نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای تصوف وعرفان اسلامی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
2 دانشیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
چکیده
اشاعره یکی از مذاهب کلامی اهل سنت هستند. تشابه ظاهری بین بعضی اعتقادات اصولی اشاعره و تعالیم عرفانی، باعث شده که عارفان بزرگ مسلمان از جمله مولانا جلال الدین محمد بلخی را در جرگه مذهب اشعری تصور کنند. در حالیکه اصولاً مبانی و مبادی علم عرفان و علم کلام کاملاً مستقل و متفاوت هستند. در این مقاله سعی شده برخی از تشابهات ظاهری آرای عرفانی مولانا در قیاس با اصول اعتقادی اشاعره که ظاهراً مشترک می نمایند، بیان گردد و تفاوت عمیق بین آن دو به طور مختصر شرح داده شود. بدین منظور اقوال آنان خصوصاً در باب «حسن وقبح»، «جبر و اختیار»، «توحید افعالی و انکار علیّت»، «عینیت ذات با صفات» و «رؤیت حق تعالی» مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت به این مسئله پاسخ داده می شود: «آیا مولانا از نظر اعتقادات اشعری است؟» یا اینکه عرفان و علم کلام آنچنان فاصله ای دارند که قیاس آنها حاکی از ناآگاهی از هر دو جریان فکری است."
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Is Rumi Ash'ari?
نویسندگان [English]
- Akhbarati Hamide 1
- Shahram Pazouki 2
1 PhD student in Islamic Sufism and Islamic mysticism, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, (corresponding author),
2
چکیده [English]
Abstract
Ashʿarism is one of the Sunni theological schools. The apparent similarity between some of Asahira’s principal beliefs and mystical teachings has led many to regard the great Muslim mystics, including Rumi (Mowlana Jalaluddin Mohammad Balkhi), as the followers of Asharite School. However the basics and principles of mysticism and the theology are essentially independent and different.
In this paper, some of the apparent similarities between Rumi's mystical opinions and Asahira’s beliefs are expressed, and then we try to uncover the deep difference between them and discuss them briefly. For this purpose, their arguments, especially on ‘good and evil’, ‘determinism and free will’, ‘the oneness of God’s actions and rejecting causality’, and ‘Sighting God’ are examined, and ultimately we will answer our primary question: ‘Is Rumi Ash'arist, in terms of his beliefs?’ It will be noticed that the mysticism and theology are so different and even incommensurable that their analogy implies ignorance of both intellectual trends.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Ashʿarism
- Rumi
- theology
- mysticism
)