیبایی‌شناسیازدیدگاههیوم»، فصل­نامۀ علمیـپژوهشیپژوهش­هایاخلاقی، ش 7.
خزاعی، زهرا (1384)،«ارسطو، هیوم، و اخلاق فضیلت»، فصل­نامۀ علمیـپژوهشیاندیشةدینی، ش 14.
خزاعی، زهرا (1387)، اخلاقفضیلتواخلاقدینی، فصل­نامۀ علمیـپژوهشیپژوهش­نامۀاخلاق، ش 1.
خزاعی، زهرا (1389)، اخلاقفضیلت، تهران:حکمت.
ریچلز، جیمز(1387)، فلسفة اخلاق، ترجمۀ آرش اخگری، تهران: حکمت.
غفاری، ابوالفضل (1385)، عاطفی‌گرایی در اخلاق پیشینةتاریخیتاوضعیتپسامدرن، فصل‌نامۀ علمیـپژوهشیمطالعاتاسلامی، ش 71.
فرانکنا، ویلیام کی (1392)، فلسفة اخلاق، ترجمۀ هادی صادقی، قم:کتاب طه.
گنسلر، هری (1390)،درآمدیبرفلسفةاخلاقمعاصر، ترجمۀ مهدی اخوان،تهران: علمی و فرهنگی.
گنسلر، هری (1390)، اخلاقفضیلت‌محور، ترجمۀ مهدی اخوان، ماه‌نامۀ اطلاعاتحکمتومعرفت، ش 7.
مک­اینتایر، السدیر (1376-1377)، اخلاق فضیلت‌مدار، ترجمۀ حمید شهریاری، فصل‌نامۀ علمیـپژوهشینقد و نظر، ش 13-14.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى (1403ق)،‏ بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاءالتراثالعربی‏.
هولمز، رابرت ال (1385)، مبانی فلسفة اخلاق، ترجمۀ مسعود علیا،تهران:ققنوس.