675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد ادیان وعرفان اسلامی دانشگاه آزاد تهران

2 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
یکی از برهانهای اثبات تناهی ابعاد ، برها ن مسامته است.برخی از بزرگان مانند خواجه  آن را نپذیرفته اند و برخی چون صدر المتالهین آن را  استوار یا فته اند . اساس برهان بر تقاطع میان دو خط نامتناهی  یا یک خط متناهی با یک نامتناهی موازی است که یکی از آنها در چرخشی به سوی خط نامتناهی  با آن تقاطع می یابد .باانکار حالت تقاطع و خروج از توازی ، به طریق خلف ، محالی رخ می دهد که سبب آن ؛ فرض بعد بی نهایت است . امتناع چنین تقاطعی به سبب فقدان  نخستین نقطه تماس در بعد بی نهایت است؛ یا از آن رو که مسامته حادث است وحادث به آغازی نیازمند است .  نویسندگان  برهان را از حیث منطقی استوار می بینند،  اما به سبب  انحنای فضا ، حالات دو خط بر خلاف صفحه منحصر به توازی و تقاطع نیست ؛  از این رو دلیل مسامته در فضای واقعی قابل اجرا نیست و با این استدلال تناهی ایعاد اثبات نمی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • mahzad hejazi 1
  • alireza kohansal 2

چکیده [English]

.

کتاب نامه
 
ابن سینا ، حسین بن عبدالله (1375)، الاشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصیر ،ج3،2،  قم:نشر البلاغه ، 1375
-------------------(1358)،حدود یا تعریفات ، ترجمه محمد مهدی فولادوند  ،  تهران :انتشارات انجمن فلسفه ایران ،
تفتازانی، سعد الدین(1409)، شرح المقاصد، تحقیق وتعلیق ومقدمه عبدالرحمن العمیره، ج3،  قم: منشورات الشریف الرضی
جرجانی (میرسید شریف) علی بن محمد(1325) شرح المواقف، ج7، مصر: مطبعه السعاده
حلی(علامه حلی)، جمال الدین حسن بن یوسف (1381)، الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، به‌تصحیح و تعلیق محسن بیدارفر، قم: بیدار
----------------------------------(،1419)، نهایه المرام فی علم الکلام، تحقیق فاضل العرفان ، قم : انتشارات اعتماد
رازی، فخرالدین(1411)، المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات،ج1، قم: مکتبه بیدار
 راکر، رودلف (1374)هندسه نسبیت و بعد چهارم ، ترجمه یوسف امیر ارجمند ،  تهران : انتشارات انجمن فیزیک ایران
سبزواری ، هادی(1399)، شرح المنظومه ، تصحیح وتعلیق حسن زاده آملی،ج4، تهران :نشر ناب
سعیدی مهر ، محمد ، خادم زاده ، وحید ( 1392)، "بررسی شرایط سه گانه تسلسل محال "، فلسفه و کلام اسلامی، دوره 46، شماره 2
--------------------------( 1388)، " بررسی برهانهای ریاضیاتی ابطال تسلسل بر اساس نظریه مجموعه ها "،  فلسفه و کلام اسلامی ، پاییز وزمستان 88  ، دفتر 1
 
صدرالدین شیرازی(ملاصدرا)، محمدبن ابراهیم(1368) ،الحکمه المتعالیه فی‌الاسفار العقلیه الاربعه، به‌همراه تعلیقات حاج ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی، ج 3و4 ، قم: مکتبه المصطفوی
 ضیایی ، مجید (1392)، " بررسی و نقد برهان مسامته " ، جستارهایی در فلسفه وکلام اسلامی ، پاییز و زمستان 92، شماره 91
غزالی، محمد(2002) ،  تهافت الفلاسفه ،  علی بوملحم،  بیروت :دار ومکتبه الهلال
کاتبی قزوینی، علی بن عمر(1353)، حکمه العین ، شرح شمس الدین مبارکشاه بخاری، مقدمه وتصحیح جعفر زاهدی، مشهد: موسسه چاپ وانتشارات  دانشگاه فردوسی
کهنسال، علی  رضا ( 1356)،  "تامل در تسلسل"، نشریه دانشکده الهیات ، تابستان 81، شماره 56
لاهیجی، عبدالرزاق (1425 )، شوارق الالهام ، تحقیق اکبر اسدعلیزاده ، اشراف و تقدیم جعفر سبحانی،ج3،  قم :موسسه امام صادق
--------------(1377 )، گوهر مراد ، تهران: کتابفروشی اسلامیه ؛ چاپ افست ،
مطهری،  مرتضی(1375)، مجموعه آثار،  ،ج10،  تهران :انتشارات صدرا
نصیرالدین طوسی(خواجه نصیر ) ، محمدبن محمد بن الحسن ( 1359 ) تلخیص المحصل بانضمام رسائل و فوائد کلامی‌‌‌، باهتمام عبدالله نورانی، تهران: موسسه مطالعات اسلامی