TY - JOUR ID - 7387 TI - تکامل خودبنیادانه‌ی عقل در تفکّر فارابی JO - حکمت معاصر JA - CW LA - fa SN - 2383-0689 AU - کاظمی, روح‌الله AU - پورحسن, قاسم AD - دکترای فلسفه اسلامی، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده‌ی فلسفه و مطالعات دینی، جامعة المصطفی العالمیة، قم،‌ ایران (نویسنده‌ی مسئول) AD - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده‌ی الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران، Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 12 IS - 2 SP - 281 EP - 306 KW - فارابی" KW - عقل" KW - معقولات" KW - عقل مستفاد" KW - عقل فعّال" KW - " KW - فاعلیّت عقل" DO - 10.30465/cw.2022.37802.1827 N2 - عقل در تفکّر فارابی بنیادی است که شالوده‌ی فلسفه را بنا می‌نهد؛به‌گونه‌ای که می‌توان همه‌ی عرصه‌های تفکّر او را بسطِ قلمروهای عقل نام داد.اما پرسش این است که نقش خود عقلْ در تکامل‌اش چیست؟ آیا عقل سراپا متّکیبه اعطای عقل فعّال است، یا به فعّالیت خود عقل نیز اتّکا دارد؟ با توجه به این پرسشهدف مقاله‌ی حاضر بازسازیِ تکاملِ خودبنیادانه‌ی عقل در تفکّر فارابی است.مقاله می‌خواهد به این پرسش‌ها از خلال بررسی، توصیف و تحلیل مناسبات افکار فارابیدر آثار مختلف او پاسخ دهد. نتیجه‌ی کوشش حاضر این است که عقل در مسیر تکامل‌اشاز عقل بالقوه تا عقل بالفعل و عقل مستفاد بیشتر به فعّالیّت خود متّکی است و بدین جهتبه خودآیینی و در نهایت به هم‌رتبه‌شدن با عقل فعّال می‌رسد؛ زیرا در پی کوششعقل است که اعطا صورت می‌گیرد. به یک معنا، عقل در خروج از بالقوه‌گیبه فعلیّت همواره وهله‌های تجدّد خود را رقم می‌زند و این تجدّد با کشفمعقولات اشیا و درونی‌شدن آن برای عقل رقم می‌خورد. UR - https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_7387.html L1 - https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_7387_0150f4e4275011f108bedaeb1e6500ab.pdf ER -