675648c2785e9a3
حکمت معاصر
بررسی «موجود اوّل» و صفات او در فلسفة فارابی (با تمرکز بر آراء أهل المدینة الفاضلة و السیاسة المدنیّة)

لیلا کیانخواه

دوره 13، شماره 2 ، بهمن 1401، ، صفحه 245-275

https://doi.org/10.30465/cw.2022.42932.1938

چکیده
  یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفة فارابی، بحث از خدا و صفات او و بررسی رابطة او با سایر موجودات است. فارابی خدا را مبدأ وجود همة موجودات می‌داند و او را «اوّل»، «موجود اوّل» و «سبب اوّل» می‌خواند. موجود اوّل در اندیشة فارابی نه تنها موجودی ا‌ست که سایر موجودات در وجود به او وابسته‌اند؛ بلکه موجودات تنها به جهت ارتباطی که ...  بیشتر

فلسفه
بازخوانی مصداق «خزائن» با تکیه بر تفاسیر عقلی و مبانی حکمت متعالیه

عفت السادات هاشمی؛ علیرضا کهنسال؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1401، ، صفحه 241-269

https://doi.org/10.30465/cw.2022.38907.1851

چکیده
  در برخی از آیات قرآن کریم از واژة «خزائن» سخن به میان آمده است. مفسران در حقیقت و چیستی «خزائن» دارای وحدت نظر نبوده و اختلاف نظرهای قابل توجهی در میان ایشان به چشم می‌خورد. در تفاسیر عقلی-کلامی اعم از شیعه و اهل سنت، چهار مصداق درباره مفهوم خزائن مطرح شده است که عبارتند از «باران»، «عناصر و اسباب مادی خلقت»، «مقدورات ...  بیشتر

نسبت علم الهی با معلوم از دو منظر عرفانی و صدرایی

سید احمد غفاری قره باغ

دوره 12، شماره 2 ، آذر 1400، ، صفحه 219-245

https://doi.org/10.30465/cw.2021.7272

چکیده
  هدف: حکیمان و عارفان مسلمان در معنا و منشأ تبعیّت علم از معلوم با یکدیگر اختلاف نظر دارند. هدف این پژوهش، کشف رویکرد عرفان اسلامی و حکمت متعالیه در خصوص این موضوع است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل و مقایسه، به بررسی تحلیلی و تطبیقی نگرش عرفانی و صدرایی در این موضوع پرداخته است. همچنین، این تحقیق مبتنی بر داده‌های کتابخانه‏ای ...  بیشتر

تحلیل انتقادیِ دیدگاه ملاصدرا دربارۀ «خزائن» در پرتوِ معناشناسی ساختاری

مهدیl باقری؛ احد فرامرز قراملکی

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، ، صفحه 1-21

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3583

چکیده
  صدرالمتالهین در ارائه نظریۀ خود دربارۀ علم الهی به اشیاء، ره­آوردی نوآورانه دارد که ضمن آن از کاربرد قرآنیِ خزائن بهره برده است. مسألۀ اصلی تحقیق حاضر این است که ملاصدرا در ارائۀ دیدگاه­های فلسفی خود دربارۀ واژۀ قرآنی «خزائن»، تا چه اندازه به مؤلفه­های معناشناختی ساختاری-تحلیلی آن در قرآن کریم توجه داشته است. تحلیل مفهومی ...  بیشتر

معناشناسی علم الهی از دیدگاه علامه طباطبایی

مریم باروتی؛ رضا اکبریان؛ محمد سعیدی مهر

دوره 9، شماره 2 ، آذر 1397، ، صفحه 23-45

https://doi.org/10.30465/cw.2018.3448

چکیده
  دیدگاهِ غالبِ علامه طباطبایی در معناشناسی صفات الهی و از جمله علم الهی، دیدگاه " اصلِ معنا"ست. اما این نظریه به عنوان مبنایِ معناشناختی در فلسفه ی علامه، با مبنای معناشناختی دیگری در فلسفه ی ایشان یعنی قاعده ی سیاق، در تعارض است؛ این مقاله سعی دارد که با تبیین سیاقِ کلام و ارائه ی آن به دیدگاهِ اصل معنا، نواقص این دیدگاه را بیان کند ...  بیشتر