675648c2785e9a3
حکمت معاصر

مقایسۀ ایساغوجی ابن‌مقفّع با ایساگوگۀ فرفوریوس

نوع مقاله : علمی مروری

نویسنده

استادیار دانشگاه تهران، دانشکدۀ الهیات، گروه فلسفه و کلام اسلامی،نویسنده مسئول

چکیده
یکی از خلأهای مهمّ در عرصۀ منطق‌پژوهی ایران، بل‌که جهان، فقدان یک تاریخ‌نگاری جامع در زمینۀ منطق اسلامی است. کارهایی که تا کنون در خاور و باختر انجام یافته‌اند گام‌هایی برای پیمودن راهی درازند که باید همچنان تا مدّت‌ها پی گرفته شوند. نگارش تاریخ منطق اسلامی طبعاً باید از بررسی روند دگردیسی و تطوّر ایساگوگۀ فرفوریوس آغاز شود ـ کتابی که آموزه‌های آن در همارۀ تاریخ منطق اسلامی صدرنشین همۀ منطق‌نوشته‌ها بوده است. انجام این بایسته نیز، به نوبۀ خود، باید با بررسی ایساغوجی ابن‌مقفّع آغاز گردد ـ چکیده‌نوشتی که برای نخستین بار ایساگوگه را به جهان اسلام شناساند. این نوشتار می‌خواهد با مقایسۀ این دو اثر همین بایسته را بگزارد.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

A Comparative Study of Ibn al-Muqaffaʿ and Porphyry’s Isagoge

نویسنده English

mehdi azimi
Assistant Professor of Islamic Philosophy at the University of Tehran
چکیده English

One of the important voids in Iranian, even World, logical Studies is absence of a comprehensive History of Islamic Logic. The works has been done in the East and West hitherto are steps for peregrinating a long road which should be continued many years. Writing a history of Islamic Logic naturally should be begun by the study of the development of Porphyry’s Isagoge, a book that always was the first part of all logical writings in the history of Islamic Logic. Doing this, in turn, should be begun by the study of Ibn al-Muqaffaʿ’s Isagoge, a paraphrase that firstly introduced Porphyry’s Isagoge to the Islamic World.

کلیدواژه‌ها English

Isagoge
Porphyry
Ibn al-Muqaffaʿ
history of Islamic Logic
- ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (۱۳83). الإشارات و التنبیهات، مع الشرح لنصیرالدین الطوسی و شرح الشرح لقطب‌الدین الرازی، سه جلدی، قم: نشر البلاغه.
- ــــــــــ (1428ق). الشفاء، المنطق، الجدل، راجعه و قدّم له الدکتور ابراهیم مدکور، تحقیق أبوالعلا عفیفی، قم: منشورات ذوی القربی.
- ابن‌المقفّع، عبدالله (1357). المنطق، به‌همراه حدود المنطق ابن‌بهریز، مقدّمه و تصحیح محمّدتقی دانش‌پژوه، تهران: انجمن فلسفۀ ایران.
- ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ محمّدحسن لطفی، تهران: انتشارات طرح نو.
- ــــــــــ (1366). متافیزیک، ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی، تهران: نشر گفتار.
- رازی، فخرالدین (1384). شرح الإشارات و التنبیهات، دوجلدی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- راس، دیوید (1377). ارسطو، ترجمۀ مهدی قوام صفری، تهران: انتشارات فکر روز.
- Gyekye, Kwame (1979). Ibn al-Tayyib's Commentary on Porphyry's Eisagoge, New York: State University of New York.
- Porphyry (2003). Introduction, translated, with a commentary by Jonathan Barnes, London: Clarendon Press, Oxford.
- Rescher, Nicholas (1963). Studies in the History of Arabic Logic, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
- ----------- (1964). The Development of Arabic Logic, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, Pittsburgh.