675648c2785e9a3
حکمت معاصر
گسترة علم حضوری و کاربست آن در تبیین ادراکات حقیقی و اعتباری در اندیشة علامه طباطبایی

مصطفی مومنی؛ محمد جواد اخگری؛ یاسر سالاری

دوره 14، شماره 1 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 147-171

https://doi.org/10.30465/cw.2023.43223.1948

چکیده
                          علامه طباطبایی بر طبق مبانی حکمت صدرایی علم حضوری را امری وجودی و مجرد از مادّه می داند که در آن، عالِم با واقعیّت خودْ، معلوم را می یابد. یکی از مباحثی که علامه به تفصیل مطرح نموده است، بحث از اعتباریات یا ادراکات اعتباری است. باید دانست که بین دیدگاه وی در علم ...  بیشتر

امکان معرفت عقلی به خداوند متعال از منظر حکیم سبزواری

محمدهادی توکلی؛ اعظم قاسمی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 21-38

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2825

چکیده
  به‌طور معمول در آثار فلسفی مسلمین، معرفت‌پذیری خداوند به‌صورت مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است بلکه در بیشتر موارد به‌عنوان یک اصل موضوع تلقی گشته است. حکیم سبزواری علی‌رغم رویکرد منتقدانه‌ای که در نسبت با اندیشه‌های تعطیل‌گرایانه اتخاذ نموده، عقل را بدون مدد الهی عاجز از معرفت خداوند می‌داند و بیان می‌کند آنچه که خداوند را ...  بیشتر

نقد و بررسی اشکالات استاد مصباح به دو برهان صدرالمتألهین در اثبات اتحاد عالم و معلوم

محمدهادی توکلی

دوره 6، شماره 1 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 25-39

چکیده
  قدمت نظریة اتحاد عاقل و معقول به یونان باز می‌گردد و در آثار ارسطو و شاگردانش و نیز نو افلاطونیان به‌روشنی از آن یاد شده است، اما صدرالمتألهین این بحث را به کمال شکوفایی خود رساند؛ وی در اثبات اتحاد عاقل و معقول از دو برهان مدد می‌گیرد: در یکی از تحلیل وجود معلوم و در دیگری از طریق تحلیل وجود عالم سعی می‌کند مطلوب خویش را اثبات کند، ...  بیشتر

نقد و بررسی اشکالات علامه طباطبایی بر برهان تضایف در اثبات اتحاد عاقل و معقول

محمدهادی توکلی؛ محمد سعیدی‌مهر

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 23-39

چکیده
  برهان تضایف یکی از مهم‌ترین براهینی است که ملاصدرا برای اثبات اتحاد میان عاقل و معقول اقامه کرده است. این برهان پس از ملاصدرا مورد مناقشة فراوانی قرار گرفت؛ برخی از حکما آن را پذیرفتند و برخی دیگر به چالش کشیدند. مرحوم علامه طباطبایی از آن دسته حکمایی است که برهان مذکور را تام ندانسته و بر آن اشکالات متعددی وارد کرده است و خود در بدایة ...  بیشتر

بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول

محمدهادی توکلی؛ محمد سعیدی‌مهر

دوره 4، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 37-52

چکیده
  اثبات نظریۀ اتحاد عاقل و معقول و پاسخ به ایرادات ابن سینا بر این مسئله، از جمله ابتکارات و نوآوری‌های فلسفی صدرالمتألهین به‌شمار می‌رود. علامه طباطبایی با وجود انتقاداتی که بر یکی از براهین صدرالمتألهین دارد، خود اتحاد عاقل و معقول را می‌پذیرد و برای اثبات آن روش جدیدی را به‌کار می‌گیرد. در این مقاله علاوه‌بر بررسی ...  بیشتر