نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
هیآت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)- پردیس خواهران
چکیده
از نگاه فلاسفه عقل به معنای قوه‌ی ادراکی است که با آن می‌توان حقایق را به نحو کلی درک کرد. سؤالی که مطرح می‌شود این است که، این معنا از عقل چه مقدار بـا بـرداشتی کـه از تعقل در قرآن می‌شود تطبیق می‌کند؟
فیلسوفان اسلامی معتقدند عقل دارای توانمندی‌ها و کارکردهای گـوناگـون است و می‌توانـد مراتب مختلفی را کسب نماید. عقل در پایین‌ترین مرتبه قدرت استنتاج و تجزیه و تحلیل مفاهیم را دارد ولی همین قوه با توسعه وجودی که در اثر تفکر و تأمل در پدیده‌های عالم و به همراهی تهذیب نفس حاصل می‌نماید، می‌تواند با عالم ماوراء اتصال یافته و با اتحاد با عقول مجرد حقایق عالم را مستقیماً بدست آورد.
بنابراین عقل همه فعالیت‌های ادراکی انسان نظیر تفهیم، استنتاج، ارزیابی، تعمیم، مشاهدات قلبی و نیز فعالیت‌های عملی او را در برمی‌گیرد؛ به عبارت دیگر حقیقت وجودی انسان همواره تعقل می‌کند و براساس آن رفتار می‌نماید. این معنا از عقل و تعقل؛ معنایی است که آیات قرآن بدان توجه می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparing the Functions of Intellect from the Viewpoint of Mullasadra and Holy Quran
نویسنده [English]
- fateme soleimani
Assistant Professor, Imam Sadiq University
چکیده [English]
According to philosophers intellect is the rational faculty of the soul, by which one can understand the truth universally. Now the question is how much this definition of intellect conforms to the Quran's view.
Islamic Philosophers believe that intellect has got various capabilities to reach differing degrees. In the lower degrees intellect can deduce, analyze and synthesize the concepts. Through contemplation, reflection as well as purification, this faculty could develop and would be able to connect with the world beyond and unify with separated intelligences and reach the truth immediately.
Thus, the intellect controls the whole cognitive activities of human being including understanding, deduction, assessment, development, spiritual observation and his practical actions. In other words, the real existential dimension of man always thinks and acting accordingly. This concept of intellect is the one Quran verses admitted.
کلیدواژه‌ها [English]
- philosophical intellect
- Quranic intellect
- functions of intellect
- intellectual observation
- unification with active intellect
- Mullasadra
)