675648c2785e9a3
حکمت معاصر
علمی-پژوهشی
شرح و بررسیِ تقریر حکیم غروی اصفهانی از برهان وجودی و انتقادات مهدی حائری یزدی به آن

علی افضلی

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 1-20

چکیده
  غروی اصفهانی، در بین حکیمان مسلمان، نخستین کسی است که، بدون اطلاع از آرای غربیان، برای اثبات وجود خدا، برهان وجودی آورده و تقریری از آن عرضه کرده است. از ‌سوی دیگر، دکتر مهدی حائری یزدی، با آن‌که خود از مدافعان این برهان است، تقریر غروی را نمی‌‌پذیرد و از آن‌‌ انتقاد می‌‌کند. این مقاله به توضیح و بررسیِ تقریر حکیم ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
اخبار از معدوم از منظر ویلیامسون و ملاصدرا و پاسخ به چالش‌ دیدگاه آن‌ها در چهارچوب نظریة علامه طباطبایی

رضا اکبریان؛ سیاوش اسدی

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 21-43

چکیده
  این مقاله در تلاش است به این مسائل پاسخ گوید که: ملاصدرا و ویلیامسون چه راهکاری را برای پاسخ به مسئلة اخبار از معدوم ارائه می‌دهند و نقاط اشتراک و افتراق این راهکارها چیست و به‌علاوه هریک از این راهکارها با چه چالش‌هایی روبروست. ویلیامسون برای حل این مسئله، ضمن تأکید بر مساوقت شیء و موجود، به وجود ضروری اشیا قائل می‌شود. به ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
اشتراک معنوی وجود نقدِ مقالة «اشتراک لفظی وجود» از منوچهر بزرگمهر

منوچهر خادمی

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 45-82

چکیده
  حکما برای اثبات اشتراک معنوی وجود و ابطال مشترک لفظی بودن آن به گونه‌ای استدلال کرده‌‌اند که می‌‌توان سه دلیل ذیل را اهم و اخص آن دلایل دانست. این سه دلیل عبارت‌اند از: 1. مقسم واقع‌شدن و قابل قسمت‌بودن وجود به واجب و ممکن و جوهر و عرض؛ 2. تردید ذهن و تردد گمان، در خصوصیات ماهیات اشیا، با بقای جزم و یقین به مطلق وجود؛ 3. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی تفسیر باترورث دربارة فلسفة سیاسی اسلامی

محسن رضوانی

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 83-97

چکیده
  مقالة حاضر نخستین نوشتاری است که به بررسی تفسیر چارلز باترورث دربارة فلسفة سیاسی اسلامی می‌پردازد. دغدغة اصلی باترورث فهم و تفسیر فلسفة سیاسی اسلامی بر اساس رهیافت تفسیری است، رهیافتی که به اصالت فلسفة سیاسی اسلامی اعتقاد دارد. با این ‌حال، تفسیر دوگانة باترورث از فلسفة سیاسی اسلامی و به‌ویژه درک ناقص از فلسفة سیاسی اسلامی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی نظریة علامه طباطبایی در باب سازگاری ضرورت علّی و اختیار انسان

محمد سعیدی‌مهر؛ سعید مقدس

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 99-123

چکیده
  در تبیین نسبت میان اختیار انسان با ضرورت علّی فعل اختیاری، دو دیدگاه کلی وجود دارد: «سازگارگرایی» که به سازگاری این دو باور دارد و «ناسازگارگرایی» که اختیاری‌بودن فعل را با ضرورت علّی آن ناسازگار می‌داند. علامه طباطبایی در مقام بسط یکی از نظریات سازگارگرایانه، با توسل به «امکان بالقیاس» فعل اختیاری در مقایسه ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
نفی اشتراک معنوی مفهوم وجود در عرفان و حکمت متعالیه

مرتضی شجاری؛ لیلا قربانی الوار

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 125-143

چکیده
  در علمِ منطق اشتراک لفظی و اشتراک معنوی بر اساسِ وضعِ اعتباری اهلِ زبان تعریف شده است، اما ملاصدرا با اشاره به این‌که فیلسوف اهمیتی برای معانیِ لغوی و عرفی قائل نیست، این دو اصطلاح را دربارة حقایق اشیا و ارتباط لفظِ واحد با آن‌ها تبیین کرده است. بنابر «وحدت تشکیکی وجود» مفهوم وجود مشترک معنوی است، زیرا حاکی از حقیقت واحدی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل مفهوم «ترس» در رسالة قشیریه بر اساس ملاحظات کرکگور

مجید هوشنگی؛ غلامحسین غلامحسین‌زاده

دوره 3، شماره 2 ، بهمن 1391، صفحه 145-162

چکیده
  از عناصر ویژة ‌‌اندیشة ‌‌کرکگور، یکی از پایه‌گذاران فلسفة ‌‌اگزیستانسیالیست، مسئلة ‌‌ترس‌آگاهی است که جایگاه ویژه‌‌ای را، در مفهوم ایمان، به خود اختصاص داده است. او ترس‌آگاهی را مهم‌ترین شیوة ‌‌دریافت نتیجة ‌‌ایمان می‌داند و حتی این مفهوم را، از حیث درجة ‌‌اهمیت، همتای ایمان قرار می‌دهد. ...  بیشتر