نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی/ دانشگاه اصفهان (نویسندة مسئول)
2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه/ دانشگاه اصفهان
چکیده
موارد تشابه بسیاری بین دیدگاه‌های فلسفی افلوطین و ملاصدرا وجود دارد؛ یکی از این موارد مباحث نفس است. هدف ما در این تحقیق بررسی میزان اشتراک دیدگاه این دو فیلسوف بزرگ در خصوص احوال نفس در سه مقطع نفس قبل از بدن، با بدن، و بعد از بدن است که با شیوة توصیفی ـ تحلیلی انجام می‌شود.
در اولین مقطع هر دو فیلسوف با اختلافی اندک به وجود نفسِ پیش از بدن قائل‌اند. در دومین مقطع نظر افلوطین این است که با وجود هم‌کنشی بین نفس و بدن نفس ماهیتاً با بدن بیگانه است، اما ملاصدرا نفس را در مقاطعی با بدن متحد می‌داند. با این حال از نظر او به‌سبب حرکت استکمالی جوهری از بدن فاصله می‌گیرد و با مرگ آن را کاملاً رها می‌کند. در سومین مقطع به نظر افلوطین نفس بعد از خروج از بدن به جایگاه اصلی خود بازمی‌گردد، اما تخیلات و تصورات این دنیایی را در ادامة حیات خود به هم‌راه دارد و به نظر ملاصدرا نفس بدن را رها می‌کند و به‌ترتیب در بدن‌های مثالی و اخروی خود‌ساخته به حیات خود ادامه می‌دهد. اختلاف عمدة این دو فیلسوف در این مقطع این است که افلوطین برای انسان‌های رشد‌نیافته معتقد به تناسخ است، اما ملاصدرا به‌هیچ‌وجه تناسخ را نپذیرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Plotinus and Mulla Sadra on Attributes of Soul; Review and Comparison
نویسندگان [English]
- Forough al- Sadat Rahimpour 1
- mohammad nasr esphahay 2
1 Associate Professor of Islamic Philosophy and Kalam Department, Isfahan University (corresponding author)
2 PhD student in Transcendent Philosophy, Isfahan University
چکیده [English]
Abstract
The purpose of this research is to study, in a descriptive-analytic way, one important similarity, among the other, between the philosophical views of Plotinus and Mulla Sadra on ‘soul’ in three periods: before, along, and after the body.
Both have accepted the existence of soul before the body with minor differences. Regarding the second period, Plotinus believes that soul is essentially separated from body despite some interactions. But Mulla Sadra holds that soul in some periods is united with body but due to substantial motion it gradually leaves the body and finally departs the body entirely by death.
According to Plotinus, soul returns to its essential position by death but retains worldly imaginations. But Mulla Sadra holds that soul totally leaves the body and lives in self-created formal and otherworldly body.
The major difference between the two philosophers is that Plotinus believes in reincarnation for undeveloped humans, while Mulla Sadra totally rejects the idea of reincarnation.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Soul
- body
- Plotinus
- Mulla Sadra
)