مقصود فراستخواه
چکیده
علوم انسانی ایران دستکم در دو مسیر متمایز عمل کرده است: انتقادی و اکتشافی. شایگان سبکی از آفرینش دانش و معانی و یکی از کارنامههای فکری علوم انسانی را بهدستمیدهد وتأثیر و تأثر دوسویه میان علوم انسانی ایرانی با وقایع و رویدادهای همبافت اجتماعی و فرهنگی را برآفتابمیکند. روشمطالعۀ حاضر تحلیل محتوای متون شایگان بهعلاوۀ زمینهکاوی ...
بیشتر
علوم انسانی ایران دستکم در دو مسیر متمایز عمل کرده است: انتقادی و اکتشافی. شایگان سبکی از آفرینش دانش و معانی و یکی از کارنامههای فکری علوم انسانی را بهدستمیدهد وتأثیر و تأثر دوسویه میان علوم انسانی ایرانی با وقایع و رویدادهای همبافت اجتماعی و فرهنگی را برآفتابمیکند. روشمطالعۀ حاضر تحلیل محتوای متون شایگان بهعلاوۀ زمینهکاوی اجتماعی است. دستکم پنج نسخه بدینشرح بهدست آمد: نخست، تحقیقات علمی دربارۀ حکمت معنوی آسیا؛ دوم، برساختهشدن آسیادربرابر غرب؛ سوم، آزمون تاریخیِ ایدئولوژی؛ چهارم؛ نسخۀکثرتگرایی و حقیقتهای چندگانه؛ پنجم،پناهبردن به بیانهایحسی بیرون از ادراکهای مفهومی. بذرهایی از تمام این نسخهها در هریک از آنها در حالت کمونی بهسرمیبرند و به کثرت شایگان نوعی وحدتمیبخشند. بهگواهی شایگان،علوم انسانیما، با بالا و پایینشدن جامعۀ ایران و جهان، بسیارپیچوتابخورده است، گاه زبان ناظر و گاهی نیز زبان عامل گشوده است. مباحث شایگان درگیر آشناییزدایی از کلمات مأنوس ما هستند. شایگاناز حکمت قدیم و فلسفۀ جدیدسخنمیگوید، تاریکاندیشی جدید را برملامیسازد، و ضمن برحذرداشتن از تلفیقهای آبکی و چندپارگی ذهنی،شوق حضور در فضاهای میانیرا به دلهای مامیافکند. پوچی و معنا در این نسخهها بر هممیپیچند و با هم دوئلمیکنند.