675648c2785e9a3
حکمت معاصر
مروری بر پژوهش‌های انجام شده در موضوع علم و عقل در حوزه‌ی فلسفه صدرایی

علی ترابی میبدی؛ زینب صادقی؛ مهران نحفی؛ زهرا لطفی

دوره 11، شماره 2 ، بهمن 1399، ، صفحه 63-89

https://doi.org/10.30465/cw.2021.6300

چکیده
  در سالهای اخیر، پژوهش های متعددی با رویکرد مروری در حوزه­های علوم انسانی به زبان فارسی به نگارش درآمده ، اما در حوزه­ی فلسفه اسلامی به این امر کمتر پرداخته­اند. نوشتار حاضر به منظور مرور تولیدات علمی در زمینه­ی پایان­نامه­ها و مقالات موجود سال­های 1380تا 1399، در دو محور علم و عقل از دیدگاه ملاصدرا نگارش یافته است. پرسش پایه­ای ...  بیشتر

آیا مولانا اشعری است؟

حمیده اخباراتی؛ شهرام پازوکی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 107-130

چکیده
  اشاعره یکی از مذاهب کلامی اهل سنت هستند. تشابه ظاهری بین بعضی اعتقادات اصولی اشاعره و تعالیم عرفانی، باعث شده که عارفان بزرگ مسلمان از جمله مولانا جلال الدین محمد بلخی را در جرگه مذهب اشعری تصور کنند. در حالیکه اصولاً مبانی و مبادی علم عرفان و علم کلام کاملاً مستقل و متفاوت هستند. در این مقاله سعی شده برخی از تشابهات ظاهری آرای عرفانی ...  بیشتر

زن و عقلانیت برمبنای انسان‌شناسی فارابی‬‬‬‬‬‬‬‬

زینب برخورداری؛ سمیه خوشدونی فراهاین

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 93-117

چکیده
  چکیده   در آرای اندیشمندان و نیز فارابی، درباره زنان، عباراتی دال بر نسبت ضعف ونقص عقل به آنان وجود دارد که سوءبرداشت­ها و ابهاماتی را درپی داشته­است. جستجو در آرای انسان‌شناسی فارابی و تطبیق نظرات وی در مورد زن، راهی است برای تشخیص و برخورد منطقی با تمایزات زن و مرد. انسان­شناسی فارابی نشان می­دهد، زن و مرد ازلحاظ برخورداری ...  بیشتر

بررسی و مقایسۀ جایگاه وجودشناسی و معرفت‌شناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی

غلامحسین خدری؛ مستانه کاکایی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 75-96

چکیده
  عقل فعال بعد از ارسطو جایگاه متفاوتی در اندیشۀ فیلسوفان داشته است. هریک بنابر نیاز و خلأیی در فلسفة خود جایگاه عقل فعال را تعیین می‌کردند. افلاطون کلیات را قائم به ذات، مجرد، و ثابت می‌دانست که در عالم محسوس نبودند. او نیازی به وجود عقل فعال حس نمی‌کرد، اما ارسطو، در مخالفت با استاد خود، کلیات را در امور محسوس قرار داد، از آن‌جا ...  بیشتر

ارتباط عقل و دین در فارابی

مهری چنگی آشتیانی

دوره 2، شماره 2 ، دی 1390، ، صفحه 17-34

چکیده
  نقش عقل و کارکرد آن در مدعیات دینی بسیار حائز اهمیت است. رویکرد عقل‌گرایی در جهان اسلام بسیار متفاوت است. مشرب‌های مختلف فلسفی و کلامی و نزاع‌های نظری در جهان همه ناشی از نقش عقل و فرایند عقلانیت‌اند. کندی، فارابی، بوعلی‌سینا، سهروردی، و ملاصدرا از بزرگ‌ترین فلاسفة مشرق‌زمین‌اند که رویکردهای مختلفی در ارتباط عقل ...  بیشتر

نسبت عرفان و دین

محمد فنائی اشکوری

دوره 2، شماره 2 ، دی 1390، ، صفحه 79-96

چکیده
  یکی از مباحث کلیدی و سرنوشت‌ساز دربارة عرفان و دین تعیین نسبت میان آن‌هاست. برخی عرفان را غیر از دین و حتی ناسازگار با آن می‌دانند. بر همین اساس، گروهی به عرفان دل‌بسته و از دین گسسته‌اند، و جمعی به دین پیوسته با عرفان به نزاع برخاسته‌اند. کسانی هم که عرفان را با دین سازگار می‌دانند در تعیین نسبت میان آن دو اختلاف نظر ...  بیشتر

اخلاق در نظر و عمل

عبدالله جوادی آملی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 19-28

چکیده
  انسان دوستی و مفاهیم مرتبط با آن، از جمله مباحثی است که در طول تاریخ بشر، مورد توجه بوده و از اهمیت ویژ‌ه‌ای در روابط انسانی برخوردار است. مفهوم انسان دوستی و مسائل مرتبط با آن، بار‌ها از سوی صاحب‌نظران و اندیشمندان نقد و بررسی شده است. البته این مفهوم، از گسترة معنایی وسیعی برخوردار است و بحث و بررسی تمامی مسائل مربوط به آن، از عهدة ...  بیشتر