نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه فلسفه و حکمت، دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)
2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد
3 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
4 استاد گروه زیست‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
حافظه قابلیتی است که باعث می‌شود، انسان بتواند اطلاعاتی را که از طریق حواس فراهم می‌شود، ثبت و ذخیره کرده و در موقع لزوم آن‌ها را یادآوری کند. از اینرو در حافظه، صور ادراکی ما بدون تغییر باقی می‌مانند و این عدم تغییر باعث می‌شود تصویر منسجمی از گذشته به یاد داشته باشیم. ملاصدرا علت این عدم تغییر حافظه را تجرد آن می‌داند. از نظر وی امر مادی همواره در حال حرکت است، بنابراین تغییرپذیر است.
اما عصبشناسان هر حرکتی را تغییر تلقی نمیکنند، از اینرو حرکاتی را که در سطح جهان اتم و کوچک‌تر اتفاق میافتد، باعث تغییر در سطح کلانتر یا همان ماده در سطح زیستی نمیدانند. هر چند از نظر حکمت متعالیه تغییر محسوب شود. عصبشناسان تغییراتی را باعث تغییر حافظه میدانند که در سطح سلولهای عصبی رخ دهد. از اینرو ثبات حافظه را به ثبات رمزگذاری ژن‌ها و به تبع آن رمزگذاری نورون‌ها نسبت می‌دهند، و اگر اختلالی در این عملکرد رخ دهد منجر به از دست دادن حافظه می‌شود. پس از نظر ایشان حافظه مادی است و به رغم مادی بودنش در شرایط متعارف تغییری در صور ادراکی ذخیره شده آن رخ نمی‌دهد. بدین ترتیب برای اثبات تجرد حافظه باید از دلایل دیگر بهره گرفت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Study on the Fixity of the Memory in Transcendent Theosophy and Neuroscience
نویسندگان [English]
- Mohammadkazem Elmisola 1
- zohreh salahshour 2
- Alireza Kohansal 3
- Ali Moghimi 4
1 Ferdowsi University of Mashhad
4 Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Memory is a potency which makes man to be able to fix and to deposit those data which are being grasped through senses, and to use them whenever are needed. That is why our data remain unchanged and we can clearly remember our past. For Mulla Sadra the memory is unchanged because it is an abstract entity. Based upon his theory, all corporeal entities are constantly moving. Therefore if the memory is corporeal, it has to be subject to the change.
But neuroscientists do not consider all motions as change. So for them the motions at the level of subatomic or atomic world do not make any change in the biological world. Even if it is considered to be a change by transcendent theosophy, but for neuroscientists only those changes at the level of neuron sells can change the memory, thus they attribute the fixity of the memory to the fixity of coding the genes and accordingly coding the neurons, and if any kind of confusion occurs in this function, we will lose our memory. Therefore for them the memory is corporeal, and in spite of being so, in normal conditions no change occurs in its deposited data. Thus to prove the abstractness of the memory we have to utilize other reasons.
کلیدواژه‌ها [English]
- memory
- fixity
- change
- gene
- abstract
- corporeal
منابع
- افلاطون، (۱۳67)، دوره‌ی کامل آثار افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، انشارات خوارزمی، چاپ دوم.
- السون، متیو اچ، هرگنهان، بی. آر، (1391)، مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری، ترجمهی علی‌اکبر سیف، تهران، نشر دوران، چاپ بیستم.
- براون، تی، ژنوم 3، (1387)، ترجمهی پژمان فرد اصفهانی، مژگان اله‌یاری، تهران، انتشارات خسروی با همکاری نشر دیباج.
- حسن‌زاده آملی، حسن، (1380)، دروس معرفت نفس، قم، انتشارات نگین.
- دهانه، استانیسلاس، (1394)، آگاهی و مغز (مغز چگونه افکار را رمزگذاری می‌کند؟)، ترجمهی سعید صباغی‌پور، تهران، ارجمند.
- رز، استیون، (1392)، شکل‌گیری حافظه از مولکول تا ذهن، ترجمهی خسرو پارسا و دیگران، تهران، نشر آگه.
- سهروردی، شهاب‌الدین، (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح و مقدمه هانرى کربن و سیدحسین نصر و نجف‌قلى حبیبى، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ دوم.
- طباطبایی، محمدحسین، (1368)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم، انتشارات صدرا، چاپ دوم.
- ـــــــــــــ ، (1416ق)، نهایة الحکمة، قم، موسسه النشر الاسلامی.
- طوسی، خواجه نصیرالدین، (1375)، شرح الاشارات و التنبیهات للمحقق الطوسى، قم، نشر البلاغة، چاپ اول.
- فارابی، ابونصر، (1405ق)، فصوص‌الحکم، تحقیق محمدحسن آل‌یاسین، قم، انتشارات بیدار، چاپ دوم.
- کاکائی، قاسم، رهبر، حسن، (1392)، «درون‌نگری، گواهی و حافظه در نظام فلسفی ملاصدرا و دکارت»، فلسفه و کلام اسلامی، دوره 46، ش2، صص101-121.
- کندل، اریک، (1392)، در جستجوی حافظه، پیدایش دانش نوین ذهن، ترجمهی سلامت رنجبر، تهران، آگه.
- گانونگ، ویلیام، (1390)، فیزیولوژی پزشکی گانونگ، با مقدمه‌ی علی حائری روحانی، وهاب باباپور، سعید خامنه، ترجمهی رضا بدل‌زاده، کامران قاسمی، علی رستگار فرج‌زاده، چاپ سوم، تهران، جهان ادیب و سیناطب.
- گایتون، آرتور سی، (1373)، فیزیولوژی پزشکی، ترجمهی فرخ شادان، تهران، شرکت سهامی چهر.
- گراهام، رابرت بی، (1380)، روان‌شناسی فیزیولوژیک، ترجمه علیرضا رجائی و علی‌اکبر صارمی، مشهد، شرکت به نشر، چاپ اول.
- مصباح، محمدتقی، (1366)، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم.
- ملاصدرا، (1383)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، به اشراف و مقدمه سید محمد خامنه‌ای، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ اول.
- ـــــــــــــ ، (۱۳۶۰)، الشواهدالربوبیة فی‌المناهج السلوکیة، مشهد، المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم.
- 20. Aristotle, (2013), The Complete Works of Aristotle, Jonathan Barnes, East Sussex, Delphi Classics.
- 21. Audi, Robert, (1998), Epistemology: A Contemporary Introduction to the Theory of Knowledge, London and New York, Routledge, 2nd edition.
- 22. Carlson, Neil R, (1992), Foundations of Physiological Psychology, Boston, Allyn and Bacon, 2nd edition.
- 23. Milner, Brenda, Suzanne, Corkin, Teuber, H. L. (1968), “Further Analysis of the Hippocampal Amnesic Syndrome: 14-year Follow-up Study of H.M.”, Neuropsychologia, Vol 6, pp215-234.
- 24. Kandel, Eric R. Dudai, Yadin, Mayford, Mark R. (2014), “The Molecular and Systems Biology of Memory”, cell, Vol 157, pp163-186.
- 25. Kandel, Eric R, Kupfermann, Irving, Iversen, Susan, (2000), Learing and Memory, In: Principles of Neural Science, Kandel, Eric R, Schwartz, James H, Jessell, Thomas M, 4th edition, New York, McGraw-Hill.
- 26. Quiroga, R. Quian, Mukamel, R. Isham, E. A. Malach, R. Fried. I., (2008), “Human Single-Neuron Responses at the Threshold of Conscious Recognition”, PNAS, Vol 105, No 9, pp3599-3604.
- 27. Vogel, Edward K. McCollough, Andrew W. Machizawa, Maro G. (2005), “Neural Measures Reveal Individual Differences in Controlling Access to Working Memory”, Nature, Vol 438, pp500-503
)