675648c2785e9a3
حکمت معاصر

نویسندگان

1 دانشیار فلسفه و کلام اسلامی/گروه فلسفة دانشگاه علامة طباطبائی (نویسندة مسئول)

2 دانش آموختة کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی/ دانشگاه علامة طباطبائی

چکیده

  چکیده
ابن­سینا و پس از وی شیخ اشراق به رابطة میان تاویل و تعبیر اشاره کرده­اند و معتقدند که گاهی نفس در بیان حقیقتی معنوی که در خواب یا کشف و شهود مشاهده کرده است، آن را به مشابه یا ضد آن تغییر می­دهد که در این صورت نیازمند تفسیر باطنی هستیم. این تفسیر باطنی در صورتی که در مورد کشف و شهود و الهاماتی باشد که در بیداری دریافت شده‌اند، تاویل نامیده می­شود و در صورتی که در مورد مطالب دریافت شده در خواب باشد، تعبیر نامیده می­شود. بدین ترتیب تاویل وحی و تعبیر خواب دارای فرایندی واحد هستند. بر این اساس این فرضیه مطرح می­شود که قاعدتا باید میان تاویلات عرفانی و تعبیرات خوابگزاران در مورد مصادیق واحد، تشابه و تناظر وجود داشته باشد. این مقاله با تبیین نظریة ابن‌سینا و شیخ اشراق و بررسی موارد مشابه میان تاویلات عرفا و تعبیرات خوابگزاران به بررسی این موضوع پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • saeed anvari 1
  • fatemeh esmaili ardekani 2

چکیده [English]

.

  1. منابع

    1. 1.       قرآن کریم.
    2. ابن‌سینا، (1375)، الاشارات و التنبیهات، مع الشرح نصیرالدین الطوسی، قم: نشر البلاغة.
    3. ابن‌سینا، (1383الف)، پنج رساله، تصحیح احسان یارشاطر، همدان: دانشگاه بوعلی.
    4. ابن‌سینا، (1400ق)، رسالة فی الفعل و الانفعال و اقسامهما، بخشی از رسائل ابن‌سینا، قم: انتشارات بیدار.
    5. ابن‌سینا، (1326ق)، رسالة فی القوی الانسانیة و ادراکاتها، بخشی از کتاب تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات، قاهرة: دارالعرب.
    6. ابن‌سینا، (1383ب)، رسالة نفس، تصحیح موسی عمید، همدان: دانشگاه بوعلی.
    7. ابن‌سینا، (1383ج)، طبیعیات دانشنامة علائی، تصحیح سیدمحمد مشکوة، همدان: دانشگاه بوعلی.
    8. ابن‌سینا، (1404ق)، طبیعیات الشفاء، تصحیح سعید زاید، قم: مکتبة آیة الله المرعشی.
    9. ابن‌سینا، (1352)، معراج نامه، تصحیح بهمن کریمی، رشت: بی‌نا.
    10. ابن‌سیرین، (بی تا)، منتخب الکلام فی تفسیر الاحلام، حاشیة کتاب تعطیر الانام نابلسی، بی‌جا: المکتب الثقافی.
    11. ابن‌عربی، محیی الدین، (2001م)، تفسیر ابن‌عربی، اعداد سمیر مصطفی رباب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    12. ابن‌عربی، محیی الدین، (1911م)، الفتوحات المکیة (چهار جلدی)، بیروت: دار صادر.
    13. ابن‌عربی، محیی الدین، (1370)، فصوص الحکم، تهران: انتشارات الزهرا.
    14. ابن‌کمونه، سعد بن منصور، (1391)، شرح التلویحات اللوحیة و العرشیة، حققه و قدم له نجفقلی حبیبی، تهران: میراث مکتوب.
    15. ابن‌منظور، (1416ق)، لسان العرب، تصحیح امین محمد عبدالوهاب و محمد الصادق العبیدی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    16. ابوریان، محمد علی، (1372)، مبانی فلسفة اشراق از دیدگاه سهروردی، ترجمة محمدعلی شیخ، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
    17. ارُطامیدُورس الافسسی، (1964م)، کتاب تعبیر الرؤیا، ترجمة حنین بن اسحاق به عربی، تصحیح توفیق فهد، دمشق: المعهد الفرنسی للدراسات العربیة.
    18. انواری، سعید، (1390)، «خرّه کیانی»، دانشنامة جهان اسلام، جلد15، ص442-445.
    19. پاکتچی، احمد، (1385)، «تأویل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج14، تهران: بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
    20. تفلیسی، ابوالفضل حسین بن محمد ابراهیمی، (1385)، کامل التعبیر (کلیات جامع تعبیر خواب)، قم: نشر اکرام.
    21. التهانوی، محمد علی، (1996م)، کشاف اصطلاحات الفنون، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
    22. جرجانی، میرسید شریف، (1370)، التعریفات، تهران: ناصرخسرو.
    23. چیتیک، ویلیام، (1392)، عوالم خیال، ترجمة قاسم کاکایی، تهران: هرمس.
    24. رازی، نجم الدین، (1351)، مرصاد العباد، به اهتمام: محمد امین ریاحی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    25. ریزی، اسمعیل به محمد، (1377)، فلسفة اشراق (حیات النفوس)، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات موقوفات دکتر محمود افشار.
    26. سبزواری، ملاهادی، (1422ق)، شرح المنظومة، تصحیح مسعود طالبی، قم: نشر ناب.
    27. سلمی، محمد بن حسین، (1369)، حقائق التفسیر، تصحیح نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    28. سهروردی، شهاب الدین، (1380الف)، الواح عمادی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد3، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    29. سهروردی، شهاب الدین، (1380ب)، الالواح العمادیة، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد4، تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    30. سهروردی، شهاب الدین، (1380ج)، بستان القلوب، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد3، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    31. سهروردی، شهاب الدین، (1380د)، پرتونامه، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد3، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    32. سهروردی، شهاب الدین، (1380هـ)، التلویحات، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد1، تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    33. سهروردی، شهاب الدین، (1380و)، حکمة الاشراق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد2، تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    34. سهروردی، شهاب الدین، (1380ز)، فی حالة الطفولیة، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد3، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    35. سهروردی، شهاب الدین، (1380ح)، اللمحات، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد4، تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    36. سهروردی، شهاب الدین، (1380ط)، المشارع و المطارحات، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد1، تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    37. سهروردی، شهاب الدین، (1380ی)، مونس العشاق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد3، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    38. سهروردی، شهاب الدین، (1379)، هیاکل النور، تصحیح محمد کریمی زنجانی اصل، تهران: نشر نقطه.
    39. شهرزوری، شمس‌الدین محمد، (1385)، رسائل الشجرة الالهیة، تصحیح نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران.
    40. شهرزوری، شمس‌الدین محمد، (1380)، شرح حکمة الاشراق، تصحیح حسین ضیائی تربتی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    41. فرغانی، سعیدالدین سعید، (1379)، مشارق الدراری (شرح تائیة ابن فارض)، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.