نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی/دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران
2 کارشناس ارشد ادیان و عرفان تطبیقی/ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران
چکیده
چکیده
حسین بن منصور حلّاج (244- 309 ق) از چهره‌های سرشناس تصوّف و عرفان اسلامی است که زندگی، اندیشه، و به‌ویژه کشته‌شدن وی در تاریخ تصوّف پیوسته معرکة آرای متقابل و حتی متناقض بوده است. در گفتار و نوشتار وی بیش از هر موضوع دیگری اندیشه‌های وحدت وجود با زبان رمز و شطح و بیانِ سرشار از وجد و سُکر نمود دارد تا جایی که می‌توان «أنا الحق» او را آشکارترین تجلی اندیشة وحدت وجودیِ وی برشمرد. حلّاج به‌دلیل اعتقاد‌نداشتن به علوم ظاهر و کافی‌ندانستن آن برای وصول به حضرت حق غالباً با علمای قشری موضع انکار و ستیز داشت. اختلاف برخی از این علما با حلّاج امری اعتقادی بوده که عمده‌ترین آن اشاعۀ تفکر وحدت وجود است که با اصول دین و توحید ذات در تعارض بود. در این مقاله درصددآنیم که با بررسی رویکردهای متفاوت علمای مسلمان دربارة افکار و اندیشه‌های حلّاج و مقایسه و تحلیل آرا و اندیشه‌های موافق و مخالف به بررسی و تحلیل توقیع صادره از جانب امام زمان (عج) به حسین بن روح نوبختی بپردازیم.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A reflection on Muslim Jurists’ differents views on Hallaj’s Thoghts
نویسندگان [English]
- jamshid jalali sheyhani 1
- ali delshad nadaf 2
1
2 Master of Comparative Religions and Mysticism, Islamic Azad University, Yadegar-e-Imam Khomeini (rah), Shahre-Rey Branch
چکیده [English]
Abstract
Hossein Ibn Mansur Hallaj (244-309 Hijri) is one of the prominent figures in mysticism and Islamic Sufism, who his life, thought and especially the way of his Death has continuously been the subject of different and even contradictory views in the mystic history. In his speech and writings the thoughts of Oneness Of Being, more than all other themes, is appeared with coded and ecstatic expressions filled with ecstasy and drunkenness, up to the extent that his ‘I am God’ can be counted and considered as his most expressive thought of Oneness of Being. Hallaj was always denied by jurists and always was in conflic with them, due to the lack of his belief in superficial science and his believing in its un-adequacy to attaing the God. Hallaj’s thought was essentially different from the views of greatest scholars of religion; ‘the Oneness of Being’ was most major difference. This article seeks to review the influence of Hallaj opinions and ideas on the works of jurists and the jurists’ stances toward Hallaj. We also compare the views of advocators and opponents of Hallaj and then analyze the written subscription (Togih) issued by Imam Mahdi (AS) for Hussein bin Nobakhti.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: ‘I am God’
- Hallaj
- Jurists
- Toghi
- Oneness of Being
- mysticism
)