نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• عبدالرسول کشفی ¹
• متین طایفه رستمی ²

¹ دانشیار گروه فلسفه/دانشگاه تهران (نویسندة مسئول)

² کارشناس ارشد فلسفة دین، دانشگاه تهران

چکیده

در برابر «تقدیرگرایان کلامی»، که معتقدند علم پیشین الاهی با ارادة آزاد انسان در تعارض است، «سازگارگرایان» بر این باورند که علم پیشین خداوند با ارادة آزاد انسان سازگار است. «علامه طباطبایی» و «ویلیام کریگ» به گروه اخیر تعلق دارند و برای حل این مسئله راه‌حل ارائه می‌دهند. در این مقاله به بررسی تطبیقی «نظریة علم میانه»، به‌منزلة راه‌حل نهایی کریگ و دیدگاه علامه طباطبایی در باب این مسئله، می‌پردازیم. نتیجة نهایی آن است که با وجود تفاوت دیدگاه دو متفکر در برخی موارد، هر دو اندیشمند ضمن پذیرش سازگاری علم پیشین الهی با اختیار انسان معتقدند معرفت خداوند به افعال اختیاری انسان ناشی از معرفت او به این نوع افعال با تمام شرایط و خصوصیات آن‌هاست.

کلیدواژه‌ها

• خداوند
• علم پیشین الهی
• افعال اختیاری انسان
• تقدیرگرایی الهیاتی
• نظریة علم میانه
• کریگ
• علامه طباطبایی

عنوان مقاله [English]

Allameh Tabatabaei and William Craig on Theological Fatalism; A Comparison Study

نویسندگان [English]

• abdol rasoul kashfi ¹
• matin tayefehrostami ²

¹ Associate Professor of philosophy department, University of Tehran (corresponding author) (akashfi@ut.ac.ir)

² MA in Philosophy of Religion, University of Tehran (matintayefehrostami@gmail.com).

چکیده [English]

Abstract
According to the theological fatalism, future matters are necessary and this necessity makes them unalterable; so, human beings are not able to make the future by their free will and this is incompatible with human freedom.
   Based on theological fatalism, there are four alternatives: first, accepting divine foreknowledge and denying human freedom, which is in fact affirming theological fatalism; second, accepting human freedom and rejecting divine foreknowledge; third, accepting both; and fourth, refusing both.
   Allameh Tabatabaei and William Craig accept the compatibility between divine foreknowledge and human freedom; consequently both thinkers believe that divine knowledge about human free actions is due to His knowledge of conditions and properties of the action. Thus, God knows what the subject will freely do in any circumstance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Divine foreknowledge
• Human freedom
• Theological fatalism
• The middle knowledge
• Allameh Tabatabaie
• William Craig