675648c2785e9a3
حکمت معاصر
فلسفه
تحلیل مسئله ربط متغیّر به ثابت و راه‌حلّی دیگر در این باب

منصور ایمانپور

دوره 14، شماره 1 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 71-94

https://doi.org/10.30465/cw.2023.44424.1972

چکیده
  یکی از مباحث اساسی در فلسفه، تبیین تغییراتی است که در بخش‌های مختلف این جهان مشهود است. در مورد این تغییرات از جهات مختلف می‌توان سخن گفت؛ لکن یکی از مباحث اساسی در این زمینه، تببین رابطه دو بخش متغیر با ثابت است. فیلسوفان اسلامی، در طول تاریخ ، پاسخ‌هایی به پرسش مذکور داده‌اند. مسئله این مقاله این است که افزون بر راه‌حلّ‌های مورد ...  بیشتر

ارادۀ آزاد از دیدگاه صدرالمتألهین

محمد حسین‎زاده

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 43-63

چکیده
  تقابل ضرورت علّی با ارادة آزاد از مباحث مهمی است که همواره ذهن بشر را به خود مشغول کرده است. خلط بین اراده و اختیار و تقریر نادرست اشکال ارادة آزاد، باعث شده تا این مسئله با ابهامات فراوانی همراه باشد. برخلاف تصور رایج محور اصلی اشکال ارادة آزاد، تسلسل اراده‎ها نیست، بلکه از یک طرف پذیرفتن ضرورت علّی، و از طرف دیگر حدوث اراده و منتهی‎شدن ...  بیشتر

بررسی نظریة علامه طباطبایی در باب سازگاری ضرورت علّی و اختیار انسان

محمد سعیدی‌مهر؛ سعید مقدس

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، ، صفحه 99-123

چکیده
  در تبیین نسبت میان اختیار انسان با ضرورت علّی فعل اختیاری، دو دیدگاه کلی وجود دارد: «سازگارگرایی» که به سازگاری این دو باور دارد و «ناسازگارگرایی» که اختیاری‌بودن فعل را با ضرورت علّی آن ناسازگار می‌داند. علامه طباطبایی در مقام بسط یکی از نظریات سازگارگرایانه، با توسل به «امکان بالقیاس» فعل اختیاری در مقایسه ...  بیشتر