نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران
2 استادیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران
چکیده
تقریباً قاطبة فلاسفة اسلامی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به مسئلة «تشخّص» پرداخته و پاسخ‌هایی را ارائه داشته‌اند و ازین رو، سرگذشت این بحث به طور کلّی در سنّت فلسفی اسلام قابل مطالعة جدّی و تدقیقات همه‌جانبه است، امّا در اینجا قصد ما پرداختن به جنبه‌ای از نقش فارابی در تطوّر و تکامل این سیر تاریخی است، تا از این طریق پرتوهایی بر زوایای مغفول و ناشناخته‌تر سنّت عقلانی مسلمانان افکنده شود. یکی از کسانی که این بحث را بسی بیش از پیش محلّ توجّه متفکّران قرار داد، ملّاصدراست که به تبع فلسفة اصالت وجود خویش، مطالب بدیعی را در باب تشخّص ابراز نمود. یکی از نکات اصلی ملّاصدرا این است که مساوقت «تشخّص» و «وجود» را به فارابی نسبت می‌دهد. در نزد اندیشمندان دورة قدیم یا حتّی دوره معاصر، هیچ‌گاه تردیدی یا مطالعه‌ای در باب صحّت این انتساب صورت نگرفته است. این مقاله بر آن است تا انتساب تقریباً به رسمیّت شناخته شده به فارابی را که از سوی ملّاصدرا صورت گرفته است مطمح‌نظر قرار داده و از رهگذر برخی مستندات متنی و تاریخی نشان دهد که این انتساب می‌تواند تا حدّ زیادی محلّ مناقشه باشد، و حتّی اساساً این مطلب که فارابی بحثی ذیل عنوان «تشخّص» داشته است خود بسیار متزلزل به نظر می‌رسد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Farabi and the Equality of Individuality and Existence; Reconsidering Mulla Sadra's Documents
نویسندگان [English]
- amirhossein pournamdar sarcheshmeh 1
- mehdi azimi 2
1 M.A in Philosophy and Islamic Kalam, University of Tehran
2 Assistant Professor of Philosophy and Islamic Kalam department, University of Tehran, (Corresponding Author),
چکیده [English]
Abstract
Almost all Islamic philosophers have directly or indirectly addressed the problem of ‘individuality’ and have provided some answers to the problem. Thus, one can review and survey all aspects of this discussion in the Islamic philosophy tradition, but here we intend to address just one aspect, i.e. the Farabi's role in the evolution of this historical discussion, and in this way, to shed some lights on the neglected and less known angles of the rational tradition of Muslim philosophers. One of those who put the issue more and more at the center of the attention of thinkers is Mulla Sadra who, as a result of his philosophy of the Principality of Existence, expressed exuberant materials about individuality. Mulla Sadra attributes the idea of individuality- existence equality to Farabi. For scholars of the ancient period or even the contemporary period, there has never been any doubt in the authenticity of this assignment. This article seeks to reconsider this established attribution and through some textual and historical documents shows that this assignment can be disputed and even the issue that Farabi has had discussed ‘individuality’ is very suspicious.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Individuality
- equality
- existence
- Farabi
- Mulla Sadra
- Ibn Sina
)