پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیحکمت معاصر2383-06897220160822.تأملی در برهان مسامته1222504FAمهزاد حجازیدانش آموخته کارشناسی ارشد ادیان وعرفان اسلامی دانشگاه آزاد تهرانعلیرضا کهنسالدانشیار دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20160620.<strong>چکیده </strong><strong></strong>
یکی از برهانهای اثبات تناهی ابعاد ، برها ن مسامته است.برخی از بزرگان مانند خواجه آن را نپذیرفته اند و برخی چون صدر المتالهین آن را استوار یا فته اند . اساس برهان بر تقاطع میان دو خط نامتناهی یا یک خط متناهی با یک نامتناهی موازی است که یکی از آنها در چرخشی به سوی خط نامتناهی با آن تقاطع می یابد .باانکار حالت تقاطع و خروج از توازی ، به طریق خلف ، محالی رخ می دهد که سبب آن ؛ فرض بعد بی نهایت است . امتناع چنین تقاطعی به سبب فقدان نخستین نقطه تماس در بعد بی نهایت است؛ یا از آن رو که مسامته حادث است وحادث به آغازی نیازمند است . نویسندگان برهان را از حیث منطقی استوار می بینند، اما به سبب انحنای فضا ، حالات دو خط بر خلاف صفحه منحصر به توازی و تقاطع نیست ؛ از این رو دلیل مسامته در فضای واقعی قابل اجرا نیست و با این استدلال تناهی ایعاد اثبات نمی گردد.https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_2504_7fd0171f5eecd6de913b61decc6eedcb.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیحکمت معاصر2383-06897220160822.خلاقیت در معماری با الهام از حکمت متعالیه23442508FAمرتضی شجاریاستاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات، دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول)زکیهالسادات طباطبایی لطفیدانشجوی دوره دکتری معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز0000-0002-7486-742XJournal Article20160626.<strong>چکیده</strong>
این جستار ذیل پرسش از مفهوم خلاقیت در معماری به بررسی مفهوم خلاقیت انسان و خلاقیت هنری در حکمت متعالیه پرداخته است. در این راستا، بحث خلافت الهی انسان، وجود ذهنی، تعریف صدرایی از نفس انسان، تناظر مراتب ادراکی او با مراتب عالم، نظریههای ادارکی انسان و جایگاه و نقش عقل و خیال، و مبحث کشف و الهام بررسی گردیدند. بر مبنای این مطالعه، خلاقیت انسان با الهام از حکمت متعالیه در نسبت با مظهریت خلق عالم توسط خداوند و ذیل مقام خلافت الهی انسان قابل تبیین است و به تناسب مراتب این مظهریت، دارای درجاتی است که بر صنعت و هنر منطبق میگردد. همچنین تبیینی از خلاقیت بر مبنای سیر انسان در مراتب هستی و مبتنی بر قوای ادراکی او طرح گردید که به معماری به عنوان حاصل تصرف انسان در محیط، در استقرار و سیر نزولی و صعودی میان عوالم هستی قابل انطباق میباشد. این بحث می<strong></strong>تواند مبنای نظریه<strong></strong>ای برای سنجش و داوری معماری اسلامی از منظر فرآیند تحقق آن قرار گیرد. <strong> </strong>https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_2508_600f1552e96bf68b959fc27121b8dbb6.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیحکمت معاصر2383-06897220160822.واکاوی روششناسی پیرس و بررسی سهم آن بر رویکردهـا و روشهـای پـژوهش45682513FAرضاعلی نوروزیدانشیار فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه اصفهانشهناز شهریاری نیسیانیدانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه اصفهان(نویسنده مسئول)Journal Article20160622.<strong>چکیده</strong>
در پژوهش حاضر با تحلیل محتوایی که از آثار موجود در رابطه با فلسفه چارلز ساندرس پیرس انجام شد، روششناسی این فیلسوف آمریکایی و بررسی سهم آن بر رویکردها و روشهای پژوهش مورد توجه قرار گرفت. این بررسی ضمن اینکه بیانگر ارتباط بیانات پیرس در حوزه روش، با فن خطابه نظری در منطق، مقولات سهگانه و انواع استدلال است، نشان میدهد که پیرس در فلسفه خود از سه روش پراگماتیک، دستیابی به مقولات فلسفی و روشهای تثبیت عقیده سخن میگوید. همچنین یافتهها علاوه بر بیان مبانی روشهای مذکور، حاکی از تأثیر روش پراگماتیک بر پوزیتیویسم منطقی و سهم روش دستیابی به مقولات در حوزه پدیدارشناسی است. در رابطه با تثبیت عقیده، پیرس چهار روش دلبستگی جزمآلود، سلطهگرا، پیشینی و علمی را مطرح میسازد و از آن میان تنها از روش علمی جانبداری میکند. این روش که متشکل از سه روش حدسی، قیاسی و استقرائی است، به دلیل نقش پژوهش در دستیابی به حقیقت، به همراه روش پراگماتیک در بسط رویکرد پوزیتیویسم منطقی سهیم بوده است. این روش ضمن دربرداشتن مشخصات تحقیق کیفی، به دلیل رویکرد تجربیاش به پژوهش به همراه روشهای پراگماتیک و دستیابی به مقولات، پراگماتیسم پیرس را به عنوان بنیادی برای روش تحقیق ترکیبی معرفی میکند. https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_2513_a788480ae89d8bcc970ecdb06060a6b8.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیحکمت معاصر2383-06897220160822.بررسی مقایسه ای نقش عشق در سلوک عرفانی از منظر امام خمینی (ره) و خوآن دلاکروث69922516FAهادی وکیلیاستادیار عرفان اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (نویسنده مسئول)،0000-0002-6969-689Xربابه آبداریکارشناس ارشد عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامیJournal Article20160630.
چکیده
امام خمینی(ره) و خوان دلاکروث، به عنوان دو پیر طریقت و مرشد کامل در عرفان اسلامی و مسیحی، سیر و سلوک عرفانی را دارای مراتب و مراحلی می دانند که در یک بررسی مقایسه ای می توان آن را در سه مرحله تطهیر، تنویر و اتحاد شرح نمود. از نظر ایشان، تطهیر که مهم ترین مرحله در سیر و سلو ک عرفانی است، طی دو مرحله تطهیر فعالانه (سالک مجذوب) و تطهیر منفعلانه (مجذوب سالک) صورت می پذیرد و کمال آن نیز از رهگذر عشق الوهی است. از دیدگاه هردو عارف، بهترین هادی و راهنما در طریق سلوک و مهم ترین عامل تزکیه و تطهیر نفس، عشق الوهی است که تنها نصیب بندگان مخلص خداوند می گردد و تنها ابزار نیل به جایگاه اتحاد با خداوند و دستیابی به مرتبه فنای فی الله است.https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_2516_9d4c2b44fcddf7a8c88526400452482c.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیحکمت معاصر2383-06897220160822.زن و عقلانیت برمبنای انسانشناسی فارابی931172600FAزینب برخورداریاستادیار فلسفه دانشگاه تهرانسمیه خوشدونی فراهایندانشجو کارشناس ارشد فلسفه و کلاماسلامی دانشگاه تهرانJournal Article20160618.<strong>چکیده</strong><br /> در آرای اندیشمندان و نیز فارابی، درباره زنان، عباراتی دال بر نسبت ضعف ونقص عقل به آنان وجود دارد که سوءبرداشت­ها و ابهاماتی را درپی داشته­است. جستجو در آرای انسانشناسی فارابی و تطبیق نظرات وی در مورد زن، راهی است برای تشخیص و برخورد منطقی با تمایزات زن و مرد. انسان­شناسی فارابی نشان می­دهد، زن و مرد ازلحاظ برخورداری از موهبت عقل و قوای حاسه و متخیله، با یکدیگر تفاوتی ندارند.­وی درکسب سعادت، هم خود فرد و هم جامعه را دخیل دانسته و جنسیت را وارد نمیکندبا تفکیک ساحت خردمندی و خردورزی قابل تبیین است. زنان و مردان در ساحت خردمندی (برخورداری اولیه از قوای عقلانی) یکسان هستند اما در خردورزی (به­فعلیت رساندن قوای عقلانی) موانع متفاوت دارند و این موانع تا­کنون برای زنان بیش از مردان تحقق یافته­است. اولین مانع،برمبنای نظام مزاج شناسی، غلبه بیشتر طبع سردی در زنان و تأثیر آن بر قوای عاقله است.دوم، محدودیت زنان از کسب تجربه است که برخاسته از نظامها و فرهنگهای حاکم بر جوامع بوده و منجر به نقصان عقل تجربی میشود که در صورت بروز برای مران نیز به ضعف خردورزی منجر می­شود. به عبارتی مانع ذاتی برای تعقل زنان نیست بلکه هردو عرضی و قابلرفع است.https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_2600_7fe57df13f1bcd28677350e60385ee52.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیحکمت معاصر2383-06897220160822A Comparative Study on Perennial Values of the Identity of Islamic Wisdom and Art in the Creation of Enlightening Architectural worksبررسی تطبیقی ارزشهای پایدار هویت حکمت و هنر اسلامی در خلق آثار تعالیبخش معماری1191512610FAندا اسدی جعفریدانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب ( نویسندة مسئول)،حسنعلی پورمنددانشیار دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرسJournal Article20160617.به اعتقاد اندیشمندان، دو دیدگاه در زمینة فلسفة حکمت و هنر اسلامی در معماری وجود دارد. در دیدگاه اول تجلی عینی اسلام در برخی آثار معماری بهوضوح دیده میشود. براساس این اعتقاد، آثار معماری حاصل فرآیندی در اندیشههای اسلامی و بهخصوص شیعی در بستر سالها تجربه است که به عالیترین شکل ممکن در عرصة ظهور متجلی شده است. در مقابل و به اعتقاد دیدگاه دوم، اسلام از آثار هنری و معماری دورة اسلامی کاملاً تفکیک شده است. اندیشمندان این نظریه تأکید دارند که هیچ رابطهای میان هنر اسلامی و اعتقادات اسلامی وجود ندارد. واکاوی آموزههای معنوی پنهان در هویت حکمت و هنر معماری گذشتة ایرانی میتواند نقش بسزایی در رد دیدگاه اندیشمندان نظریة دوم داشته باشد. بر این اساس، در مقالة حاضر تلاش شده است تا با بهرهگیری از روش تحلیلیـتوصیفی ابتدا چگونگی تجلی هویت حکمت و هنر در معماری اسلامی ارزیابی شود و سپس با بیان فلسفة حکمت و هنر و معناگرایی آن در معماری اسلامی تجلی این فلسفه از طریق شاخصهای معناگرایی در معماری اسلامی مورد مطالعه قرار گیرد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که انعکاس و تجلی معناگرایی ناشی از فلسفة حکمت و هنر را میتوان بهوضوح در آثار معماری ایرانی مشاهده و حتی میتوان نظریة اندیشمندان معتقد به رویکرد دوم را بهراحتی رد کرد.<br /> https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_2610_68042d60ee2ae898b1446e5dd7d60758.pdf