TY - JOUR ID - 68 TI - برهان امکان و وجوب و نقد‌های کانت و هیوم JO - حکمت معاصر JA - CW LA - fa SN - 2383-0689 AU - پارسانیا, حمید AD - عضو هیئت علمی دانشگاه باقر‌العلوم، قم، ایران Y1 - 2010 PY - 2010 VL - 1 IS - 1 SP - 1 EP - 18 KW - امکان احتمالی KW - امکان ماهوی KW - برهان امکان و وجوب KW - حمل اوّلی KW - حمل شایع DO - N2 - برهان صدیقین به شکلی که ابن‌سینا آن را نخستین‌بار برای برهان امکان و وجوب به کاربرد، از طریق آثار ابن‌رشد و ابن‌میمون در قرون وسطی، به آثار توماس آکویناس راه یافت. مفاهیم مربوط به این برهان چنانکه مورد‌نظر ابن‌سینا بود، در این آثار منتقل نشد و آشفتگی برهان در فلسفه بعد از رنسانس غرب نیز ادامه یافت. در این مقاله برهان امکان و وجوب از قرن هفدهم به بعد در تاریخ فلسفه غرب دنبال شده است. مدّعای مقاله این است که لایبنیتس و ولف، برهان را بر مدار امکان احتمالی و نه امکان ماهوی اقامه کرده‌اند و اشکالاتی که از ناحیه‌ی هیوم و کانت و دیگران بر این برهان به تقریر آکوئیناسی آن اقامه شده، خالی از قوّت نیست. در بخش پایان، قوّت و قدرت تقریر سینوی برهان در ردّ اشکالاتی که از قرن هفدهم به بعد نسبت به برهان وارد آمده، اثبات شده است. UR - https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_68.html L1 - https://wisdom.ihcs.ac.ir/article_68_f4034f51c51368548596b49d89ff98ae.pdf ER -