675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری

2 استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

متفکران مسلمان، به‌تأسی از حکیمان کلاسیک یونانی، در فلسفة سیاسی‌شان به «دوستی»به‌مثابة مفهومی فلسفی و سیاسی توجه کرده‌اند. بااین‌حال، توجه آن‌ها به این مقوله دارای نقاط ممیزه‌ای است که می‌تواند نشان‌دهندة تفاوت‌های تفکر اسلامی با تفکر یونانی باشد. این نقاط تمایز خود را بیش‌تر در کم‌اهمیت‌تردانستن این مقوله در چهارچوب تفکر سیاسی و بهره‌گیری از مفاهیم کمکی برای جای‌گیری آن در چهارچوب فلسفة سیاسی آن‌ها نشان می‌دهد. مقالة حاضر، با بررسی مفهوم دوستی در آرای فیلسوفانی چون کندی، فارابی، عامری، اخوان‌الصفا، و خواجهنصیرالدین طوسی، ازطریق تحلیل محتوایی آثار آن‌ها نشان می‌دهد که متفکران مسلمان در وام‌گیری از فیلسوفان یونانی، بنابر زمینة فکری خویش، روایتیِ مختص خود از مفاهیم برسازندة سامان سیاسی به‌دست می‌دهند که در مواردی حتی با رویکرد حکیمان یونانی مخالف است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

‘Friendship’ in the Tradition of Islamic Political Philosophy

نویسندگان [English]

  • Morteza Bahrani 1
  • Seyed Mohsen Alavipour 2

1 Associate Professor, Research Institute for Social and Cultural Studies, Ministry of Science, Research and Technology, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

In the wake of the Greek classic philosophers, ‘friendship’ as a philosophical and political concept has also been considered in the political philosophy of Muslim thinkers. However, they considered this category differently due to the differences between Islamic thought and Greek thought in thier totality. Downplaying the importance of this concept in the context of political thinking and taking advantage of some auxiliary concepts, Islamic philosophers sought to put aside the concept in their political philosophy. Examining the concept of friendship in the opinions of philosophers such as Kennedy, Farabi, Ameri and Nasir al-Din al-Tusi through a content analysis of their works, this paper shows that Muslim scholars in borrowing ideas from Greek philosophers, represented a special narrative of the constitutive concepts of political system, based on their intellectual contexts, which in some cases is in contradiction with the approach of the Greek philosophers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Friendship
  • Islamic philosophy
  • kindness
  • cooperation
 
اخوان‌الصفا (1380)، گزیدةرسائلاخوان‌الصفا، ترجمه و توضیح علی‌اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
ارسطو (1378)، اخلاقنیکوماخوس،ترجمةمحمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
ارسطو (1371)، سیاست،ترجمةحمید عنایت،تهران: آموزشانقلاباسلامی.
الفاخوری،حناو خلیلالجر (1358)، تاریخفلسفهدرجهاناسلامی،ترجمةعبدالمحمدآیتی،تهران: کتاب زمان.
الفارابی، ابونصر (1991)، آراءاهلالمدینةالفاضله، (قدم له و علق علیه،البیرنصرینادر)، بیروت‌: دارالمشرق.
الفارابی،ابونصر (1994)،السیاسةالمدنیه، (قدملهوبوبهوشرحه،علیبوملحم)،بیروت: دارومکتبة الهلال.
الفارابی،ابونصر‌(1405 ق)، فصولمنتزعه،ایران: مکتب‌الزهراء.
الکندی،یعقوب (1978 م)،رسالةفىحدودالأشیاءورسومها، در: رسائلالکندیالفلسفیة،دارالفکرالعربی،بیروت: دارالمشرق.
خواجه‌نصیرالدین طوسی (1360)، اخلاقناصری،تصحیحمجتبیمینویوعلی‌رضاحیدری،تهران: خوارزمی.
طباطبایی، سیدجواد (1374)، درآمدی فلسفی بر تاریخاندیشةسیاسیدرایران،تهران:کویر.
عامری، ابوالحسن (1336)، السعادةوالاسعاد،به‌کتابتومباشرتمجتبیمینوی،‌ویسبادن آلمان،دانشگاه تهران.
علامهمجلسی (1404 ق)، بحارالانوار،ج 84،بیروت: مؤسسةالوفاء.
ناظرزاده کرمانی، فرناز (1376)، اصول و مبادی فلسفةسیاسیفارابی،تهران:دانشگاهالزهرا.
 
Swanson, J. A. (1992), The Public and the Private in Aristotle’s Political Philosophy, New York: Cornell University Press.