675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نوع مقاله : علمی مروری

نویسنده

استادیار دانشگاه تهران، دانشکدۀ الهیات، گروه فلسفه و کلام اسلامی،نویسنده مسئول

چکیده

یکی از خلأهای مهمّ در عرصۀ منطق‌پژوهی ایران، بل‌که جهان، فقدان یک تاریخ‌نگاری جامع در زمینۀ منطق اسلامی است. کارهایی که تا کنون در خاور و باختر انجام یافته‌اند گام‌هایی برای پیمودن راهی درازند که باید همچنان تا مدّت‌ها پی گرفته شوند. نگارش تاریخ منطق اسلامی طبعاً باید از بررسی روند دگردیسی و تطوّر ایساگوگۀ فرفوریوس آغاز شود ـ کتابی که آموزه‌های آن در همارۀ تاریخ منطق اسلامی صدرنشین همۀ منطق‌نوشته‌ها بوده است. انجام این بایسته نیز، به نوبۀ خود، باید با بررسی ایساغوجی ابن‌مقفّع آغاز گردد ـ چکیده‌نوشتی که برای نخستین بار ایساگوگه را به جهان اسلام شناساند. این نوشتار می‌خواهد با مقایسۀ این دو اثر همین بایسته را بگزارد.   

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Ibn al-Muqaffaʿ and Porphyry’s Isagoge

نویسنده [English]

  • mehdi azimi

Assistant Professor of Islamic Philosophy at the University of Tehran

چکیده [English]

One of the important voids in Iranian, even World, logical Studies is absence of a comprehensive History of Islamic Logic. The works has been done in the East and West hitherto are steps for peregrinating a long road which should be continued many years. Writing a history of Islamic Logic naturally should be begun by the study of the development of Porphyry’s Isagoge, a book that always was the first part of all logical writings in the history of Islamic Logic. Doing this, in turn, should be begun by the study of Ibn al-Muqaffaʿ’s Isagoge, a paraphrase that firstly introduced Porphyry’s Isagoge to the Islamic World.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Isagoge
  • Porphyry
  • Ibn al-Muqaffaʿ
  • history of Islamic Logic
- ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (۱۳83). الإشارات و التنبیهات، مع الشرح لنصیرالدین الطوسی و شرح الشرح لقطب‌الدین الرازی، سه جلدی، قم: نشر البلاغه.
- ــــــــــ (1428ق). الشفاء، المنطق، الجدل، راجعه و قدّم له الدکتور ابراهیم مدکور، تحقیق أبوالعلا عفیفی، قم: منشورات ذوی القربی.
- ابن‌المقفّع، عبدالله (1357). المنطق، به‌همراه حدود المنطق ابن‌بهریز، مقدّمه و تصحیح محمّدتقی دانش‌پژوه، تهران: انجمن فلسفۀ ایران.
- ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ محمّدحسن لطفی، تهران: انتشارات طرح نو.
- ــــــــــ (1366). متافیزیک، ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی، تهران: نشر گفتار.
- رازی، فخرالدین (1384). شرح الإشارات و التنبیهات، دوجلدی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- راس، دیوید (1377). ارسطو، ترجمۀ مهدی قوام صفری، تهران: انتشارات فکر روز.
- Gyekye, Kwame (1979). Ibn al-Tayyib's Commentary on Porphyry's Eisagoge, New York: State University of New York.
- Porphyry (2003). Introduction, translated, with a commentary by Jonathan Barnes, London: Clarendon Press, Oxford.
- Rescher, Nicholas (1963). Studies in the History of Arabic Logic, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
- ----------- (1964). The Development of Arabic Logic, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, Pittsburgh.