نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان
2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان
چکیده
وقوع خطا در ادراک حسی، به‌کرات برای همگان رخ می‌دهد و رمز‌گشایی از کیفیت و منشأ وقوع آن می‌تواند در بسیاری از مسائل معرفت‌‌‌شناسی مؤثر باشد. با مراجعه به آثار فلاسفه‌ای هم‌چون خواجه نصیرالدین طوسی و علامه طباطبایی روشن می‌شود که هر دو فیلسوف معتقدند ادراک حسی حاصل تأثیر امر محسوس در اندام قوة حسی است. به گفتة خواجه و همچنین علامه، خطای در احساس امکان‌پذیر نیست بلکه منشأ وقوع خطا در ادراکات حسی را باید در تطبیق‌دادن محسوس با واقعیت خارجی جست‌وجو کرد که این امر در اصل از شئون عقل به‌شمار می‌رود، منتهی ادراک حسی از شرایط حصول حکم عقلی است. از نظر علامه، ادراکات حسی به علم حضوری برمی‌گردد و این، می‌تواند تأکیدی بر خطاناپذیری ادراک حسی باشد، ولی تصریحی در این مورد در آثار خواجه دیده نمی‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Khajeh Nasir al-Din Tusi and Allameh Tabatabaei on Decoding the Occurrence of Error in Sensory Perceptions
نویسندگان [English]
- Forough Rahimpour 1
- Fatemeh Zareh 2
چکیده [English]
Error occurs frequently in everyone's sensory perceptions, and decoding the error quality and origin could influence many issues in epistemology. Reading the works Allameh Tabatabaei and Khajeh Nasir al-Din Tusi, one finds out that both philosophers believe that sensory perception is the effect of sensible on the sensory organ. In Khajeh and Allama's words, error in sensation is impossible. The origin of sensory perceptions errors has to be traced back to the correspondence of sensible with external reality which is itself a task fulfilled by human reason, though according to Khajeh and Allameh, sensory perception is among the conditions of rational judgment. Sensory perceptions, Allameh argues, have to be traced back to presential knowledge and this is an indication of their essential infallibility. However there is no sign of this view in Khajeh's works.
کلیدواژه‌ها [English]
- Error
- Sensory Perception
- Khajeh Nasir al-Din Tusi
- Allameh Tabatabaei
)