نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• سید علی علم الهدا ¹
• اکرم عسکرزاده مزرعه ²

¹ استاد،گروه فلسفه و کلام اسلامی،دانشگاه تهران

² دانشیار گروه فلسفه دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

در فلسفه اسلامی نگاه مشخصی به مؤلفه های هویتی جنسیت زنانه نشده است و اصولاً بحث از ماهیت زن (در تقابل با مرد) مسأله دوره مدرن است. امروز مواجهه جامعه ایران با هویت زنانه و مسائل آن ایجاب می نماید با قرائتی جدید از سنّت اسلامی به طرح پاسخ برای مؤلفه های زنوارگی پرداخته شود. و مسأله مقاله کنونی آنستکه عناصر جنسیت زنانه را از مکنون سنت عرفانی ابن عربی توضیح دهد. روش در این مقاله طبیعتاً به عنوان یک تأمل کاملاً نظری توصیفی – تحلیلی است که سعی می کند در یک سه گانه وجودشناختی و معرفت شناختی و عمل شناختی مؤلفه های جنسیت زنانه را در اندیشه ابن عربی بازیابی نماید. عنصر وجودشناختی زنانه خلقت است و زن نماد خالقیت و ایجاد تکثر است زیرا واحدیت و رحیمیت و مرتبۀ نفس به عنوان سه مرتبه از تجلی ذات الوهی که منشأ کثرت می شوند مراتبی زنانه هستند. به لحاظ معرفت شناختی نیز چون خیال در مقابل عقل امری زنانه است که با استفاده از سه فرایند وحی و الهام و رویای صادقه به معرفت تشبیهی خداوند (حکمت) نائل می شود، پس زن نماد حکمت است و چون حکمت از نگاه ابن عربی عهده دار حلِّ مشکلات و بحران هاست و صرف تأمل نظری نمی باشد، پس جنبه عمل شناختی زن نیز هدایتگری و حل بحران های فردی و اجتماعی می شود. پس نتیجه این تحقیق آنستکه هویت زنانه به لحاظ وجودشناختی منشأ کثرت و به لحاظ معرفت شناختی واجد حکمت و به لحاظ عمل شناختی عهده دار هدایت (تربیت) می باشد و این موارد در تقابل با مؤلفه های هویت مردانه است که به لحاظ وجودشناختی منشأ جامعیت و به لحاظ معرفت شناختی واجد علم تنزیهی (قوه عاقله) و به لحاظ عمل شناختی انسجام بخش و تنظیم کننده می باشد.

کلیدواژه‌ها

• جنسیت
• تانیث
• زنانه
• مردانه
• ابن عربی

موضوعات

• عرفان اسلامی

عنوان مقاله [English]

The Components of femininity and Ibn Arabi

نویسندگان [English]

• seyyed ali alamolhoda ¹
• akram askarzadeh mazraeh ²

¹ Professor of Department of Islamic Philosophy and Theology,University of Tehran

² Associate Professor of the Philosophy, University of Mohaghegh Ardabili

چکیده [English]

What is the nature of women in relation to men? To explore this question from Ibn Arabi's perspective, it is essential to examine, through a triple model, the ontological, epistemic and practical components of women compared to men. From ontological point of view, women are seen as agents of multiplicity and the emergence of various aspects that originate from the divine essence. From Epistemic point of view, the cognitive power associated with femininity is rooted in the power of imagination, positioning women as symbols of wisdom. Wisdom is understood as a theoretical reflection that integrates with cognitive action, enabling the sage to address crises through divine knowledge. Women engage with the divine names and attributes through three processes: inspiration, revelation, and sincere dreams. This engagement allows them to manifest these divine forms into tangible realities, leading to a metaphorical understanding of occult sciences and knowledge. As far as it is related to cognitive practice, women are sages; and as the distinction between wisdom and mere theoretical reflection lies in the sage's ability to resolve problems and crises using divine insight, consequently, women emerge as guides, symbolizing cognitive leadership within this framework.

کلیدواژه‌ها [English]

• gender
• femininity (Tanith)
• female
• male
• Ibn Arabi