675648c2785e9a3
حکمت معاصر
برهان امکان و وجوب و نقد‌های کانت و هیوم

حمید پارسانیا

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 1-18

چکیده
  برهان صدیقین به شکلی که ابن‌سینا آن را نخستین‌بار برای برهان امکان و وجوب به کاربرد، از طریق آثار ابن‌رشد و ابن‌میمون در قرون وسطی، به آثار توماس آکویناس راه یافت. مفاهیم مربوط به این برهان چنانکه مورد‌نظر ابن‌سینا بود، در این آثار منتقل نشد و آشفتگی برهان در فلسفه بعد از رنسانس غرب نیز ادامه یافت. در این مقاله برهان امکان و وجوب ...  بیشتر

اخلاق در نظر و عمل

عبدالله جوادی آملی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 19-28

چکیده
  انسان دوستی و مفاهیم مرتبط با آن، از جمله مباحثی است که در طول تاریخ بشر، مورد توجه بوده و از اهمیت ویژ‌ه‌ای در روابط انسانی برخوردار است. مفهوم انسان دوستی و مسائل مرتبط با آن، بار‌ها از سوی صاحب‌نظران و اندیشمندان نقد و بررسی شده است. البته این مفهوم، از گسترة معنایی وسیعی برخوردار است و بحث و بررسی تمامی مسائل مربوط به آن، از عهدة ...  بیشتر

نظریۀ یاد‌آوری و مبانی آن در عرفان اسلامی با تأکید بر دیدگاه عین‌القضات و مولوی

مرتضی شجاری

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 29-54

چکیده
  از نظر عدّه‌ای از عارفان مسلمان، علم یاد‌آوری حقایقی است که روح آدمی پیش از تعلّق به بدن و گرفتار آمدن در حجاب دنیا مشاهده کرده است. این امر در فلسفة افلاطون به «نظریّة تذکر» شهره است و بر قبولِ تجرد روح، نوع خاصی از ارتباط روح و جسم، و تقدم روح بر بدن مبتنی است. پیامبران و اولیای الهی برای تذکر و به یاد‌آوردن حقایق در حجاب درون ...  بیشتر

رویکردی تطبیقی به نظریۀ خیال در آرای ابن‌عربی و ملاصدرا

مریم صانع‌پور

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 55-76

چکیده
  اصول عرفان ابن عربی، واضع نظریة خیال، بر حکمت متعالیة ملاصدرا تأثیر فراوانی گذارد، چنانکه می‌توان نظریة تجرد خیال و وساطت و طریقیت عالم خیال را مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری حکمت متعالیه قلمداد کرد. به بیانی دیگر، می‌توان وجه تمایز مبنایی «حکمت متعالیه» با «حکمت مشاء» و «حکمت اشراق» را در تجرد عالم خیال و صور خیالی در ...  بیشتر

انسان‌شناسی از دیدگاه سیّدحسین نصر

اعظم قاسمی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 77-100

چکیده
  نسبت بین سنت و تجدد و پاسخ به چالش‌هایی که تجدد برانگیخته است، از دغدغه‌های فکری دکتر نصر است. به اعتقاد وی، بدون فهم صحیح مبانی تجدد نمی‌توان در خصوص نسبت آن با سنت سخنی گفت و درک و فهم از انسان، یکی از مبانی مهم تجدد و در تعارض اساسی با سنت است. در مقاله حاضر، رویکرد وی به انسان‌شناسی مابعدالطبیعی با گرایش سنت‌گرایی پرداخته می‌شود. ...  بیشتر

اشتراک معنوی امکان

علیرضا کهنسال

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 101-118

چکیده
  امکان از مفاهیم کلیدی فلسفه اسلامی است و پژوهش در باب آن به هر میزانی که باشد، به گسترش معرفت فلسفی یاری می‌رساند. با التفات به این نکته، نوشتار کنونی بر آن است که درباره یکی از مباحث مهم امکان که در واقع اصلا به آن پرداخته نشده است، تحقیق کند. مساله ما «اشتراک لفظی یا معنوی» امکان است. مراد از این که متفکران ما اساساً به آن نپرداخته‌اند، ...  بیشتر

نقش عالم مثال در پاسخگویی به بحران‌های انسان معاصر از دیدگاه‌ هانری کربن

سید‌محسن میری

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، صفحه 119-138

چکیده
  این مقاله به دغدغه‌ها و بحران‌های انسان از منظر هانری کربن می‌پردازد. کربن فلسفه و اندیشه خویش را پرسش از وضعیت انسان و بحران‌های او آغاز گرد و سپس راه حل‌ها را در مبانی اساسی فلسفی و حکمی یافت. وی علت اصلی مشکلات و بحران‌های معاصر در غرب را در نوع وجود‌شناسی و معرفت‌شناسی فیلسوفان غربی می‌دانست و راه حل اساسی را نیز در اعتقاد به ...  بیشتر