%0 Journal Article %T «تأثیر اصالت وجود بر تحلیل رابطه امکان استعدادی با امکان ذاتی» %J حکمت معاصر %I پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی %Z 2383-0689 %A مطهری, علی %D 2020 %\ 08/22/2020 %V 11 %N 1 %P 213-227 %! «تأثیر اصالت وجود بر تحلیل رابطه امکان استعدادی با امکان ذاتی» %K امکان ذاتی %K امکان استعدادی %K اصالت وجود %K ملاصدرا %K استاد مطهری %R 10.30465/cw.2020.5418 %X «امکان» هم ردیف مفاهیم عامی مانند «وجود و عدم»، «وحدت و کثرت» و «علیت و معلولیت» از جمله مباحث بنیادی و مهم فلسفی است. تبیین صحیح از معانی مختلف امکان و رابطه این معانی با یکدیگر، گره‌گشای تصور و تصدیق درست بسیاری از دیگر مسائل مهم فلسفه است. «امکان ذاتی» و «امکان استعدادی» از جمله معانی مهم «امکان» است که نحوه تبیین ما از آنها، سرنوشت مسائلی همچون «حدوث و قدم»، «قوه و فعل» و «علت و معلول» را دچار تغییرات اساسی می‌کند. موضوع امکان استعدادی اولین بار توسط شیخ اشراق در مناقشه بر استدلال ابن سینا بر قاعده «کل حادث مسبوق بقوة و مادة تحملها» مطرح شده است. ملاصدرا به تفاوتهای امکان ذاتی و امکان استعدادی پرداخته و حاج ملاهادی سبزواری این تفاوتها را تحت شش مورد بیان کرده است. صدرالمتألهین دست کم در شانزده موضع از آثار خود درباره نسبت «امکان استعدادی» و «امکان ذاتی» اظهار نظر نموده است که جمع بین این اظهارنظرها کار دشواری به نظر می‌رسد و می‌توان گفت این اظهارنظرها دچار اضطراب است. ما در این مقاله به مدد تحقیقات فلسفی استاد مطهری کوشیده‌ایم ضمن داوری در باب مواضع مختلف ملاصدرا، نسبت تازه‌ای را که در پرتو اصل اصالت وجود بین این دو معنای امکان به دست می‌آید، تبیین نماییم. %U https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_5418_ecc8b8a7589155972ab5c743210e137a.pdf