675648c2785e9a3
حکمت معاصر
فلسفه
معرفت‌شناسی گواهی سهروردی؛ رویکردی تحلیلی و تاریخی

مرتضی متولی؛ مهدی عظیمی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402، ، صفحه 59-81

https://doi.org/10.30465/cw.2023.47244.2022

چکیده
  با اینکه ما بسیاری از آگاهی‌ها و معرفت‌های خود را از گواهی گرفته‌ایم، آن هیچ‌گاه به صورت جدّی در معرفت-شناسی مطرح نبوده است مگر در چند دهه‌ی اخیر. اما در جهان اسلام گواهی به‌ضرورت بیشتر محلّ توجّه بوده است، و در این میان سهروردی باز هم به ضرورت بیشتر به آن پرداخته است. او در سه موضع از گواهی سخن گفته است: در منطق (شامل معرفت‌شناسی ...  بیشتر

فلسفه
بازخوانی نظریۀ «علم اشراقی حضوری» در فرایند ابصار از نظر سهروردی

مریم طهماسبی؛ سید عباس ذهبی؛ احمد بهشتی

دوره 13، شماره 2 ، بهمن 1401، ، صفحه 141-164

https://doi.org/10.30465/cw.2023.42174.1919

چکیده
  شهاب الدین سهروردی (587-549) فیلسوف اشراقی در تبیین آراء معرفتی خود دیدگاه جدیدی مشهور به «اضافۀ اشراقیه» را طرح کرده است و‌ از این رهگذر حصول بسیاری از ادراکات از جمله ابصار را به علم اشراقی حضوری می‌داند. پژوهش حاضر از منظری متفاوت به بازخوانی علم حضوری اشراقی وی در مرتبۀ ابصار می‌پردازد و مسئله: ماهیت علم حضوری در فرایند ابصار ...  بیشتر

تحلیل و نقادی مفاهیم اعتباری در فلسفه اشراقی با رویکرد صدرایی

زهره زارعی؛ قدرت الله قربانی

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، ، صفحه 115-157

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7271

چکیده
  یکی از مباحث مهم عقلی، تقسیم مفاهیم کلی به سه قسم مفاهیم ماهوی، منطقی و فلسفی است. لازم به ذکر است که سهروردی و حکیمان پیش از او تنها متوجه تفاوت بین مفاهیم حقیقی و اعتباری شده و آن­ها را در دو دسته عینی و ذهنی قرار داده بودند و تا زمان ملاصدرا این تقسیم منحصر در معقولات اولی(مفاهیم ماهوی) و معقولات ثانوی(مفاهیم منطقی) بود و جایگاه مفاهیم ...  بیشتر

هیاکل النور منظوم (الفیة الحکمة الألهیّة علی مذهب الإشراقییّن)

سعید انواری؛ زین العابدین حسینی

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 311-378

https://doi.org/10.30465/cw.2021.6820

چکیده
  در این الفیه (هزار بیتی) که در قرن دوازدهم هجری سروده شده است، رسالۀ هیاکل النور سهروردی به نظم درآمده است. الفیة حاضر در بحر رجز و به صورت قصیده سروده شده است و بدین جهت می‌توان آن را «اُرجوزه» نیز نامید. این رساله دارای شرحی جداگانه است و توسط شخصی به نام «حسن الکردی» سروده و شرح شده است. مطالب شرح وی بیشتر برگرفته از شرح ...  بیشتر

هرمنوتیک «بازگشت عاشقانه» در رسالـﮥ الابراج سهروردی با رویکرد پدیدارشناسانۀ اشراقی هانری کربن

زهرا بهره مند

دوره 11، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 41-61

https://doi.org/10.30465/cw.2021.6207

چکیده
  رساﻟـﮥ الابراج یا کلمات ذوقیه تنها رسالۀ رمزی سهروردی به زبان عربی است و کمتر بررسی شده است. با تأویل پدیدارشناسانۀ هانری کربن درمی‌یابیم که این رساله در حقیقت حکایت بازگشت عاشقانۀ نفس به موطن اصلی خویش است، که در پدیدار رمزهای واقعی و زنده در سیر حکایت نفس بر او ظاهر می‌شود، به گونه‌ای که از طریق این ظهور می‌تواند او را نجات دهد ...  بیشتر

جاودانگی روح از منظر افلوطین و سهروردی

بتول احمدی؛ فروزان راسخی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 1-19

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2976

چکیده
  جاودانگی اصل مسلم نظام فلسفی‌ افلوطین و سهروردی است که رابطه مستقیمی با چیستی و هویت انسان دارد. افلوطین و سهروردی سرشت انسان را نفس می‌دانند؛ بنابراین دوگانه‌انگار محسوب می‌شوند؛ اما برداشت متفاوتی از دوگانه‌انگاری ارائه داده‌اند. دوگانه‌انگاری نزد افلوطین با ترکیب دوگانه‌ای همراه است. در ترکیب اول ماده و صورت و در ترکیب دوم ...  بیشتر

وامداری سهروردی به ابن‌سینا در منطق تعریف

مهدی عظیمی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 73-86

https://doi.org/10.30465/cw.2017.2741

چکیده
  آیا نقدهای سهروردی بر نظریۀ مشائیِ تعریف، و تأسیس نظریۀ اشراقیِ تعریف به دست او، یک واگرایی تند و تیز از منطق تعریف ابن‌سیناست؟ پاسخ ضیائی و والبریج مثبت است؛ پاسخ این جستار، اما، منفی‌ست. سهروردی در حکمة الإشراق سه نقد اساسی بر نظریۀ حدّ تامّ دارد، که برخی از آن‌ها به حد ناقص و رسم نیز قابل تعمیم است: (1) مغایرت با کاربرد متعارف زبان؛ ...  بیشتر

بررسی ارتباط تعبیر خواب و تأویل آیات بر مبنای دیدگاه ابن‌سینا و شیخ اشراق

سعید انواری؛ فاطمه اسمعیلی اردکانی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-17

چکیده
    چکیده ابن­سینا و پس از وی شیخ اشراق به رابطة میان تاویل و تعبیر اشاره کرده­اند و معتقدند که گاهی نفس در بیان حقیقتی معنوی که در خواب یا کشف و شهود مشاهده کرده است، آن را به مشابه یا ضد آن تغییر می­دهد که در این صورت نیازمند تفسیر باطنی هستیم. این تفسیر باطنی در صورتی که در مورد کشف و شهود و الهاماتی باشد که در بیداری دریافت شده‌اند، ...  بیشتر

منابع و مبانی نیایش‌‌ها و ادعیه در حکمت اشراقی شیخ شهاب‌الدین سهروردی

محسن حبیبی؛ عاطفه نصیری نصر

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 75-98

چکیده
  چکیده شیخ شهاب‌الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق از سویی مدعی است که برای نیل به حقیقت فقط استفاده از استدلال عقلی کافی نیست و لازم است طالب حکمت اهل سیر و سلوک باطنی نیز باشد. از سوی دیگر معتقد است که محتوای فلسفه‌اش با آموزه‌‌های دینی هماهنگی تام دارد. او در سیر باطنی جایگاه ویژه‌‌ای برای عبادت، دعا، و نیایش قائل است و گاهی متناسب ...  بیشتر

نقد و بررسی معادشناسی سهروردی در پرتو حکمت متعالیه

منیره سید‌مظهری

دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 121-137

چکیده
  شیخ شهاب‌الدین سهروردی در تبیین خود از مسئلۀ معاد به این باور می‌رسد که نفوس سعادتمندان و کمال‌یافتگان بعد از مرگ منجذب عالم انوار  قدسی‌شده و از اشتغالات برزخی برکنار می‌ماند. اما متوسطان اهل سعادت بعد از مرگ با حفظ درجات در عالم صور معلقه یا اشباح مجرده مستقر می‌شوند و متذکر می‌شود که بعث اجساد و اشباح ربانی و کلیۀ وعده‌های ...  بیشتر