675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی
بررسی تطبیقی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی در باب سلوک عرفانی

اعظم اسلامی نشلجی؛ رضا اکبریان

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1393، صفحه 1-19

چکیده
  در این مقاله سعی بر آن است تا به مسئلة سلوک عرفانی در تفکر فلسفی ملاصدرا و علامه طباطبایی بپردازیم. مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد که نوآوری‌های علامه طباطبایی در این مسئله، بر اساس مبانی نظری فلسفة او، چه بوده است. ملاصدرا اسفار اربعة خود را بر اساس آموزه‌های عرفانی ابن‌عربی، به‌‌خصوص سفرهای چهارگانة انسان برای سلوک ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
روش تحلیل مؤلفه‌های مفهومی تمدن

سیدحسین حسینی

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1393، صفحه 21-45

چکیده
  ویژگی میان‌رشته‌ای بودن مطالعات «تمدن پژوهی»، دایرة نگاه به مسائل این حوزه را از حصر در یک یا چند دستة تخصصی خاص بیرون کرده و در گسترة وسیع‌تری قرار می‌دهد. این چالش به‌ویژه در تحلیل اصل مفهوم تمدن بیش از هر جای دیگر خود را نمایان می‌سازد، چراکه ما با واژه‌ای چندوجهی روبه‌رو هستیم که مفاهیم هم‌عرض دیگری را نیز در جنب خود ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تبیین نظریۀ انکشاف در مسئلۀ علم

منوچهر خادمی؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی؛ سید حسین سید موسوی

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1393، صفحه 47-74

چکیده
  چگونگی علم انسان به مراتب و منازل وجودی خویش و همچنین کیفیت و نحوة علم او به عالم واقع و خارج از حقیقت خود با تمام مواقف و مواطن وجودی آن و سرانجام تطابق و تناظر آن‌ها، از اهم و اخص مسائلی است که اذهان بسیاری از متفکرین معاصر و فلاسفه را به خود مشغول کرده و معرکه‌ای از آرا و اقوال متعدد و متنوعی را به دنبال خود، ایجاد کرده است. نگارنده ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
سه تفسیر از ازلیت خداوند در حکمت متعالیۀ ملاصدرا

مهدی زمانی

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1393، صفحه 75-88

چکیده
  ازلیت خداوند پرداخته می‌شود. در فلسفة دین معاصر، دیدگاه‌های گوناگون دربارة ازلیت خداوند، در سه تفسیر 1. فرازمانی استمراری، 2. فرازمانی غیر استمراری، و 3. زمانی‌گرایی خلاصه شده است. با بررسی آثار ملاصدرا به سه تفسیر از ازلیت الهی دست می‏یابیم که از آن‏ها به 1. فرازمانی غیر استمراری، 2. احاطه بر همة زمان‏ها، و 3. فرازمانی استمراری ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
نقدی بر تبیین صدرائیان از اختیار حق متعال

سعید مقدّس؛ احمد بهشتی

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1393، صفحه 89-112

چکیده
  این پرسش به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ گروهی به سازگاری این دو باور دارند و دسته‌ای دیگر مختاربودن خدا را با وجوب اراده و فعل وی ناسازگار می‌دانند. سازگارگرایان با دو رویکرد کلی به دفاع از موضع خود می‌پردازند: در رویکرد نخست، پنج توجیه ارائه می‌دهند تا نشان دهند که واجب‌الاراده و واجب‌الفعل بودن خداوند، منافاتی با اختیار وی ندارد؛ ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
پیامدهای فلسفی یگانه‌انگاری در اندیشة ابن‌عربی و اسپینوزا

هادی وکیلی؛ پدرام پورمهران

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1393، صفحه 113-129

چکیده
  یگانه‌انگاشتن خدا و جهان در بنیاد اندیشة ابن‌عربی و اسپینوزا قرار دارد. ابن‌عربی با رویکردی عرفانی بدان می‌پردازد و نظریة وحدت وجود را مطرح می‌کند که طبق آن یگانه وجود حقیقی خداوند است و جهان چیزی جز تجلیات، اطوار، و شئون ذات حق تعالی نیست. اسپینوزا با رویکردی عقل‌گرایانه و فلسفی، به تحلیل نظریة وحدت جوهر می‌پردازد و بر این نظر ...  بیشتر