TY - JOUR ID - 1299 TI - نقد و بررسی نظریة وحدت شخصی وجود (با رویکرد کلامی ـ فلسفی) JO - حکمت معاصر JA - CW LA - fa SN - 2383-0689 AU - صاحب‌الزمانی, طاهره AD - دانشجوی دکتری دین‌پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 5 IS - 4 SP - 87 EP - 104 KW - علیت KW - جبر KW - همه‌خداانگاری KW - وحدت شخصی وجود KW - امکان فقری KW - وحدت تشکیکی KW - فاتالیسم DO - N2 - در بینش ملاصدرا، وجود حقیقتی منحصر و مختص به ذات الهی است؛ اگرچه ملاصدرا بر وحدت وجود تکیه کرده است، کثرت را نیز قبول و توجیه کرده است. به بیان وی عالم هستی با تمام مظاهر و مراتبش و با این گستردگی چیزی جز تجلی الهی و ظهور جمال و جلال ربانی نیست. حال اگر در عالم هستی تحقق چیز دیگری به جز یک وجود اصالت ندارد، چگونه این عالم هستی با این همه کثرات را می‌توان تبیین کرد؟ ملاصدرا جهت تبیین کثرات عالم، داعیه‌دار اثبات عقلانی نظریة وحدت شخصی وجود است. تمامی مکاتب فلسفی حوزة اندیشة اسلامی نیز به نوعی مجبور به پذیرش این دیدگاه شده‌اند؛ لیکن این پذیرش مستلزم‌ سه لازمة فلسفی و کلامی است: نفی علیت، همه‌خداانگاری، و پذیرفتن جبر و نفی اختیار. از همین رو به باور نگارنده، نظریة یادشده به لحاظ تفکر دینی مردود است. برای اثبات، ابتدا مبانی فلسفی‌ای که نظریة وحدت شخصی وجود بر آن‌ها مبتنی است بیان می‌شود و سپس انتقادات وارده مطرح می‌شوند تا از این ره‌گذر اثبات شود که سخن از نظریة وحدت شخصی وجود با باورهای اعتقادی و بدیهیات عقلی سازگار نیست و نظریه‌ای قابل انکار است UR - https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_1299.html L1 - https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_1299_315f0cbd3c6f4573e96c6acf398efa6e.pdf ER -